Δόμνα Μιχαηλίδου για Κιβωτό του Κόσμου: «Δεν γνώριζα τίποτα – Να γίνει έρευνα σε βάθος»
Η κυβέρνηση δεν μπορεί να γνωρίζει συνέχεια τι συμβαίνει στις δομές, τόνισε η υφυπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας, Δόμνα Μιχαηλίδου, σχολιάζοντας τις σοκαριστικές καταγγελίες που έχουν βγει στη δημοσιότητα για την «Κιβωτό του Κόσμου».
Μιλώντας στην τηλεόραση της ΕΡΤ, η Δόμνα Μιχαηλίδου σχολίασε όσα φρικιαστικά έρχονται στο φως για την Κιβωτό του Κόσμου και τον πατέρα Αντώνιο και σημείωσε ότι η κυβέρνηση θα κάνει όσες παρεμβάσεις χρειάζεται για να προστατέψει τα παιδιά.
Παράλληλα, επισήμανε ότι, τα τελευταία τρία χρόνια, το 40% των παιδιών από τα ιδρύματα έχουν πάει σε ανάδοχες οικογένειες και εξήγησε ότι, για την ώρα, η θέση της Πολιτείας είναι να περιμένει τις αποφάσεις της εισαγγελίας για την υπόθεση.
Η συνέντευξη της Δόμνας Μιχαηλίδου στην ΕΡΤ
Είχατε γνώση καταγγελιών για κακοποίηση στην Κιβωτό του Κόσμου;
«Βεβαίως και όχι. Λάβαμε γνώση όταν διέρρευσαν τα δημοσιεύματα και ήρθα σε επικοινωνία, στο πλαίσιο της νομιμότητας, με τον εισαγγελέα αλλά και την Ελληνική Αστυνομία, μία μέρα πριν από τη 17 Νοέμβρη. Για να είμαι σαφής, καμία μα καμία γνώση για οτιδήποτε άλλο μέχρι στιγμής, παρ’ ότι η μέρα ήταν πολύ δύσκολη και η αστυνομία και η εισαγγελία ήταν από πάνω στην υπόθεση».
Θεωρείτε ότι αυτή η υπόθεση και η δημοσιοποίησή της μπορεί να βοηθήσει και για κάποιες άλλες καταγγελίες που μπορεί να γίνουν σε άλλα ιδρύματα, ίσως και να ενθαρρύνει κόσμο να μιλήσει ανοιχτά για το τι ακριβώς μπορεί να συμβαίνει σε ιδρύματα.
«Τα στόματα έχουν ανοίξει και εμείς, αν θέλετε, είμαστε και σχετικά αισιόδοξοι. Ένα από τα κομμάτια που βλέπουμε στα στοιχεία τα οποία μαζεύουμε είναι ότι έχουν αυξηθεί πολύ τον τελευταίο χρόνο οι εισαγγελικές παραγγελίες για απομάκρυνση παιδιών από τις βιολογικές τους οικογένειες, οπότε αυτό είναι και αποτέλεσμα του ότι έχει σπάσει λίγο ο φόβος.
Ο κόσμος εμπιστεύεται το κράτος, εμπιστεύεται τις αρχές, ξέρει ότι μπορεί να μιλήσει. Έχουμε γραμμές στο 1107 τη γραμμή παιδικής προστασίας. Νομίζω ότι ανοίγουν τα στόματα, από τη μία είναι το αισιόδοξο, από την άλλη είναι αυτό που μας φοβίζει και η μεγάλη μας αγωνία είναι ότι αν ανοίξουν και παραπάνω στόματα τι έχουμε να ακούσουμε».
Στο πεδίο της Κιβωτού του Κόσμου υπάρχει κάτι που θα κάνετε εσείς ως Πολιτεία άμεσα στις επόμενες μέρες;
«Αυτό που περιμένουμε, και πάλι σας λέω είμαι σε πολύ τακτική επικοινωνία, είναι να δούμε τι έχει να μας πει η εισαγγελία. Αυτή τη στιγμή το ζήτημα είναι μόνο στην εισαγγελία. Το έχει πάρει μάλιστα και από την Ελληνική Αστυνομία, μαζεύουν καταθέσεις, οπότε θα κάνουμε ό,τι ακριβώς κάναμε και σε άλλη υπόθεση, γιατί ήταν μια διαδικασία η οποία δεν είχε ξαναγίνει.
