Новости за 22.11.2022

Иликтөөчү журналист Болот Темиров "жалган жалаа жапты" деген негизде президент Садыр Жапаровду жана Улуттук коопсуздук мамлекеттик комитетинин төрагасы (УКМК) Камчыбек Ташиевди сотко берерин айтты. Ал мындай видеокайрылуусун 22-ноябрда Ютубдагы Temirov Live KG каналына жарыялап, жалааны жокко чыгарууну талап кыларын билдирди. Сөз анын аскердик билети жасалма экени жөнүндө Жапаров жана Ташиев буга чейин айткан сөздөрү тууралуу болууда. Темиров документ жасабаганын айтып келет. Журналист бул маселе... Читать дальше...

Латвиянын Билим берүү жана илим министрлиги 2026-2027-окуу жылынан баштап мектептерде орус тилин экинчи чет тили катары окутууну жокко чыгарууну пландоодо. Бул тууралуу Delfi басылмасы жазды. Министрликтин сунушуна ылайык, экинчи чет тили катары Европа биримдигиндеги тилдердин бирин же билим берүү тармагындагы өкмөттөр аралык келишимдерде көрсөтүлгөн чет тилин тандоо мүмкүн болот. Расмий түшүндүрмөдө бул чара жаштарды европалык билим берүү мейкиндигине тартууга жана Евробиримдиктин расмий тилдерин үйрөнүүгө жардам берери белгиленген. Читать дальше...

Министрлер кабинетинин төрагасынын орун басары Эдил Байсалов Human Rights Watch уюмунун Европа жана Борбор Азия боюнча директору Хью Уильямсон менен жолугушту. Бул тууралуу өкмөттүн басма сөз кызматы маалымдады. “Эдил Байсалов белгилегендей, Кыргыз Республикасы демократиялык өнүгүүнү, Конституцияга ылайык адам укуктарын сактоону жана коргоону, ошондой эле адам укуктары жаатындагы эл аралык милдеттенмелерди аткарууну жактайт”, - деп айтылат билдирүүдө. Жолугушууда кызматташтык жана адам укуктары боюнча маселе талкууланган. Читать дальше...

Бийлик Кыргызстанда бизнести мыйзамсыз текшерүү, акча чогултуу фактылары бар экенин моюнуна алып, ишкерлерди текшерүүнү бир жылга токтоткону жатат. Бул талапты негизсиз бузган мамлекеттик кызматкерлерге жумуштан алууга чейинки жаза берилет. Ушундай эле мораторий буга чейин да киргизилген.  21-ноябрда президент Садыр Жапаров ишкерлерди 2023-жылы текшерүүгө убактылуу тыюу салуу жөнүндө жарлыкка кол койду. Анда жазылгандай, бизнести өнүктүрүүгө, чет өлкөлүк инвесторлордун келишине тоскоол болуп жаткан көйгөйлөр бар. Читать дальше...

Кыргызстандын Энергетика министрлиги жана Орусиянын “Русатом Энержи Прожект” акционердик коому (“Росатом”) менен кызматташуусу жөнүндө документке кол коюшту. Бул тууралуу министрликтен кабарлашты. Макулдашууга ылайык, “Росатом” Кыргызстандын аймагында курулуучу чакан атомдук станциянын техникалык-экономикалык негиздемесин даярдайт. Сочиде өткөн “АТОМЭКСПО-2022” эл аралык форумунда документке энергетика министри Таалайбек Ибраев менен “Росатомдун” өкүлү Андрей Рождествин кол койгон. Жыл башында... Читать дальше...

Индонезияда жер титирөөдө кеминде 250дөн ашык адамдын өмүрү кыйылды. Бийлик бизнести өнүктүрүүгө терс таасирин тийгизген, инвесторлордун качышына жол ачкан көйгөйлөрдү моюнга алды. "Мегаком" баштаган сатыкка чыкчу 30дай мамлекеттик ишкананын тизмеси бекиди.

