Τραμπ: Αναλυτές αποδομούν το αφήγημά του για τους δασμούς – Ο εφιάλτης της Μεγάλης Ύφεσης ξυπνά

Ο Ντόναλντ Τραμπ επιχείρησε να ξαναγράψει την οικονομική ιστορία των ΗΠΑ για να δικαιολογήσει την επιβολή των δασμών που αποφάσισε.

Ο Ζάκαρι Γουλφ σημειώνει στο CNN  ότι ο Αμερικανός πρόεδρος θέλει οι Αμερικανοί να βλέπουν την ιστορία με τον δικό του τρόπο, χωρίς να υπολογίζει τους ιστορικούς.

Από τη μία πλευρά, ο Τραμπ προσπαθεί ενεργά να απαγορεύσει οποιαδήποτε επανεξέταση της αμερικανικής φυλετικής ιστορίας, στα πανεπιστήμια και στα μουσεία, για να γλιτώσει η χώρα από οποιαδήποτε «εθνική ντροπή» για το στιγματισμένο παρελθόν της.

Από την άλλη πλευρά, τονίζει ο Γουλφ, ουσιαστικά ξαναγράφει την οικονομική ιστορία για να πείσει τους Αμερικανούς ότι όλα όσα έχουν διδαχθεί είναι λάθος και ότι η νέα πολιτική του για τους δασμούς δεν θα είναι η μεγαλύτερη αύξηση φόρων στην αμερικανική ιστορία, όπως υποστηρίζουν ορισμένοι οικονομολόγοι και συνάδελφοί του Ρεπουμπλικάνοι.

Η αποδεκτή εκδοχή της ιστορίας, την οποία μπορεί να θυμάστε, μπορεί και όχι, από τον καθηγητή ιστορίας του Μπεν Στάιν στο «Ferris Bueller’s Day Off», γράφει χαρακτηριστικά ο Γουλφ, είναι ότι το Κογκρέσο αύξησε τους δασμούς με τον δασμολογικό νόμο Σμουτ – Χόλεϊ το 1930 σε μια προσπάθεια να «μετριάσει τις επιπτώσεις της Μεγάλης Ύφεσης».

«Δούλεψε;» ρώτησε ο Στάιν την τάξη. «Κάποιος; Ξέρει κανείς τα αποτελέσματα; Δεν λειτούργησε και οι Ηνωμένες Πολιτείες, βυθίστηκαν βαθύτερα στη Μεγάλη Ύφεση».

Δεν προκαλεί έκπληξη

Ο Τραμπ εξέφρασε την αντίθετη άποψη την Τετάρτη, λέγοντας στους Αμερικανούς ότι αν το Κογκρέσο είχε επιμείνει στους δασμούς, η Μεγάλη Ύφεση «θα ήταν μια πολύ διαφορετική ιστορία».

Το γεγονός ότι ο Τραμπ αφηγείται αλλιώς τα γεγονότα για να επανεκπαιδεύσει τον πληθυσμό ίσως δεν θα έπρεπε να προκαλεί έκπληξη από τον ηγέτη ενός κινήματος που χτίστηκε πάνω σε μια οπισθοδρομική υπόσχεση να κάνει τη χώρα «μεγάλη ξανά», σημειώνει το CNN.

«Έχουμε έναν πρόεδρο του 20ου αιώνα σε μια οικονομία του 21ου αιώνα που θέλει να μας γυρίσει πίσω στον 19ο αιώνα», έγραψε ο Ντάγκλας Ίργουιν, καθηγητής οικονομικών στο Ντάρτμουθ, στο X.

We have a 20th century president in a 21st century economy who wants to take us back to the 19th century…

— Douglas Irwin (@D_A_Irwin) April 3, 2025

Ο Ίργουιν είναι συγγραφέας πολλών βιβλίων, μεταξύ των οποίων το «Clashing over Commerce: Α History of US Trade Policy» («Σύγκρουση για το εμπόριο: Ιστορία της εμπορικής πολιτικής των ΗΠΑ»).

Ο Γουλφ του CNN είχε μιλήσει μαζί του πέρσι «όταν μου έδωσε ένα ταχύρρυθμο μάθημα στην ιστορία των δασμών των ΗΠΑ που δεν είχε σχεδόν καμία ομοιότητα με όσα είπε ο Τραμπ στους Αμερικανούς την Τετάρτη», όπως γράφει.

Τι είπε ο Τραμπ για τους δασμούς, τι διδάσκει η ιστορία

«Από το 1789 έως το 1913, ήμασταν ένα έθνος που στηριζόταν σε δασμούς και οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν αναλογικά το πλουσιότερο που υπήρξε ποτέ», είπε ο Τραμπ.