Έγινε πρώτη φορά στο ίδρυμα το οποίο κλείσαμε μέσα στο 2022, όταν έλαβα εγώ καταγγελία τον Δεκέμβριο του ’21 για κακοποιητικές συμπεριφορές μέσα σε ίδρυμα, καταγγελία την οποία είχε λάβει και η διοίκηση του ίδιου ιδρύματος κάποιους μήνες πριν, αλλά δεν είχε κάνει τίποτα.
Μετά από την καταγγελία αυτή, σε συνεννόηση με τους κοινωνικούς συμβούλους της Περιφέρειας, που είναι ο αρμόδιος ελεγκτικός μηχανισμός και την Εισαγγελία, η Εισαγγελία μας υπέδειξε ότι το βέλτιστο συμφέρον των παιδιών είναι να μην είναι εκεί, όχι απλά να αλλάξει διοίκηση, να μην είναι εκεί, οπότε περιμένουμε αντιστοίχως να ακούσουμε τι έχει να μας πει η εισαγγελία για να το εφαρμόσουμε».
Έχετε πει ότι 9 στα 10 παιδιά είναι σε ιδρύματα διότι η εισαγγελέας τα έχει απομακρύνει από τις βιολογικές τους οικογένειες όμως η αποϊδρυματοποίηση είναι ο τρόπος που η υπόλοιπη Ευρώπη πλέον έχει προχωρήσει στο πεδίο αυτό. Και αναρωτιέμαι, κατ’ αρχάς τα τελευταία 3,5 χρόνια που εσείς είστε κυβέρνηση, τι έχετε κάνει στο κομμάτι αυτό;
Σωστά, 3,5 χρόνια και εγώ η ίδια το φωνάζω ‘αποϊδρυματοποίηση, αποϊδρυματοποίηση, αποϊδρυματοποίηση’. Όσο καλή και να είναι μια δομή, δεν είναι οικογένεια. Όσο καλή και να είναι μια δομή, είναι κακοποιητική, όχι επειδή απαραιτήτως υπάρχει σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών αλλά μόνο και μόνο το ότι ένα παιδί έχει σημείο αναφοράς τρεις ανθρώπους τη μέρα, τρία οκτάωρα τη μέρα. Είναι προβληματικό.
Έχω να σας πω, για αρχή δεν είχαμε καν αριθμούς, οπότε το ότι μόνο και μόνο το ότι έχω στοιχεία είναι κάτι. Έχουμε βγάλει 40% των παιδιών από τα ιδρύματα και είναι σε κατάλληλα γι αυτά οικογένειες μέσα από την αναδοχή, από τα 2.400 παιδιά φτάσαμε τα 1.400.
Για τα υπόλοιπα 1.400 παιδιά, γιατί η δική μου η αγωνία δεν σταματά μέχρι να αποκαταστήσουμε οικογενειακά και τα 1.400, έχουμε κάνει το εξής:
Τα περισσότερα είναι μεγαλύτερης ηλικίας. Δηλαδή αν μπει κανείς στο paidi.gov.gr, έχουμε φτιάξει ένα ειδικό κομμάτι το οποίο λέμε υιοθεσία και αναδοχή σε αριθμούς. Θα δει ότι κατάλληλα για υιοθεσία κάτω των 6 ετών δεν υπάρχουν κανένα. Δεν υπάρχει κανένα παιδί κατά την υιοθεσία κάτω από 6, οπότε τα 1.400 είναι μεγαλύτερα. Παιδιά σε ηλικία 7 στα 8 είναι κατάλληλα μόνο για αναδοχή, δηλαδή υπάρχει βιολογική οικογένεια και δεν έχει αποφασίσει ακόμα ο δικαστής αν μπορούν να γυρίσουν ή όχι στη βιολογική τους οικογένεια.
Εδώ αν θέλετε είναι το ενδιαφέρον, για πολλά από αυτά τα παιδιά δεν επιλέγουν την κατηγορία Οικογενειακή Αποκατάσταση. Τρία στα τέσσερα παιδιά που είναι στις δομές όταν υιοθετούνται, υιοθετούνται από τις δημόσιες.