Катардагы Футбол боюнча дүйнө чемпионатындагы С тайпасындагы беттеште Аргентина курамасы Сауд Арабияга 1:2 эсебинде утулду. Оюн 22-ноябрда болду. С тайпасындагы дагы эки команда - Мексика менен Польша да ушул күнү беттешет. Чемпионатка катышып жаткан 32 мамлекет сегиз тайпада күч сынашууда. Ар бир тайпада төрттөн команда бар. Алар бири-бири менен беттешип, тайпадан эки курама кийинки баскычка чыгат. Алгач ирет күз жана кыш мезгилинде өтүп жаткан Футбол боюнча дүйнө чемпионаты 20-ноябрда башталды. Читать дальше...

Жогорку Кеңештин тармактык комитетинин жыйынында бир нече депутат “Газпром-Кыргызстан” ишканасынын өлкөнүн түштүк аймагын газдаштыруу иши солгун болуп жатканын айтып чыгышты.  Депутат Мейкинбек Абдалиев “Газпром-Кыргызстан” менен келишимдерди карап чыгууну сунуштады. “Урматтуу кесиптештер, мен сунуш берем. “Газпром” түндүктү газ менен камсыз кыла алса келишим калыш керек. Силердин маалыматыңардан улам түштүктү камсыз кыла албаганыңар белгилүү болду. Демек, силер Өзбекстандын газын сатып алып, бизге... Читать дальше...

Кыйноолорду алдын алуу боюнча улуттук борбордун кызматкерлери акбактагы активист Илгиз Шаменовдун кысым жөнүндө кайрылуусунан кийин аны менен жолугуп чыгышты. Бул тууралуу борбордун директору Бакыт Рысбеков “Азаттыкка” маалымдады. “Бул маалымат чыгары менен кызматкерлер жолугуп чыкты. Алар кирген учурда эч кимге арыз-дооматы жок экенин айтты”, - деди Рысбеков. 21-ноябрда “массалык башаламандык уюштурууга даярдык көргөн” деген негизде кармалган активист Илгиз Сарылдык уулунун (Шаменов) абактан жазган каты жарыяланган. Читать дальше...

Индонезиянын Ява аралындагы зилзаланын курмандыктары 250дөн ашты. Арасында балдар да бар экенин Reuters агенттиги жазды. BBC радиосу жер титирөөдө каза болгондордун жана жаракат алгандардын көбү балдар экенин, өлгөндөрдүн саны 270ке чамалаганын куткаруучулардын маалыматына таянып билдирди. 22-ноябрда кырсык болгон жерге барган өлкө президенти Жоко Видодо урандылардын астында калгандарды куткарууга жана коопсуз жерге чыгарууга артыкчылык берилип жатканын айтты. Бийлик жабыркагандарга кенемте төлөнө турганын маалымдады. Читать дальше...

Жогорку Кеңештин тармактык комитетинде депутат Исхак Масалиев айылдарда электр энергиясын маал-маалы менен өчүрүү болуп жатканын айтып, Энергетика министрлиги ал жөнүндө алдын ала эскертүү бериши к ерек экенин билдирди. “Министр айткан болчу 1 сааттан ашык өчпөшү керек деп. Аламүдүндө 6-7 сааттан өчүп жатат. Шаарды айта албайм, айыл жеринде 6-7 саатка өчүп жатат. Эгерде чын эле өчүрүш керек болсо, элге ачык айтып, түшүндүрүп бериш керек. Эскертип турсаңар пландаштырганга жакшы болмок”, - деди ал. Читать дальше...

Казакстандын Борбордук шайлоо комиссиясы президенттик шайлоонун акыркы жыйынтыгын 22-ноябрда жарыялап, азыркы президент Касым-Жомарт Токаев 81% көбүрөөк добуш менен жеңип чыкканы маалымдалды. Эл аралык байкоочулар Токаевди "атаандашсыз утканын" айтып жатышат. Борбордук шайлоо комиссиясынын төрагасы Нурлан Абдиров Токаевдин ант берүү аземи 26-ноябрда өтө турганын маалымдады.  Жекшембидеги шайлоого катышкан жарандардын 5,8% "баарына каршы" добуш беришкен. Ага азыркы президенттен тышкары коомчулукка көп тааныш эмес дагы беш талапкер катышты. Читать дальше...

