Animasyros 2022: Με αέρα Όσκαρ, Netflix και την αφρόκρεμα του ελληνικού και παγκόσμιου animation
Την ώρα που ο ήλιος έχει αρχίσει να δύει γλυκά μέσα στα νερά του λιμανιού, στην κεντρική πλατεία της Ερμούπολης ορθώνεται η μεγάλη φουσκωτή οθόνη που αργότερα θα φιλοξενήσει τις υπαίθριες προβολές του φεστιβάλ. Λίγα μέτρα παραπέρα, οι οικογένειες με τα παιδιά, με τα μπουφανάκια ανά χείρας, αναζητούν θέσεις στον θερινό κινηματογράφο Παλλάς ενώ στο θέατρο Απόλλων, η πλατεία και τα θεωρεία ξεχειλίζουν με κόσμο που δεν παίρνουν το βλέμμα του από τις εναλλασσόμενες εικόνες της οθόνης.
Στο Πνευματικό Κέντρο της Ερμούπολης οι δημιουργικές ζυμώσεις της Αγοράς καταλήγουν σ’ ένα γοητευτικό brainstorming ενώ στη Δημοτική Βιβλιοθήκη και τα ΚΑΠΗ υπερήλικες και άτομα με αναπηρίες μυούνται στον μαγικό κόσμο του animation με την καθοδήγηση ειδικών του χώρου.
Στους ρυθμούς των κινουμένων σχεδίων κινήθηκε την περασμένη εβδομάδα το όμορφο νησί της Σύρου. Το Διεθνές Φεστιβάλ Animation Animasyros, μία από τις σημαντικότερες διοργανώσεις όχι μόνο σε εθνικό αλλά διεθνές επίπεδο, επέστρεψε για 15η χρονιά από τις 20 έως 25 Σεπτεμβρίου, μετατρέποντας την Σύρο στην καρδιά της τέχνης της εμψύχωσης.
Η φετινή διοργάνωση, που είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε από κοντά, τα είχε σχεδόν όλα. Έξι γεμάτες μέρες δράσεων και προβολών, ένα πλούσιο πρόγραμμα με 200 ταινίες από την αφρόκρεμα του παγκόσμιου animation, οκτώ διαγωνιστικά τμήματα, τρία αφιερώματα στις Βαλτικές Χώρες, τη Νορβηγία και την Ουκρανία, ταινίες επιλεγμένες για παιδιά και πρωτότυπα εργαστήρια για όλες τις ηλικίες. Από το Anima Syros 15, βέβαια, δεν έλειψαν και οι εργασίες της καθιερωμένης πλέον Αγοράς, έναν τόπο συνάντησης της παγκόσμιας δημιουργίας που φιλοξένησε περισσότερους από 100 επαγγελματίες από 15 χώρους που αντάλλαξαν ιδέες και αλληλοεπίδρασαν με κέντρο πάντα το animation. Για μία ακόμα χρονιά το φεστιβάλ, του οποίου προεδρεύει ο Βασίλης Καραμητσάνης και διευθύνει η Μαρία Ανεστοπούλου, απέδειξε την δυναμική του, καταφέρνοντας να αφήσει γερό το αποτύπωμά του στον ανοδικό δρόμο που έχει χαράξει το animation εντός κι εκτός Ελληνικών συνόρων.
Φέτος, το Animasyros άνοιξε αυλαία παρουσία της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου, η οποία παραβρέθηκε στην τελετή έναρξης και κήρυξε επισήμως την αρχή της 15ης διοργάνωσης. Στην ίδια βραδιά παρουσιάστηκε και το δεύτερο μέρος της σειράς animation του Animasyros «Ενενήντα Δεύτερα» που πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με τον Μελωδία 99,2. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα συγκινητικό φιλμάκι του Μπάμπη Αλεξιάδη αφιερωμένο στον μεγάλο Συριανό ποιητή και στιχουργό Μάνο Ελευθερίου που σε μόλις ενάμιση λεπτό διατρέχει την ζωή και την δημιουργία του με φόντο το αγαπημένο του νησί και soundtrack το κομμάτι «Άλλος για Χίο τράβηξε» τους στίχους του οποίου έγραψε ο ίδιος κι εδώ τραγούδησε ο Γιώργος Νταλάρας.
