Πρωταγωνιστής της Συνόδου του ΝΑΤΟ ο Τούρκος πρόεδρος
Αν και πρώην ηθοποιός ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι δεν κατάφερε να λάμψει στη σύνοδο του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους της Λιθουανίας. Την παράσταση έκλεψε (και πάλι) ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τη στροφή που πήρε… απότομα προς τη Δύση εξασφαλίζοντας πολλά και σημαντικά για την Τουρκία, πρωτίστως λεφτά με τη σέσουλα.
Την ώρα που η Ουκρανία θα πρέπει να αρκεστεί στις διαβεβαιώσεις των μελών της Συμμαχίας ότι θα είναι ισότιμη τους κάποια στιγμή στο μέλλον, αφού πρώτα λήξει ο πόλεμος με τη Ρωσία, η Τουρκία ανάβοντας το πράσινο φως για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ «χτύπησε» με μια μόνο βολή πολλά τρυγόνια.
Ο Ερντογάν μπορεί να μην γνωρίζει πολλά από λεπτή διπλωματία, είναι όμως άσσος στο κυνήγι των στόχων του. Δεν χάνει ποτέ το θήραμα από τα μάτια του και αλλάζοντας συνεχώς θέση βρίσκει πάντα την ευκαιρία να το ρίξει κάτω την κατάλληλη στιγμή.
Ξεκαθαρίζοντας ότι το βασικό πρόβλημα του Τούρκου προέδρου αυτή τη στιγμή είναι η οικονομία της χώρας του, γίνεται απόλυτα κατανοητό γιατί στρέφεται και πάλι προς τη Δύση και την αξιόπιστη κάνουλα της. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα τα σπάσει με τη Ρωσία, όπως σπεύδουν να προδικάσουν πολλοί, ούτε ότι δεν θα πάρει λεφτά εκεί που κυριολεκτικά… φυτρώνουν στα δέντρα, δηλαδή από τα κράτη της αραβικής χερσονήσου.
Ποιος θα… σπρώξει τα 200δισ.
Απλά το γεγονός ότι χρειάζεται περίπου 200 δισ. σε ξένα κεφάλαια για να γλιτώσει την τουρκική οικονομία από την κατάρρευση, τον αναγκάζουν να αρχίσει και πάλι τα παζάρια με τη Δύση, που η αλήθεια είναι ότι δεν του έχει χαλάσει και πολλά χατίρια στο παρελθόν.
Όπως χαρακτηριστικά έγραψε η Tageszeitung «το μεγάλο στοίχημα για τον Ερντογάν ήταν να καταφέρει τον Αμερικανό πρόεδρο να καθίσει στο τραπέζι μαζί του, τόσο για το ζήτημα των μαχητικών αεροσκαφών, αλλά και γενικώς για την εδραίωση της Τουρκίας ως εταίρου στην Ανατολική Μεσόγειο».
«Μετά την επανεκλογή του ο Τούρκος πρόεδρος θέλει να βγει από την απομόνωση και, λόγω και της οικονομικής κρίσης, πρέπει επειγόντως να βελτιώσει τις σχέσεις με την Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Επομένως ήταν θέμα χρόνου να υποκύψει στο ζήτημα της Σουηδίας», καταλήγει η γερμανική εφημερίδα.
Το ερώτημα πάντα με τον Ερντογάν είναι μέχρι πότε θα συμπορευτεί με τη Δύση, προτού και πάλι τρέξει στις αγκαλιές της Ρωσίας και της Κίνας, με τις οποίες και μοιράζεται την πεποίθηση ότι ο 21ος αιώνας είναι αυτός που θα ταυτιστεί με τη γεωπολιτική και πολιτισμική πτώση των κρατών της.
F-16 με προϋποθέσεις ή χωρίς;
Σίγουρα τα F-16, που όλα δείχνουν ότι θα πάρει τελικά από τις ΗΠΑ, είναι μεγάλο δέλεαρ, ωστόσο μέχρι στιγμής δεν έχει ξεκαθαριστεί αν θα πάρει 40 καινούργια F16 Viper Block 70/72 και 80 αναβαθμισμένα με κιτ, όπως επιθυμεί ο Τούρκος πρόεδρος, ή υπάρχουν κάποιες διαφοροποιήσεις στον αριθμό τους ή στον χρόνο παράδοσης τους και προϋποθέσεις για τις οποίες ακόμη δεν έχει ενημερωθεί κανείς.
