Φόβοι
Το Ευρωβαρόμετρο που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα επιβεβαιώνει τον ελληνικό εξαιρετισμό σε πολλά θέματα. Είμαστε ο πιο απαισιόδοξος, ο πιο γκρινιάρης, ο πιο δύσπιστος λαός στην Ευρώπη. Οκτώ στους δέκα έχουν κακή άποψη για την κατάσταση της οικονομίας, επτά στους δέκα δεν εμπιστεύονται την κυβέρνηση και το κοινοβούλιο, ενώ αυτοί που πιστεύουν ότι τα πράγματα θα χειροτερέψουν στην οικονομία και την απασχόληση είναι δύο με τρεις φορές περισσότεροι από εκείνους που αισιοδοξούν.
Υπάρχει όμως ένα στοιχείο που ενώνει την Ελλάδα με τις άλλες χώρες της νότιας Ευρώπης και, παραδόξως, έχει υποβαθμιστεί από τις κυβερνήσεις. Πρόκειται για την ανησυχία για την υγεία. Κάποιες ενδείξεις υπάρχουν στη συγκεκριμένη έρευνα: στην ερώτηση «σε ποιον τομέα πιστεύετε ότι πρέπει η ΕΕ να λάβει μέτρα την επόμενη πενταετία;», επιλέγει την υγεία το 51% των Πορτογάλων, το 38% των Ελλήνων και το 33% των Ισπανών, έναντι 26% που είναι ο ευρωπαϊκός μέσος όρος. Μια καθαρότερη εικόνα όμως προκύπτει από μια άλλη δημοσκόπηση που, σύμφωνα με τη χθεσινή Repubblica, έγινε για λογαριασμό της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και τα αποτελέσματά της δεν έχουν δοθεί στη δημοσιότητα.
Αυτή η δημοσκόπηση δείχνει μια Ευρώπη κομμένη στα δύο. O Βορράς και η Ανατολή ανησυχούν για τον πόλεμο. Λογικό: η Ρωσία είναι δίπλα τους και ο φόβος είναι ότι μετά την Ουκρανία θα ανοίξουν κι άλλα μέτωπα. Ο Νότος και η Δύση, αντιθέτως, τοποθετούν στην κορυφή των ανησυχιών τους την υγεία. Και εκείνοι που ανησυχούν περισσότερο απ’ όλους είναι οι Ελληνες (61%), ενώ ακολουθούν οι Ιρλανδοί (58%), οι Βούλγαροι (56%), οι Πορτογάλοι (54%) και οι Ισπανοί (47%). Είναι σαφές ότι η πανδημία άφησε στη μνήμη ένα ανεξίτηλο στίγμα. Και ότι οι πληθυσμοί θέλουν ένα αποτελεσματικό σύστημα υγείας.
Η πρόεδρος της Κομισιόν έχει πάρει το μήνυμα: με τους ηγέτες της βόρειας Ευρώπης μιλάει για αμυντικές δαπάνες και την ανάγκη ενός ευρωπαϊκού στρατού, ενώ όταν έρχεται στον Νότο δίνει έμφαση στην ενίσχυση του κοινωνικού κράτους και την προετοιμασία των νέων εμβολίων. Οι έλληνες πολιτικοί, αντιθέτως, δεν έχουν αναγάγει την υγεία σε κυρίαρχο ζήτημα. Ενδιαφέρονται περισσότερο να καβγαδίζουν, με την αντιπολίτευση να κατηγορεί την κυβέρνηση ότι έχει διαλύσει το ΕΣΥ και τoν υπουργό Υγείας Αδωνη Γεωργιάδη να παρουσιάζει τα απογευματινά χειρουργεία ως ένδειξη εκσυγχρονισμού του, παρά να σχεδιάσουν ένα ολοκληρωμένο εθνικό σχέδιο που να ανταποκρίνεται στην ανησυχία των πολιτών.
Ισως αυτή να είναι εν τέλει η διαφορά ανάμεσα στους Ελληνες και τους υπόλοιπους Ευρωπαίους. Ολοι φοβούνται, είτε πρόκειται για τους πολέμους είτε για τις αρρώστιες. Οι πρώτοι, όμως, διακατέχονται και από μια πεποίθηση ότι τα προβλήματα δεν λύνονται, πρέπει να ζήσουν μ’ αυτά. Γιατί; Μα επειδή δεν εμπιστεύονται αυτούς που είναι εξουσιοδοτημένοι να τα λύσουν.