Από τις υπόλοιπες προβολές του φεστιβάλ, η πιο ενδιαφέρουσα στιγμή για εμάς ήταν εκείνη της μετάδοσης της ταινίας «Flee» στην τελική έναρξης. Το φιλμ του Γιόνας Πόερ Ρασμούσεν, που κέρδισε τελικά το Βραβείο Κοινού του φετινού Animasyros, αποτελεί μια αληθινή ιστορία φυγής από το Αφγανιστάν ενός μικρού πρόσφυγα τη δεκαετία του 1980. Η ταινία που είναι animation αλλά διανθίζεται με αρχειακό υλικό και animated σκηνές από τη ζωή του 36χρονου πρωταγωνιστή είναι άκρως συγκινητική αλλά και επίκαιρη αφού θίγει το ζήτημα της προσφυγικής κρίσης γνωστοποιώντας μια προσωπική ιστορία που φτάνει να αφορά όλους εκείνους που άφησαν πίσω την πατρίδα τους και βρέθηκαν σε νέα αλλά δεν έπαψαν στιγμή να νιώθουν μέσα τους τον πόνο του αποχωρισμού.
Από το Ελληνικό Διαγωνιστικό Τμήμα, ένα χαμόγελο μας έφερε το φιλμ «Travel Bugs» του Φωκίωνα Ξένου, το οποίο στήθηκε γύρω από το νωχελικό σκαθάρι Λουί από το Παρίσι που γνωρίζει στους δρόμους της Αθήνας τον Ιάσωνα, μια υπερκινητική πασχαλίτσα και μαζί ανακαλύπτουν την ντόπια κουλτούρα μέσα από μικροσκοπικές περιπέτειες. Το «Travel Bugs» βραβεύτηκε με Ειδική Μνεία.
Το θέμα της ενδοοικογενειακής βίας μέσα από μια πολύ ιδιαίτερη αφήγηση έθιξε το «Steakhouse» που παρακολουθήσαμε στο Διεθνές Διαγωνιστικό Τμήμα και σχολιάστηκε. Με αφορμή μια μπριζόλα που έχει ήδη μαριναριστεί και περιμένει την Λίζα να γυρίσει σπίτι, η ταινία αυτή αναδεικνύει τον φθόνο του συζύγου της Φρανκ που φτάνει όμως να τιμωρηθεί τελικά με το ίδιο νόμισμα: μια μπριζόλα από την ίδια του τη γλώσσα. Μια γροθιά στο στομάχι, στο ίδιο διαγωνιστικό τμήμα ήταν το «Up here, with white gods» του Λαλάλ Μαγκάουτ. Πρωταγωνιστής ο Λουτσιάνο, ένας εργάτης από τη Μοζαμβίκη ο οποίος έρχεται γεμάτος ελπίδες στο Ανατολικό Λονδίνο τη δεκαετία του 1980 αλλά γίνεται θύμα ρατσιστικής βίας. Η ταινία που είναι βασισμένη σε αληθινά γεγονότα, θυμάται επίσης την τραγική μοίρα ενός αγαπημένου του φίλου, ο οποίος έχασε τη ζωή του μετά από επίθεση νεοναζί.
Άξια αναφοράς είναι η ειδική προβολή της βραβευμένης τηλεοπτικής σειράς «We the people» που προβάλλεται στο Netflix κι αποτελεί το αποτέλεσμα της συνεργασίας της δημιουργού Κρις Νι με την εταιρία παραγωγής Higher Ground των Μπάρακ και Μισέλ Ομπάμα. Αυτή η καινοτόμα σειρά animation που συνδυάζει τραγούδια τα οποία έχουν γράψει σύγχρονοι ραπ καλλιτέχνες όπως οι H.E.R., Janelle Monae και Brandi Carlie κι αποτελείται από 10 επεισόδια των τριών λεπτών. Έχει δε στόχο να διδάξει τα Αμερικανόπουλα τις βασικές αρχές των δικαιωμάτων τους ως σύγχρονοι πολίτες με έναν διαφορετικό και διασκεδαστικό τρόπο. Για την δουλειά της αυτή, αργότερα η Νι μίλησε στην Αγορά επισημαίνοντας πως έγινε ως ένας ύμνος που καλεί μια ανερχόμενη γενιά νέων ανθρώπων να συμμετάσχουν στην διαμόρφωση της δημοκρατίας τους προς το καλύτερο.
Από την Αγορά επίσης, το ενδιαφέρον μας κέντρισε η παρουσίαση των Άρη Καπλανίδη και Ηλία Ρουμελιώτη για το νέο τους πρότζεκτ σε εξέλιξη «Γυναίκες του ‘22». Οι δύο σκηνοθέτες, σεναριογράφοι και animators που πέρυσι ήρθαν στο Animasyros με το πολυβραβευμένο τους πλέον φιλμ «Στο μπαλκόνι», φέτος επέστρεψαν με ένα διαφορετικό έργο φορτισμένο συγκινησιακά. Στις «Γυναίκες του ‘22», μεταμορφώνουν σε animation τα λόγια όλων εκείνων των γυναικών που βίωσαν την Μικρασιατική Καταστροφή και αναδεικνύουν την καθαρά γυναικεία εμπειρία της προσφυγιάς.