Rusija bilježi nagli porast krivičnih postupaka zbog donacija Fondaciji Navaljnog
Krivični postupci u Rusiji zbog donacija Fondaciji za borbu protiv korupcije (FBK), koji je osnovao pokojni opozicioni lider Aleksej Navaljni, porasli su otprilike 60 puta od početka ruske invazije na Ukrajinu u februaru 2022. godine. Samo ove godine sudovi su razmatrali najmanje 90 takvih slučajeva, prema analizi servisa North Realities Radija Slobodna Evropa(RSE).
Ruske vlasti su 2021. godine proglasile Fondaciju za borbu protiv korupcije "ekstremističkom organizacijom", čime je svaka finansijska podrška toj grupi postala krivično djelo.
Fondacija je istraživao korupciju među visokim ruskim zvaničnicima i poslovnim elitama bliskim predsjedniku Vladimiru Putinu, a nastavlja da djeluje iz inostranstva uprkos Navaljnijevoj smrti u pritvoru prošle godine.
Prema istraživačkom portalu Mediazona, ruski sudovi su 2022. godine razmatrali dva slučaja povezana s donacijama, četiri u 2023. i 27 u 2024. Podaci koje je prikupio RSE pokazuju da je broj naglo porastao u 2025, čime je ukupan broj slučajeva od početka rata dostigao najmanje 123.
Sudovi su najčešće izricali novčane kazne u rasponu od 120.000 do 500.000 rubalja (1.522–6.340 dolara) ili uslovne zatvorske kazne od tri do četiri godine. Donacije koje se navode u slučajevima obično su bile skromne – između 100 i 14.000 rubalja (1,20–178 dolara).
U jednom slučaju, tužioci su tražili kaznu od 12 miliona rubalja (152.000 dolara) za 69-godišnjeg penzionera Andreja Kuzheleva, koji je donirao 13.000 rubalja (164 dolara) fondu. Sud je odbio taj zahtjev, ali je ipak izrekao kaznu od 500.000 rubalja (6.340 dolara).
Jedna od najstrožih kazni izrečena je poštaru Vladimiru Skvorcovu, koji je osuđen na 12 godina zatvora zbog doniranja FBK-u i navodne saradnje s Legijom slobode Rusije, grupom ruskih dobrovoljaca koji se bore na strani Ukrajine.
Novinar Karen Šainian i civilni aktivista Konstantin Kotov osuđeni su u odsustvu zbog optužbi povezanih s donacijama FBK-u.
Navaljni – najistaknutiji ruski opozicionar – preminuo je u februaru 2024. u arktičkom zatvoru pod misterioznim okolnostima.
Zvanični izvještaj obdukcije navodi da su hipertenzija i druge bolesti izazvale poremećaj srčanog ritma koji je doveo do Navaljnijeve smrti.
Međutim, njegova supruga Julija Navaljnaja odbacila je te nalaze, tvrdeći da laboratorijski testovi obavljeni izvan Rusije na biološkim uzorcima koji su prokrijumčareni iz zemlje pokazuju da je njen muž otrovan dok je bio u pritvoru.
Ranije ove godine, Fondacija za borbu protiv korupcije izdao je saopštenje u kojem osuđuje krivične postupke, naglašavajući da FBK "ne učestvuje ni u kakvoj ekstremističkoj aktivnosti" i nazivajući osobe koje su meta ruskih vlasti "žrtvama otvorene samovolje i političke represije".