Τα tweets στη μάχη της πρόβλεψης
Μπορούν τα tweets να προβλέψουν το… εκλογικό αποτέλεσμα; Κι όμως μπορούν, λένε ερευνητές από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, οι οποίοι ανέπτυξαν ένα δημοσκοπικό εργαλείο που στηρίζεται στην τεχνητή νοημοσύνη. Πρόκειται για το Πολιτικό Βαρόμετρο, ένα εργαλείο υπολογιστικής πολιτικής για την πρόβλεψη εκλογικών αποτελεσμάτων και την εκτίμηση της πολιτικής κοινής γνώμης, το οποίο αναπτύχθηκε στο Εργαστήριο Τεχνητής Νοημοσύνης και Ανάλυσης Πληροφοριών του ΑΠΘ.
Οπως εξηγεί στα «ΝΕΑ» ο διευθυντής του Εργαστηρίου Τεχνητής Νοημοσύνης και Ανάλυσης Πληροφοριών, καθηγητής του Τμήματος Πληροφορικής του ΑΠΘ Ιωάννης Πήτας, καθημερινά συλλέγονται και αναλύονται αυτόματα, με μεθόδους τεχνητής νοημοσύνης, περίπου 2.000 tweets ελλήνων πολιτών που αναφέρονται σε πολιτικά κόμματα της Βουλής των Ελλήνων.
«Κι όταν λέμε υπολογιστική πολιτική αναφερόμαστε ακριβώς στη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης και της πληροφορικής στην πολιτική και την πολιτική επιστήμη». Μάλιστα, το Πολιτικό Βαρόμετρο παρουσιάζεται σήμερα στο πλαίσιο του Συμποσίου Υπολογιστικής Πολιτικής, το οποίο διοργανώνεται από το Εργαστήριο Τεχνητής Νοημοσύνης και Ανάλυσης Πληροφοριών του ΑΠΘ.
Crash test
Το πρώτο… crash test για τη χρήση ενός τέτοιου εργαλείου έγινε το 2016, στις αμερικανικές εκλογές, όπου Ντόναλντ Τραμπ και Χίλαρι Κλίντον διεκδικούσαν την προεδρία.
«Αποφασίσαμε, λοιπόν, να το δοκιμάσουμε και στην ελληνική πολιτική πραγματικότητα, αναλύοντας τα ελληνικά tweets. Αλλωστε, μέσα από αυτούς τους λίγους χαρακτήρες ένα έμπειρο μάτι μπορεί να εξαγάγει πολλά συμπεράσματα. Ετσι, ξεκινήσαμε από τον περασμένο Μάιο. Πιστεύουμε, δε, πως μπορεί να υποκαταστήσει τις δημοσκοπήσεις, καθώς η ανάλυση της κοινής γνώμης είναι καθημερινή, με άμεση απόκριση στα πολιτικά γεγονότα - κι αυτό φαίνεται καθώς όταν κάποιο πολιτικό θέμα έρχεται στη δημοσιότητα, χρειάζονται μόλις λεπτά για να ξεκινήσουν να ανεβαίνουν τα tweets που το σχολιάζουν και παίρνουν θέση. Και το κόστος είναι σχεδόν μηδενικό».
Πάντως, όπως εξηγεί ο Ι. Πήτας, δεν υπάρχει σοβαρή απόκλιση από τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων, σύμφωνα με τις μέχρι τώρα αναλύσεις (Μάιος 2022 - Φεβρουάριος 2023). «Οποιοσδήποτε ενδιαφερόμενος μπορεί να ανατρέξει καθημερινά στο Πολιτικό Βαρόμετρο για να δει την τρέχουσα πρόθεση ψήφου και τις τάσεις της για τις επερχόμενες εθνικές εκλογές».
Αυτόματες αναλύσεις
Οι αυτόματες αναλύσεις των tweets μέσω της τεχνητής νοημοσύνης θα γίνονται, σύμφωνα με τον καθηγητή, μέχρι τη μέρα που θα επιτρέπονται οι δημοσκοπικές έρευνες. «Την ημέρα των εκλογών, όταν πια θα κλείσουν οι κάλπες, θα βγάλουμε κι εμείς τη δική μας εκτίμηση για το εκλογικό αποτέλεσμα».
Σύμφωνα, λοιπόν, με τις μέχρι τώρα αναλύσεις, η ΝΔ βρίσκεται μπροστά 7 μονάδες από τον δεύτερο ΣΥΡΙΖΑ. «Στις νέες γενιές - που κατά κόρον χρησιμοποιούν το Twitter για να εκφράσουν άμεσα την πολιτική τους θέση -, το ΚΙΝΑΛ εμφανίζεται ελαφρώς ενισχυμένο, ενώ τα δύο πρώτα κόμματα βρίσκονται στα ίδια επίπεδα», εξηγεί ο Ι. Πήτας.
Ωστόσο, ο τρόπος αυτός ανάλυσης «κρύβει» δύο βασικές παγίδες. «Οι αυτόματες μηχανές ανάλυσης δεν εντοπίζουν τα ψεύτικα προφίλ, τα λεγόμενα τρολ, που δημοσιεύουν ψεύτικες πληροφορίες. Βέβαια, προς το παρόν έχουμε καταφέρει να μην είναι αυτό μεγάλο πρόβλημα, καθώς μπορεί η ανάλυση να γίνεται αυτόματα, ωστόσο πάντα υπάρχει ανθρώπινη επίβλεψη. Είναι κάτι, όμως, που μελετάμε για να μην αποτελέσει πρόβλημα». Παράλληλα, απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή καθώς τα κοινωνικά μέσα, όπως αναφέρει ο Ι. Πήτας, προάγουν τον επιθετικό λόγο, «γεγονός που το βλέπουμε καθημερινά μέσα από τα tweets».
Και μπορεί το Πολιτικό Βαρόμετρο να παρέχει μια δωρεάν υπηρεσία που προέρχεται από ένα δημόσιο πανεπιστημιακό ίδρυμα, παρ' όλα αυτά θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και επί πληρωμή για να δείξει ποια είναι η απήχηση ενός προσώπου, μιας επιχείρησης στο ευρύ κοινό. «Θα μπορούσε, δηλαδή, ένα πολιτικό πρόσωπο μέσα από αυτό το εργαλείο να δει πώς εξελίσσεται η φήμη του ή θα μπορούσε το εργαλείο αυτό να χρησιμοποιηθεί για την ανάλυση στις πωλήσεις προϊόντων».