Болаларни зўравонликдан ҳимоя қилувчи янги тизим қачон ишга тушади?
Ўзбекистонда болалар ҳуқуқларини таъминлаш ва уларни тазйиқлардан асраш бўйича инқилобий қадам ташланди. Президент фармони билан 2026–2030 йилларга мўлжалланган миллий стратегия тасдиқланди. Эндиликда зўравонликка учраган ёки хавф остида қолган болалар учун мутлақо янги ижтимоий қўллаб-қувватлаш механизмлари ишга тушади.
Профессионал тутинган оилалар ва молиявий кўмак
2026 йил 1 февралдан бошлаб, оғир вазиятга тушиб қолган болалар учун профессионал тутинган оила хизмати йўлга қўйилади.
-
Тайёргарлик: Бундай оила бўлишни истаган номзодлар махсус реабилитация дастурлари асосида ўқитилади.
-
Тўловлар: Профессионал оилага олинган ҳар бир бола учун давлат томонидан меҳнатга ҳақ тўлаш энг кам миқдорининг 2 баравари миқдорида ойлик нафақа берилади.
-
Ҳуқуқий асос: Болалар «Инсон» ижтимоий хизматлар марказлари ва оилалар ўртасидаги шартномага асосан жойлаштирилади.
Давлат ҳисобидан адвокат ва масъулиятнинг кучайиши
Янги стратегияда зўравонликка қарши курашда ҳуқуқий ҳимояга алоҳида урғу берилган:
-
Бепул юридик ёрдам: 2026 йил сентябрдан бошлаб, жабрланган ёки воқеага гувоҳ бўлган болаларга барча тергов ва суд жараёнларида давлат ҳисобидан бепул адвокат хизмати кўрсатилади.
-
Хабар бермаганлик учун жазо: Мактаб, шифохона ва ижтимоий соҳа ходимлари болаларга нисбатан зўравонлик ҳолатларини аниқлаб, тегишли жойга хабар бермаса, маъмурий жавобгарликка тортилади.
Тизимли ислоҳотлар: Янги марказлар ва «Меҳрли оила»
Эскирган усулдаги ўғил ва қиз болалар ўқув-тарбия муассасалари тугатилиб, уларнинг ўрнига замонавий Болаларни қўллаб-қувватлаш ва ижтимоий интеграция марказлари ташкил этилади.
Шунингдек, 2026 йил 1 мартдан «Меҳрли оила» хизмати фаолият бошлайди. Бу хизмат доирасида ота-оналар ва болалар ўртасидаги муносабатларни тиклаш учун бепул «оилавий терапия» сеанслари ўтказилади.
Ҳудудий қамров
Дастлабки босқичда кичик ҳажмли ижтимоий кўмак марказлари Қашқадарё, Навоий ва Хоразм вилоятларида ташкил этилади. 2026 йил якунига қадар эса ушбу тизим бутун республика бўйлаб тўлиқ ёйилади.
Ушбу ислоҳотлар Ўзбекистонда ҳар бир боланинг хавфсиз ва меҳрли муҳитда камол топиши учун мустаҳкам ҳуқуқий замин бўлиб хизмат қилади.
Сизнингча, профессионал тутинган оилалар тизими меҳрибонлик уйлари ўрнини тўлиқ боса оладими?