Βόρεια Κορέα: Ο Κιμ ανοίγει τις πόρτες στον τουρισμό
Ο Κιμ Γιονγκ Ουν θέλει περισσότερους τουρίστες στη Βόρεια Κορέα και το δείχνει με έργα. Το Σαββατοκύριακο εγκαινίασε πέντε νέα ξενοδοχεία πολυτελείας στη Σαμτζιγιόν, μια πόλη στους πρόποδες του όρους Πεκτού, της πιο ιερής κορυφής της χώρας, συνοδευόμενος από την κόρη του. Η κίνηση αυτή εντάσσεται σε ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο που ξεκίνησε το 2014 και φιλοδοξεί να μετατρέψει την περιοχή σε ελκυστικό ορεινό προορισμό, σε μια περίοδο όπου η Πιονγκγιάνγκ αναζητεί εναλλακτικές πηγές ξένου συναλλάγματος λόγω κυρώσεων και διεθνούς απομόνωσης.
Το νέο συγκρότημα περιλαμβάνει σύγχρονα ξενοδοχεία, ιαματικά λουτρά σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους, εγκαταστάσεις αναψυχής, καταστήματα και εστιατόρια. Η αρχιτεκτονική του σχεδιάστηκε ώστε να αναδεικνύει το φυσικό τοπίο και να συνδυάζει, σύμφωνα με την επίσημη αφήγηση, την «πολιτισμένη ανάπτυξη» με τη μεγαλοπρέπεια της φύσης. Η επιλογή της τοποθεσίας μόνο τυχαία δεν είναι. Το όρος Πεκτού κατέχει κεντρική θέση στη μυθολογία και την πολιτική ιστορία της χώρας: παρουσιάζεται ως το λίκνο του κορεατικού έθνους και συνδέεται στενά με τη δυναστεία των Κιμ, καθώς η επίσημη αφήγηση το θέλει τόπο δράσης του Κιμ Ιλ Σουνγκ κατά των Ιαπώνων και γενέτειρα του Κιμ Γιονγκ Ιλ. Η ανάπτυξη τουρισμού σε ένα τόσο συμβολικό σημείο λειτουργεί ταυτόχρονα ως οικονομικό άνοιγμα και ως ενίσχυση της εσωτερικής ιδεολογικής εικόνας.
Η Σαμτζιγιόν δεν είναι η μοναδική περίπτωση. Το καθεστώς επενδύει εδώ και χρόνια σε ελεγχόμενες τουριστικές ζώνες, όπως η παραθαλάσσια περιοχή Ουονσάν-Κάλμα, με στόχο τη δημιουργία διεθνών πόλων έλξης. Πιθανοί επισκέπτες θεωρούνται κυρίως πολίτες από την Κίνα και τη Ρωσία, χώρες με γεωγραφική εγγύτητα και στενότερες σχέσεις με την Πιονγκγιάνγκ.
Ιδιαίτερη αίσθηση προκάλεσε και η παρουσία της κόρης του Κιμ, η οποία εμφανίζεται ολοένα και συχνότερα σε επίσημες εκδηλώσεις. Αν και οι πληροφορίες γύρω από την ταυτότητα και τον ρόλο της παραμένουν ασαφείς, η δημόσια προβολή της έχει αναζωπυρώσει τις συζητήσεις για το μέλλον της ηγεσίας στη χώρα. Σε κάθε περίπτωση, τα εγκαίνια στη Σαμτζιγιόν στέλνουν ένα σαφές μήνυμα: η Βόρεια Κορέα επιχειρεί να ανοίξει ένα παράθυρο προς τον κόσμο, με τον τουρισμό ως εργαλείο επιβίωσης και προβολής.
Στο επίκεντρο της νέας αυτής πρωτοβουλίας βρίσκεται η προσπάθεια του καθεστώτος να παρουσιάσει μια εικόνα κανονικότητας και προόδου, παρά τις σοβαρές οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει η χώρα. Τα πολυτελή ξενοδοχεία της Σαμτζιγιόν προορίζονται κυρίως για επιλεγμένους ξένους επισκέπτες, σε ένα αυστηρά ελεγχόμενο πλαίσιο, όπου κάθε μετακίνηση και δραστηριότητα παρακολουθείται από το κράτος. Ο τουρισμός στη Βόρεια Κορέα δεν αντιμετωπίζεται ως αυθόρμητη μορφή ανταλλαγής, αλλά ως μηχανισμός εσόδων και ταυτόχρονα ως εργαλείο πολιτικής προβολής.