Москвада кыргыз жаранынын өлүмүнө шектүү кармалганын 22-ноябрда Кыргызстандын Тышкы иштер министрлиги билдирди. Киши колдуу болгон сөөк табылганына байланыштуу окуя тууралуу кыска маалымат берген мекеме ал адам Кыргызстандын 50 жаштагы жараны экенин, Москвада такси айдоочусу болуп иштеп жүргөнү аныкталганын маалымдады.  Факт боюнча Москванын Кунцево район аралык тергөө бөлүмүндө Орусиянын Кылмыш-жаза кодексинин 105-беренеси (“Адам өлтүрүү”) менен иш козголуп, тергөө жүргүзүлө баштады. Кыргызстандын... Читать дальше...

Индонезиянын Ява аралында күчү 5,6 баллга жеткен жер титирөөдөн бери дегенден 162 адам набыт болуп, дагы 300дөн ашык тургун жараат алды. Расмий маалыматка ылайык, аралда жашаган 14 миңдей киши там-ташынан ажырады жана алар учурда качкындар лагерлерине жайгаштырылды. Айрым кишилерге көчөдөн эле биринчи жардамды көрсөтүп жатышат. Зилзала болгон аймакта калк жыш жайгашкан жана жер көчкү коркунучу жогору болгон. Турак жайлардын курулушу дагы сейсмикалык талаптарга жооп бербегени айтылып жатат. Такталган... Читать дальше...

Байдылда Сарногоев - бүтүндөй калайык-калкка ысымы белгилүү, ырлары элге сиңген акын эле. Көзү тирүү болгондо ал быйыл 90 жашка чыкмак. Анын “Мидинге кат”, “Ашуудан берген отчетум” өңдүү чыгармалары, ырлары эл ичинде жатка айтылып, ырдалып, куйкум сөздөрү, журүм-туруму ылакап болуп ооздон оозго өтүп келет. "Болжоп туруп коюп алгам датасын..." Метрикам жок, так чыктымбы элүүгө, Мезгил өтүп калп, чыктымбы элүүгө. Айтор, билбейм, атам-энем өлбөсө, Айтып бермек менин жашым жөнүндө. Кайсы жылы... Читать дальше...

20-ноябрда Египеттин Шарм-эль-Шейх шаарында Бириккен Улуттар Уюмунун глобалдык климаттык саммити аяктады. Анын жыйынтыгында климаттын өзгөрүүсүнөн жабыркаган жакыр өлкөлөргө жардам берүү үчүн атайын фонд түзүү макулдашылды. СОР27 саммитинин жыйынтыгы жөнөкөй кыргыз жараны үчүн эмне берет?

23-ноябрда Чүй, Талас, Ысык-Көл облустарынын көпчүлүк аймактарына, Нарындын тоолуу жерлерине кар түшөт. Тоолуу райондордо жолдор тайгак болот. Батыштан соккон шамалдын ылдамдыгы секундасына 4-9 метрге жетет. Абанын температурасы: Чүй облусунда түнкүсүн 2…7, күндүз 9…14; Талас жергесинде түнкүсүн 0…5, күндүз 8…13; Баткен, Ош, Жалал-Абад дубандарында ​түнкүсүн 2…7, күндүз 11…16; Ысык-Көл облусунда түнкүсүн -1…+4, күндүз 7…12; Нарын облусунда түнкүсүн 0…-5, күндүз 3…8 градуска чейин жогорулайт. Читать дальше...

Мамлекеттик мүлктү башкаруу фондунун башчысы Мирлан Бакиров 22-ноябрда Жогорку Кеңештин Транспорт, коммуникациялар, архитектура жана курулуш комитетинин жыйынында саттыкка коюлчу мамлекеттик ишканалар тууралуу маалымат берди. Анда "Мегаком" деген аталыш менен таанымал "Альфа Телеком" баштаган мамлекеттин үлүшү бар 30дай ишканадан турган тизме бекигенин маалымдады. "Убагында "Альфа Телеком" 19 милилард сомго бааланган. Эми азыркы баасы 14-15 миллиард сом болушу мүмкүн. Биз талдап, баалоочулар менен пикир алышканда ушундай орточо баасы чыкты. Читать дальше...

Кыргыз Эл акыны Омор Султановдун көзү тирүү болгондо быйыл 6-ноябрда 87 жашка чыкмак. Акын окурмандарына “Сен жөнүндө поэма”, “Чарчоонун жүзүнчү ыры”, “Адамдын турмушу” баштаган классикалык чыгармаларын мураска калтырган.