Το γεγονός ότι ο Ερντογάν δήλωσε ότι η χώρα του θα πάρει αυτά τα μαχητικά σκάφη χωρίς προϋποθέσεις, επιβεβαιώνει ότι υπήρξαν όροι που του τέθηκαν και θέλει τώρα να προσπεράσει, παρά τη στάση διευκόλυνσης που κράτησε ο Κυριάκος Μητσοτάκης απέναντι στα όσα κατηγορηματικά δήλωνε μέχρι πρότινος ο Ρόμπερτ Μενέντεζ.
Κι ενώ την επόμενη εβδομάδα αναμένεται ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων να ξεκαθαρίσει τις προθέσεις του σχετικά με το θέμα, ο Έλληνας πρωθυπουργός μετά τη συνάντηση του με τον Τούρκο πρόεδρο έκανε λόγο για μια συγκρατημένη νέα αρχή, με τη συνεδρίαση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας να προγραμματίζεται για το φθινόπωρο στη Θεσσαλονίκη.
«Είθε η συνάντηση μας να είναι επωφελής για τις χώρες μας», ήταν το αντίστοιχο σχόλιο του Ερντογάν, ο οποίος περιμένει τώρα να «εισπράξει» από τη Σουηδία σε επίπεδο τρομοκρατίας -και όχι μόνο- για το ΟΚ που της έδωσε όσον αφορά την ένταξη της στο ΝΑΤΟ.
Τα κεφάλια τους… επί πίνακι
Ήδη η Σουηδία έχει τροποποιήσει το σύνταγμά της, έχει αλλάξει τη νομοθεσία της, έχει επεκτείνει σημαντικά την αντιτρομοκρατική της συνεργασία κατά του PKK και έχει επαναλάβει τις εξαγωγές όπλων στην Τουρκία.
Επιπλέον τις τελευταίες ώρες συμφώνησε να παρουσιάσει έναν οδικό χάρτη «ως βάση για τη συνέχιση του αγώνα της κατά της τρομοκρατίας σε όλες τις μορφές και εκδηλώσεις της» (αναμένονται τα άτομα που θα δώσει πίσω στην Τουρκία, που τα περιμένει πως και πως) και επανέλαβε ότι δεν θα παράσχει υποστήριξη στις κουρδικές πολιτοφυλακές YPG/PYD στη Συρία.
Όσον αφορά με την περιβόητη δήλωση του Τούρκου προέδρου ότι το πράσινο φως στη Σουηδία (η ένταξη της οποίας, ωστόσο, δεν θα επικυρωθεί πριν τον Οκτώβριο) συνδέεται με την διαδικασία ένταξης της χώρας του στην ΕΕ, που ξεκίνησε το 2005 και έχει παγώσει από το 2018, οι αναλυτές είναι κάθετοι στο ότι ο Ερντογάν αποσκοπεί αποκλειστικά και μόνο σε μια επαναδιαπραγμάτευση της συμφωνίας για την τελωνειακή ένωση και στα ταξίδια των Τούρκων πολιτών χωρίς βίζα στην ΕΕ.
Κέρδη και αλήθειες
Το αν τελικά ο Ερντογάν θα αποφυλακίσει τον επιχειρηματία ακτιβιστή και φιλάνθρωπο Οσμάν Καβαλά και τον επίσης φυλακισμένο Κούρδο ηγέτη Σελαχατίν Ντεμιρτάς δεν σχετίζεται με την επιθυμία του η χώρα του να γίνει μέλος της ΕΕ. Στην πραγματικότητα αυτός ο στόχος δεν είναι μόνο ανέφικτος, αλλά και ανεπιθύμητος από όλες τις πλευρές.
Αφορά την προσπάθεια του να αποφύγει σχετικές κυρώσεις εναντίον της χώρας του από το Συμβούλιο της Ευρώπης το φθινόπωρο, να καταφέρει να κάνει την τουρκική οικονομία κέντρο φθηνής συναρμολόγησης των ευρωπαϊκών προϊόντων, τώρα που οι εφοδιαστικές αλυσίδες εγκαταλείπουν την Κίνα, και -γιατί όχι- για να εκβιάσει μερικά ακόμα κεφάλαια από τις Βρυξέλλες για το μεταναστευτικό, ως ο κατεξοχήν ρυθμιστής των ροών προς τα εδάφη των ευρωπαϊών κρατών μελών, τώρα που οι διαθέσεις ένθεν και ένθεν είναι θετικές.
Μέχρι η Τουρκία να αποδείξει ξανά ότι η καρδιά της είναι δοσμένη πλέον στη Ρωσία και την Κίνα και αυτό στην πραγματικότητα δεν αλλάζει.