Ο Τραμπ δεν ξεκαθάρισε τι εννοούσε με τον όρο «αναλογικά το πλουσιότερο», αλλά με βάση οποιονδήποτε τυπικό ορισμό της λέξης πλούτος, αυτό δεν στέκει, σημειώνει ο Γουλφ.

Σύμφωνα με τους αριθμούς, οι ΗΠΑ σήμερα είναι μια εξαιρετικά πλούσια χώρα, όπως δήλωσε ο πρώην γερουσιαστής Πατ Τούμεϊ, ένας Ρεπουμπλικάνος, στο Fox Business, καθώς κατέκρινε το σχέδιο δασμών του Τραμπ.

«Για όλη αυτή τη συζήτηση σχετικά με το πόσο άσχημα μας έχουν κακοποιήσει και μας έχουν κλέψει και πόσο τρομερά ήταν, είμαστε η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου με το 4% του παγκόσμιου πληθυσμού», δήλωσε ο Τούμεϊ.

«Έχουμε το 25% της παγκόσμιας οικονομικής παραγωγής. Είμαστε ο μεγαλύτερος εξαγωγέας αγροτικών προϊόντων στον κόσμο. Εμείς – η μεταποίησή μας, η εγχώρια μεταποίηση βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο όλων των εποχών. Το κάνουμε με λιγότερους εργαζόμενους, κυρίως επειδή η αυτοματοποίηση μας επέτρεψε να το κάνουμε πολύ πιο παραγωγικά», πρόσθεσε.

Οι Αμερικανοί είναι πλούσιοι όσον αφορά το βιοτικό επίπεδο (σ.σ. αν και αυτή η τοποθέτηση είναι ιδιαιτέρως αμφιλεγόμενη). Οι περισσότεροι άνθρωποι σήμερα έχουν εσωτερικές τουαλέτες, κλιματισμό, πρόσβαση σε σύγχρονα παντοπωλεία, εμβόλια και κουβαλούν έναν σούπερ υπολογιστή στην τσέπη τους. Τότε, σχεδόν κανείς δεν είχε τίποτα από αυτά τα πράγματα.

Δεν υπήρχε το πρόγραμμα Medicare of Social Security, οπότε οι ηλικιωμένοι έμεναν μόνοι τους σε ένα επίπεδο που οι σύγχρονοι Αμερικανοί δεν θα καταλάβαιναν.

«Συλλέγαμε τόσα πολλά χρήματα τόσο γρήγορα, που δεν ξέραμε τι να τα κάνουμε»

«Τη δεκαετία του 1880, δημιούργησαν μια επιτροπή για να αποφασίσουν τι θα έκαναν με τα τεράστια χρηματικά ποσά που εισέπρατταν. Συλλέγαμε τόσα πολλά χρήματα τόσο γρήγορα, που δεν ξέραμε τι να τα κάνουμε. Δεν είναι ωραίο πρόβλημα αυτό;», αναρωτήθηκε ο Τραμπ.

Δεν είναι σαφές σε ποια επιτροπή αναφέρεται ο Τραμπ. Μια επιτροπή δασμών το 1883 υπό τον πρόεδρο Τσέστερ Α. Άρθουρ συνέστησε τη μείωση των δασμών, αλλά αγνοήθηκε από το Κογκρέσο.

Το Σύνταγμα θέτει το Κογκρέσο επικεφαλής των δασμών, αλλά οι βουλευτές έχουν, με την πάροδο των ετών, παραχωρήσει μεγάλο μέρος αυτής της εξουσίας στον πρόεδρο.

Τα πλεονάσματα της δεκαετίας του 1880 είχαν μάλλον να κάνουν περισσότερο με το γεγονός ότι η κυβέρνηση ήταν πολύ μικρότερη.

Πράγματα όπως το Medicare και η Κοινωνική Ασφάλιση, η μεγαλύτερη απορρόφηση των φορολογικών εσόδων των ΗΠΑ σήμερα, δεν υπήρχαν και ο στρατός των ΗΠΑ, ο μεγαλύτερος αποδέκτης επιλεκτικής χρηματοδότησης, ήταν ένα κλάσμα του σημερινού.

Για τους ύμνους στον πρόεδρο Γουίλιαμ ΜακΚίνλεϊ

Ο Τραμπ έχει επίσης εξυμνήσει τον πρόεδρο Γουίλιαμ ΜακΚίνλεϊ, ο οποίος πριν γίνει πρόεδρος πίεσε για το δασμολόγιο ΜακΚίνλεϊ, με το οποίο το Κογκρέσο αύξησε τους δασμούς τη δεκαετία του 1890. Οι ψηφοφόροι θεώρησαν ότι ο δασμός ωφέλησε τους πλούσιους και οι Ρεπουμπλικάνοι έχασαν στη συνέχεια τη Βουλή των Αντιπροσώπων σε μια από τις μεγαλύτερες εναλλαγές εξουσίας στην ιστορία των ΗΠΑ.

