ΗΠΑ: Αλλαγή πορείας στο σχέδιο ανοικοδόμησης της Γάζας – Τι σηματοδοτούν η «πράσινη» και η «κόκκινη ζώνη»

Οι Ηνωμένες Πολιτείες σχεδιάζουν μια μακροπρόθεσμη διαίρεση για την Γάζα σε δύο ζώνες: μια «πράσινη ζώνη» υπό ισραηλινό και διεθνή στρατιωτικό έλεγχο, όπου θα ξεκινήσει η ανοικοδόμηση, και μια «κόκκινη ζώνη» που θα παραμείνει σε ερείπια.

Σύμφωνα με έγγραφα στρατιωτικού σχεδιασμού που επικαλείται η εφημερίδα Guardian, ξένες δυνάμεις θα αναπτυχθούν αρχικά μαζί με ισραηλινά στρατεύματα στα ανατολικά της Γάζας, διατηρώντας τη λωρίδα χωρισμένη από την υφιστάμενη «κίτρινη γραμμή» υπό ισραηλινό έλεγχο.

«Ιδεωδώς, θα επιδιώκατε την πλήρη αποκατάσταση, σωστά; Ωστόσο, αυτό αποτελεί μάλλον έναν επιδιωκόμενο στόχο», δήλωσε Αμερικανός αξιωματούχος υπό καθεστώς ανωνυμίας, αναγνωρίζοντας ότι η διαδικασεία θα είναι μακρά και δύσκολη.

Τα αμερικανικά σχέδια προκαλούν ερωτήματα για τη δέσμευση της Ουάσιγκτον να μετατρέψει την πρόσφατη εκεχειρία σε μια βιώσιμη πολιτική λύση με παλαιστινιακή διοίκηση στη Γάζα, όπως είχε υποσχεθεί ο Ντόναλντ Τραμπ.

Οι προτάσεις για το μέλλον της Γάζας αλλάζουν με ταχύ ρυθμό, αντικατοπτρίζοντας έναν αυτοσχεδιαστικό τρόπο προσέγγισης ενός από τα πιο περίπλοκα ζητήματα παγκοσμίως, που αφορά την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας σε περίπου δύο εκατομμύρια Παλαιστινίους.

Αλλαγές στα σχέδια για την Γάζα

Μετά από εβδομάδες προώθησης της ιδέας για περιφραγμένα στρατόπεδα μικρών κοινοτήτων Παλαιστινίων υπό την ονομασία «alternative safe communities» (ASC), οι ΗΠΑ εγκατέλειψαν το σχέδιο αυτό, όπως ανέφερε ο ίδιος αξιωματούχος. Ωστόσο, ανθρωπιστικές οργανώσεις δήλωσαν ότι δεν έχουν ακόμη ενημερωθεί επισήμως για την αλλαγή.

Χωρίς σαφές σχέδιο για διεθνή ειρηνευτική δύναμη, αποχώρηση ισραηλινών στρατευμάτων και μαζική ανοικοδόμηση, υπάρχει κίνδυνος η Γάζα να παραμείνει σε ένα καθεστώς «ούτε πόλεμος ούτε ειρήνη».

Η δημιουργία μιας διεθνούς δύναμης σταθεροποίησης (ISF) αποτελεί βασικό άξονα του 20σημείου «ειρηνευτικού σχεδίου» του Τραμπ. Οι ΗΠΑ επιδιώκουν την έγκριση σχετικού ψηφίσματος από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, ώστε να λάβει η δύναμη επίσημη εντολή και να καθοριστούν οι συμμετοχές των χωρών.

Ο Τραμπ έχει αποκλείσει την αποστολή Αμερικανών στρατιωτών ή τη χρηματοδότηση της ανοικοδόμησης. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν καταστήσει απολύτως σαφές ότι επιθυμούν να καθορίσουν το πλαίσιο, χωρίς όμως να αναλάβουν το αντίστοιχο οικονομικό βάρος», ανέφερε διπλωματική πηγή.

