Генадзь Каршуноў: Сказаць колькі людзей вернецца даволі цяжка
"Госць Рацыі" старэйшы даследчык Цэнтра новых ідэй, навуковец, былы дырэктар Інстытута сацыялогіі Акадэміі навук Беларусі Генадзь Каршуноў.
Artykuł Генадзь Каршуноў: Сказаць колькі людзей вернецца даволі цяжка pochodzi z serwisu БЕЛАРУСКАЕ РАДЫЁ РАЦЫЯ.
Генадзь Каршуноў – старшы даследчык Цэнтра новых ідэй, навуковец, былы дырэктар Інстытута сацыялогіі Акадэміі навук Беларусі. На нашых хвалях ён прадставіў праведзенае нядаўна даследаванне беларускай дыяспары.
Навукоўцы разбіраліся ў тым, кім сёння з’яўляюцца беларусы замежжа:
– За ўсю дыяспару мы на жаль сказаць не можам таму, што няма статыстычных дадзеных, на базе якой можна збудаваць класічную мадэль выбаркі. Можам гаварыць толькі пра актыўную частку, менавіта іх мы і ахапілі ў нашым апытанні. Калі казаць пра хвалі фармавання актыўнай часткі, то можна вылучыць некалькі хваляў. Найбольш магутныя былі пасля 2022 года. Першая 2020-21 гг., найбольшая частка ў 2021 г., амаль пад траціну з’явілася. І другая хваля 2022 год таксама траціна. Астатнія гэта тыя, хто выехаў раней. Тут яшчэ падаецца важным адзначыць, што частка дыяспара, яе можна назваць ядром, гэта тыя, хто выехалі нават да 2015 года. Такіх амаль 14%. Чаму гэта важна? Зразумела, што ёсць такая ўстойлівая тэндэнцыя, што чым больш часу чалавек праводзіць у эміграцыі, тым цяжэй яму вярнуцца. Гэта зразумела таму, што новая праца, новыя сацыяльныя сувязі, новыя абавязкі, ды і проста дзеці ў школу ці ў садок пайшлі і г.д. Але нягледзячы на гэты фактар часу ёсць ядро, ёсць матываваныя беларусы, якія рупяцца пра Беларусь, сочаць за Беларуссю, колькі б гадоў у замежжы яны не правялі.
РР: У якіх краінах жывуць гэтыя людзі?
– Апошнія дзве хвалі даволі дакладна структураваныя па краінах. 2022 год – гэта год, калі вылучыліся актыўныя часткі дыяспары ў Літве і ў Грузіі. Там, куды з’язджалі айцішнікі пасля пачатку вайны. Пытанне зразумелае таму, што Літва пад бокам, а ў Грузію паехалі тыя ў каго былі пытанні з візамі. Калі мы кажам пра тую хвалю, якая пачалася ў 2021 годзе, то тут перш за ўсё Польшча і астатнія краіны Еўропы, якія побач, паўднёвая і ўсходняя Еўропа, нават паўночная. Калі ўзяць больш далёкія краіны, то гэта Амерыка, Заходняя Еўропа. Гэта месцы, дзе знаходзіцца старая дыяспара. Што цікава таксама ў Расеі, гэта тыя, хто выехаў даўно. У 2021-22 у Расею з’язджала даволі мала людзей, асабліва калі параўноўваць з Еўропай.
РР: Наколькі прадстаўнікі дыяспары ўвогуле цікавяцца падзеямі ў Беларусі?
– Гэтым пытанням быў прысвечаны асобны раздзел даволі вялікі ў даследаванні. Можна сказаць, што актыўная частка дыяспары захоўвае моцныя сувязі з Беларуссю. Зразумела, што амаль усе падтрымліваюць сувязь са сваякамі ў Беларусі. Шмат у каго засталіся родныя, падтрымліваюць сувязі з сябрамі. Другі момант, напэўна больш важны, гэта тое, што 90% апытаных кожны дзень адсточваюць падзеі ў Беларусі. Больш за тое, тры чвэрці некалькі разоў на тыдзень чытаюць навіны пра тое, што ў Беларусі адбываецца. То бок сувязь не толькі з роднымі, але і цікавасць да Беларусі захоўваецца. Вельмі вялікая частка, фактычна пад 85% тым ці іншым чынам прымаюць удзел у грамадскай дзейнасці. Яна вельмі розная, найбольш дасяжная інфармацыйна-камунікацыйная дзейнасць. Гэта выказванне меркавання ў сацыяльных сетках. З другога боку практычная дзейнасць, гэта дапамога людзям, у форме валанцёрства і данатаў канкрэтным людзям і арганізацыям. У нас было пытанне ў якім фармаце прымаюць удзел людзі ў такой дзейнасці. Проста дапамагаюць 46%, фінансава дапамагаюць арганізацыям 42%, непасрэдна арганізацыям, ініцыятывам і праектам 27%.,
Генадзь Каршуноў дадаў, што даследаванне праводзілася метадам анлайн-інтэрвью, і ўдзел у ім узялі больш за 1600 чалавек. Гутарыла з навукоўцам Алеся Вербаловіч.
Беларускае Радыё Рацыя
Artykuł Генадзь Каршуноў: Сказаць колькі людзей вернецца даволі цяжка pochodzi z serwisu БЕЛАРУСКАЕ РАДЫЁ РАЦЫЯ.