Στόουνχεντζ: Το δόντι μιας αγελάδας λύνει το μυστήριο για την κατασκευή του 5.000 χρόνια μετά

Τα μυστήρια του Στόουνχεντζ προβληματίζουν τους επιστήμονες εδώ και αιώνες. Τη δεκαετία του 2010, αρχαιολόγοι και γεωλόγοι αναγνώρισαν δύο λατομεία στην Ουαλία ως τις πηγές των θρυλικών όρθιων λίθων του Στόουνχεντζ. Τώρα, νέα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν τον Αύγουστο του 2025 ενισχύουν αυτή τη θεωρία.

Συγκεκριμένα, η ανάλυση ενός δοντιού από τη γνάθο αγελάδας, ηλικίας 5.000 ετών που οι αρχαιολόγοι πιστεύουν, ότι τοποθετήθηκε σκόπιμα δίπλα στη νότια είσοδο του μνημείου αποκαλύπτει, ότι το ζώο γεννήθηκε και έζησε τα πρώτα χρόνια της ζωής του στην Ουαλία.

Το εύρημα αυτό υποστηρίζει τη θεωρία, ότι τα βοοειδή χρησιμοποιήθηκαν για να σύρουν τους τεράστιους λίθους του Στόουνχεντζ από την Ουαλία μέχρι την πεδιάδα του Σόλσμπερι, όπου και ανεγέρθηκε το μνημείο.

Η γνάθος ανακαλύφθηκε πριν από έναν αιώνα, το 1924, και χρονολογείται στην αρχή της κατασκευής του μνημείου, μεταξύ 2995 και 2900 π.Χ. Η ανακάλυψη έχει απασχολήσει έκτοτε τους ιστορικούς. Γιατί τοποθετήθηκε εκεί; Γιατί αυτό το ζώο θεωρούνταν ξεχωριστό; Ερευνητές από το Βρετανικό Γεωλογικό Ινστιτούτο (BGS), το Πανεπιστήμιο του Κάρντιφ και το University College London (UCL), χρησιμοποίησαν προηγμένες τεχνικές για να αναλύσουν τα ισότοπα άνθρακα, οξυγόνου, στροντίου και μολύβδου.

Τα αποτελέσματα της ανάλυσης δείχνουν, ότι το ζώο προερχόταν από μια περιοχή με παλαιοζωικά πετρώματα, παρόμοια με αυτά που βρίσκονται στην Ουαλία. Αυτή είναι η πρώτη φορά που επιστημονικά στοιχεία συνδέουν λείψανα βοοειδών από το Στόουνχεντζ με την Ουαλία.

Η Τζέιν Έβανς, επίτιμη ερευνήτρια και συνεργάτιδα του BGS δήλωσε: «Αυτή η μελέτη αποκάλυψε πρωτοφανείς λεπτομέρειες για τη ζωή της αγελάδας, παρέχοντας τα πρώτα στοιχεία για μετακινήσεις βοοειδών από την Ουαλία, καθώς και καταγράφοντας διατροφικές αλλαγές και γεγονότα ζωής που συνέβησαν πριν από περίπου 5000 χρόνια. Ένα κομμάτι από ένα δόντι αγελάδας μας διηγήθηκε μια εξαιρετική ιστορία και, καθώς αναδύονται νέα επιστημονικά εργαλεία, ελπίζουμε ότι υπάρχουν ακόμη περισσότερα να μάθουμε από το μακρύ της ταξίδι».

Ο Ρίτσαρντ Μάντγουικ, καθηγητής αρχαιολογικής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Κάρντιφ τόνισε από την πλευρά του: «Αυτή η έρευνα έχει προσφέρει βασικές νέες γνώσεις σχετικά με τη βιογραφία αυτής της αινιγματικής αγελάδας, της οποίας τα λείψανα εναποτέθηκαν σε μια τόσο σημαντική τοποθεσία, στην είσοδο του Στόουνχεντζ».