Бишкек шаарынын борборунда эмдиги жылдан баштап кичи автобустар каттабайт. Бул тууралуу мэриянын Транспорт жана жол-транспорт инфраструктурасын өнүктүрүү департаментинин директору Максат Нусувалиев 22-ноябрда басма сөз жыйынында билдирди. Анын маалымдашынча, жыл жаңырганга чейин Кытайдан газ менен жүргөн, арабачан майып жүргүнчүлөрдү ташууга ылайыкташтырылган 120 автобус алып келинет. Мындан улам Бишкектеги 60тай кичи автобустун каттамы өзгөрүп, шаардын жака-белинде буга чейин коомдук транспорт каттабаган конуштарда жаңы каттамдар ачылат. Читать дальше...

Патрулдук милициянын мурдагы кызматкери Жакупбек Дулатбек уулу адам өлүмүнө айыпталып, 16 жылга эркинен ажыратылды. Бишкектин Свердлов райондук соту 22-ноябрда чыгарган өкүмгө ылайык, ал Чыңгыз Абдыраевдин өлүмүнө айыптуу деп табылып, жаза мөөнөтүн жалпы тартиптеги колонияда өтөмөй болду жана андан кийин үч жыл бою укук тартибин коргоо органдарында иштөө укугунан ажыратылды. Дулатбек уулу менен кошо милициянын патрулдук кызматынын мурдагы үч инспекторуна кызматынан кыянат пайдаланган деген айып тагылып... Читать дальше...

Эмгек, социалдык камсыздоо жана миграция министринин орун басары Жылдыз Полотова Памирден келген этникалык кыргыздарга үй куруу иштеринин биринчи айлампасында 10 миллион сом бөлүнөрүн билдирди. Ал бул тууралуу 21-ноябрда Чоң-Алайга Жогорку Кеңештин депутаттары менен барганда айтты. Маалыматка ылайык, жалпысынан 95 үй салынат, учурда жер тилкелери бөлүнүп, башкы планы иштелип чыкты. Ушул жылдын июль айында кыргыз өкмөтү Ооганстандан жалпысынан 1,5 миңдей этникалык кыргызды көчүрүп келерин билдирген. Читать дальше...

Кыргызстандагы медициналык жогорку окуу жайлардан билим алууну каалаган чет элдиктер мындан ары эл аралык программалык аккредитациядан өткөн гана окуу жайларына кабыл алынат. Өкмөттүн бул тууралуу токтому 21-ноябрда жарыяланды. Токтомдо айтылгандай, мындай чара медициналык кадрларды даярдоо сапатын жогорулатуу, өлкөдөгү жогорку окуу жайларынын деңгээлин жакшыртуу жана Кыргызстандын мамлекеттик дипломдорун таануу үчүн көрүлүп жатат. Чет өлкөлүк студенттерди мындан ары Медициналык билим берүүнүн... Читать дальше...

Бишкекте кыз ала качууга шектелген эки адам кармалганын 22-ноябрда “Азаттыкка” Ленин райондук ички иштер башкармалыгынан билдиришти. Мекеменин маалыматына караганда, окуя 20-ноябрда Бишкектеги Арча-Бешик конушунда болгон. 20 жана 24 жаштагы эки жигит Токмок шаарын көздөй ала качып кетишкенин айткан кыз милицияга арыз жазып, бул факт Кылмыштардын бирдиктүү реестрине Кылмыш-жаза кодексинин “Никеге туруу максатында ала качуу” беренесинин негизинде каттоого алынды. Кылмышка шектүүлөр милициянын убактылуу кармоочу жайына камалды. Читать дальше...

Кыргызстандын Орусиядагы элчилиги Москва шаарындагы өрттө каза болгондор, жараат алгандар арасында кыргыз жарандары бар-жогун тактап жатат. Элчиликтин басма сөз кызматы кийинчерээк кошумча маалымат берилерин "Азаттыкка" билдирди. Москванын борборунда 20-ноябрда күйүп кеткен имараттын урандыларынын астынан сегиз адамдын сөөгү табылган. Өзгөчө кырдаалдар кызматы дагы жети киши куткарылганын кабарлаган. Жекшемби күнү түштөн кийин Каланчевская аянтына жакын жайгашкан эки кабаттуу имаратта ири өрт чыккан. Читать дальше...