Ευρωπαϊκή συμμετοχή και αντιδράσεις

Σχέδια της αμερικανικής στρατιωτικής διοίκησης Centcom προέβλεπαν συμμετοχή ευρωπαϊκών δυνάμεων –μεταξύ αυτών Βρετανών, Γάλλων και Γερμανών στρατιωτών– στον πυρήνα της ISF. Ωστόσο, διπλωματικές πηγές χαρακτήρισαν τα σχέδια «παράλογα», καθώς λίγες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις εμφανίζονται πρόθυμες να αναλάβουν τέτοιο ρίσκο μετά τις εμπειρίες σε Ιράκ και Αφγανιστάν.

Αμερικανοί αξιωματούχοι αναγνώρισαν ότι τα αρχικά έγγραφα περιείχαν «πολλές ανακρίβειες» και ότι ο σχεδιασμός εξελίσσεται ραγδαία. «It is very dynamic. It is very fluid», σημείωσε ένας εξ αυτών, υπογραμμίζοντας ότι ελάχιστοι γνωρίζουν τις λεπτομέρειες του σχεδίου.

Η Ιορδανία αναφέρεται ως πιθανός συνεισφέρων με ελαφρύ πεζικό και αστυνομικές δυνάμεις, αν και ο βασιλιάς Αμπντάλα έχει αποκλείσει κατηγορηματικά την αποστολή στρατευμάτων.

Η «πράσινη ζώνη» και η ανοικοδόμηση

Το αμερικανικό σχέδιο προβλέπει ότι η ISF θα επιχειρεί αποκλειστικά εντός της «πράσινης ζώνης», ξεκινώντας με μερικές εκατοντάδες στρατιώτες και σταδιακή ενίσχυση έως 20.000. Η δύναμη δεν θα δρα στη δυτική πλευρά της «κίτρινης γραμμής», όπου η Χαμάς επανακτά τον έλεγχο.

Η ανοικοδόμηση στη «πράσινη ζώνη» θεωρείται μέσο για τη σταδιακή επανένωση της Γάζας, προσελκύοντας Παλαιστινίους πολίτες σε περιοχές υπό διεθνή και ισραηλινό έλεγχο. Ωστόσο, η δημιουργία μιας τέτοιας ζώνης θυμίζει τις αποτυχημένες εμπειρίες των «green zones» σε Βαγδάτη και Καμπούλ.

Το σχέδιο Τραμπ προβλέπει αποστρατιωτικοποίηση των παλαιστινιακών οργανώσεων και σταδιακή ισραηλινή αποχώρηση προς μια «περίμετρο ασφαλείας», ώστε να ξεκινήσει η ανοικοδόμηση «προς όφελος του λαού της Γάζας».

Η ανθρωπιστική κρίση συνεχίζεται στην Γάζα

Η ανάγκη για ανασυγκρότηση είναι επείγουσα, καθώς πάνω από το 80% των υποδομών στη Γάζα έχουν καταστραφεί, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ. Παρά την εκεχειρία, το Ισραήλ συνεχίζει να περιορίζει τις αποστολές ανθρωπιστικής βοήθειας, αποκλείοντας ακόμη και βασικά είδη όπως οι μεταλλικοί στύλοι για σκηνές.

Περίπου 1,5 εκατομμύριο Παλαιστίνιοι αναμένουν είδη έκτακτης ανάγκης, ενώ εκατοντάδες χιλιάδες ζουν σε σκηνές χωρίς πρόσβαση σε καθαρό νερό ή υπηρεσίες υγείας. Η πλειονότητα του πληθυσμού, πάνω από δύο εκατομμύρια άνθρωποι, παραμένει εγκλωβισμένη στην «κόκκινη ζώνη», κατά μήκος της ακτής, που καλύπτει λιγότερο από το μισό της Γάζας.

Πηγή: Guardian