Тошкентда иссиқлик ва иссиқ сув тарифлари босқичма-босқич оширилади
Тошкент шаҳар аҳолиси яқин йилларда иссиқлик ва иссиқ сув таъминоти учун кўпроқ тўлай бошлаши мумкин. 12 август куни халқ депутатлари шаҳар кенгашида бўлиб ўтган йиғилишда Veolia Energy Tashkent компанияси раҳбари Севара Пардаева бу ҳақда батафсил маълумот берди, деб хабар қилди Gazeta.uz.
Субсидиялар қисқариши ва тариф сиёсатининг ўзгариши
Пардаеванинг таъкидлашича, ҳозир пойтахт аҳолиси базавий тарифнинг атиги 18 фоизини тўлайди, қолган қисми эса шаҳар бюджети ҳисобига субсидия қилинади. Ҳукумат 2030 йилгача бу субсидияларни тўлиқ бекор қилишни мақсад қилган. Veolia эса кейинги беш йил ичида тарифларни 100 фоиз тўлов даражасига чиқаришни режалаштирмоқда.
2019 йилда давлат-хусусий шериклик дастури тузилганда, нархларни ҳар йили камида 30 фоизга ошириш кўзда тутилган. Амалда эса бу жараён 2022 йилдан бошланган. 2024 йилда биринчи марта 30 фоизгача оширишга эришилган, олдинги йили эса икки марта 15 фоиздан ошириш амалга оширилган.
2025 йилда янги оширишлар
Таклифга кўра, 2025 йил 1 октябрдан аҳоли учун тарифлар яна 15 фоизга оширилиши мумкин. Масалан, кўп қаватли уйларда яшовчилар учун ҳозирги 121 617 сўм/Гкал (ҚҚСсиз) нарх 139 минг сўмгача чиқиши мумкин.
Пардаева шунингдек, юридик шахслар ва давлат корхоналари ўртасидаги тариф тафовутини танқид қилди. Унинг айтишича, ҳозирда давлат корхоналари бир гигакалория учун 801 минг сўм тўласа, хусусий юридик шахслар атиги 241 минг сўм тўлайди. Бу юк, аслида, давлат бюджети орқали аҳоли елкасига тушяпти.
Юридик шахслар учун ҳам кескин ўзгаришлар
Компания ўтган йили юридик шахслар учун тарифларни 50 фоизга оширишни таклиф қилган, аммо бу амалга ошмай, 15 фоиз билан чекланган. Бу натижада йиллик 75 миллиард сўмлик зарар келтирган. Шу боис, бу йили юридик шахслар учун 40 фоиз, давлат корхоналари учун эса 19 фоизга ошириш таклифи берилган. Агар бу тасдиқланса, юридик шахслар учун нарх 342,3 минг сўмга, давлат ташкилотлари учун эса 954,3 минг сўмга чиқади.
Хулоса
Агар таклифлар қабул қилинса, Тошкентда иссиқлик ва иссиқ сув нархлари босқичма-босқич ошиб, аҳоли ва бизнес учун тўловлар сезиларли даражада ортиши кутилмоқда. Мутасаддилар бу жараённи бозор механизмларига мослаш ва бюджет юкини камайтириш йўлидаги зарур қадам сифатида баҳолашмоқда, аммо бу аҳоли учун янги молиявий синовларни ҳам англатади.