Ο θεσμός της ανάδοχης οικογένειας πόσο εύκολο και πόσο δύσκολο είναι να προχωρήσει;
Τεχνικά δουλεύει πάρα πολύ γρήγορα, σε 6 μήνες πιστοποίηση για να μπορείς να γίνεις ανάδοχος και μάλιστα έχουμε βγάλει και μια βοήθεια σε κάθε ανάδοχο των 325 ευρώ το μήνα. Είναι μια πολύ γρήγορη διαδικασία, όμως το πρόβλημα, και θα είμαι σαφής, είναι ότι ο Έλληνας θέλει το παιδί δικό του, όταν σκέφτεται την υιοθεσία τη σκέφτεται να καλύψει το δικό του κενό, κάτι που είναι και εύλογο.
Εμείς στην προσπάθεια αυτή που έχουμε κάνει αποϊδρυματοποίησης, έχουμε διπλασιάσει τους αναδόχους. Πραγματικά τους διπλασιάσουμε. Σε δύο χρόνια χρειαζόμαστε και άλλους.
Θα ήθελα να σας ρωτήσω επίσης αν όσα συμβαίνουν τις τελευταίες μέρες είναι και ένα καμπανάκι για την πολιτεία, για πιο άμεσες δράσεις, για νομοθετικές πρωτοβουλίες στο κομμάτι αυτό και κυρίως στο κομμάτι των ελέγχων αυτών των ιδρυμάτων.
«Βέβαια είναι και ήδη έχουμε κάνει πολλά. Δηλαδή πραγματικά έχουμε κάνει πολλά στα τρία χρόνια. Και για να πω την αλήθεια, τον πρώτο χρόνο καταλάβαμε ποια είναι τα κενά. Έτσι, έχουμε κάνει πολλά πλέον από το καλοκαίρι, πλέον έχουμε προδιαγραφές, έχουμε κανόνες στα ιδρύματα.
Πριν το καλοκαίρι του ’22, είχαμε ιδρύματα στη χώρα που λειτουργούσαν από το 1666 και δεν είχαν κανόνες. Το πρώτο ίδρυμα στην Κέρκυρα δεν είχε ποτέ κανόνες. Βάλαμε κανόνες. Τι σημαίνει κανόνες; Τι ελέγχει κάποιος; Είχαμε ελεγκτικό μηχανισμό, αλλά δεν ήταν ρητό.
Τι σημαίνει έλεγχος; Σημαίνει στελέχωση; Δεν μπορείς να έχεις δομές χωρίς κοινωνικούς λειτουργούς, χωρίς νομικούς που να διεκδικούν κάτι;».
Καταλαβαίνει κανείς από αυτή την υπόθεσης είναι ότι όντως ακόμα και αν υπάρχει ο έλεγχος δεν μπορεί να τα καλύψει όλα.
«Δεν μπορεί να τα καλύψει όλα, όμως έχουμε πολλά περιθώρια ακόμα να φτιάξουμε και να ελέγξουμε καλύτερα τις δομές».
Σήμερα είναι και Παγκόσμια Ημέρα κατά της παιδικής κακοποίησης. Σε μια τραγική ειρωνεία, αν θέλετε, αυτής της συγκυρίας, τι συμπεράσματα έχετε βγάλει από αυτή τη λειτουργία;
«Είναι μια γραμμή η 1107, η οποία είναι στελεχωμένη μόνο με κοινωνικούς λειτουργούς, ψυχολόγους, ειδικούς στην παιδική προστασία.
Την κάναμε δωρεάν, που παλιά δεν ήταν, και επίσης την κάναμε μια γραμμή την οποία μπορείς να πάρεις επτά ημέρες την εβδομάδα, 24 ώρες την ώρα, οπότε συνεχώς χτυπάει γραμμή. Τι κάνουμε στη γραμμή αυτή; Παρέχουμε ψυχοκοινωνική στήριξη σε όποιον καλεί είτε ανήλικο είτε ενήλικα και επίσης καταγράφουμε όλα τα στοιχεία έτσι ώστε να πάνε στις αρμόδιες αρχές».