Ο ομότιμος καθηγητής του Στάνφορντ Ρίτσαρντ Γουάιτ δήλωσε στον Γουλφ σχετικά με την Gilted Age (σ.σ. εποχή μεγάλης οικονομικής άνθισης, από το 1865 έως το 1902) ότι υπάρχουν διαρθρωτικές διαφορές μεταξύ των ΗΠΑ του 19ου αιώνα και της χώρας σήμερα που καθιστούν εξαιρετικά δύσκολες αυτές τις συγκρίσεις.

«Ένα από τα πράγματα που προσπαθούσε να κάνει ο ΜακΚίνλεϊ, και οι Ρεπουμπλικάνοι προσπαθούσαν να κάνουν, ήταν να αυξήσουν τους δασμούς προκειμένου να μειώσουν το ομοσπονδιακό έλλειμμα, καθιστώντας τους δασμούς τόσο υψηλούς, που θα μείωναν τα φορολογικά έσοδα, επειδή πραγματικά ανησυχούσαν για τον αποπληθωρισμό που ερχόταν με τον κανόνα χρυσού», είπε ο Γουάιτ.

«Τώρα βρισκόμαστε σε μια πολύ διαφορετική κατάσταση, διότι τώρα έχουμε μεγάλα ελλείμματα και η ιδέα ότι ο δασμός θα φέρει έσοδα δεν πρόκειται να συμβεί», πρόσθεσε ο Γουάιτ.

Τη δεκαετία του 1880, οι ΗΠΑ εκβιομηχανίζονταν με ταχείς ρυθμούς, ενώ πολλές άλλες χώρες, που εκβιομηχανίζονται σήμερα, δεν είχαν μπει ακόμη σε αυτή την πορεία.

Για την καθιέρωση των φόρων

«Στη συνέχεια, το 1913, για λόγους άγνωστους στην ανθρωπότητα, καθιέρωσαν τον φόρο εισοδήματος, ώστε οι πολίτες και όχι οι ξένες χώρες να αρχίσουν να πληρώνουν τα χρήματα που είναι απαραίτητα για τη λειτουργία της κυβέρνησής μας», δήλωσε ο Τραμπ.

Οι λόγοι για τον φόρο εισοδήματος είναι πολύ απλοί. Το Κογκρέσο προσπάθησε να θεσπίσει φόρο εισοδήματος νωρίτερα σε ένα νομοσχέδιο όπου προσπαθούσε να μειώσει τους δασμούς, σύμφωνα με τα Εθνικά Αρχεία. Όμως το Ανώτατο Δικαστήριο απέρριψε τον φόρο εισοδήματος.

Νωρίτερα στην ιστορία των ΗΠΑ, ένας φόρος εισοδήματος είχε θεσπιστεί προσωρινά για να πληρωθεί ο Εμφύλιος Πόλεμος. Η θέσπιση Συνταγματικής Τροπολογίας απαιτεί τη σύμφωνη γνώμη των τριών τετάρτων των πολιτειών, οπότε αυτή ήταν η βούληση της πλειοψηφίας εκείνη την εποχή.

Ο Τραμπ λέει συχνά ότι οι ξένες χώρες πληρώνουν δασμούς. Δεν είναι αλήθεια. Τους πληρώνουν οι Αμερικανοί εισαγωγείς, αλλά στην πραγματικότητα οι Αμερικανοί καταναλωτές και επιχειρήσεις πληρώνουν τον λογαριασμό, τονίζει ο Γουλφ.

Για τη Μεγάλη Ύφεση

«Στη συνέχεια, το 1929, όλα τελείωσαν πολύ απότομα με τη Μεγάλη Ύφεση, και αυτό δεν θα είχε συμβεί ποτέ αν είχαν παραμείνει στη δασμολογική πολιτική. Θα ήταν μια πολύ διαφορετική ιστορία», υποστήριξε ο Ντόναλντ Τραμπ.

Εδώ ο Αμερικανός πρόεδρος πρέπει να αναφέρεται στον προαναφερθέντα νόμο περί δασμών των Σμουτ – Χόλεϊ, που ψηφίστηκε λίγο μετά το κραχ του χρηματιστηρίου του 1929, σύμφωνα με τα Εθνικά Αρχεία, τα οποία σημειώνουν ότι οι ιστορικοί συζητούν για τον ρόλο που έπαιξε ο συγκεκριμένος νόμος ή οι ήδη ισχύοντες δασμοί στην πρόκληση ή την εμβάθυνση της Μεγάλης Ύφεσης, καταλήγει ο Γουλφ.