Новости за 13.07.2023

د نړیوالو مرستندویه بنسټونو یو شمېر کارپوهان د بودیجې کموالی په افغانستان کې د روان بشري ناورین اصلي لامل ګڼي. د مرستندویه بنسټونو یو شمېر کارپوهان وايي، په داسې حال کې چې په افغانستان کې ۲۸ میلیونه وګړي بېړنیو بشري مرستو ته اړتیا لري، د بشري مرستو کموالی د دوی د فعالیتونو پر وړاندې لویه ستونزه ده. د ژغورنې نړیوالې کمېټې، د پاملرنې د موسسې او د ناروې د کډوالو شورا استازو د چهارشنبې په ورځ په افغانستان کې د روان اقتصادي او بشري وضعیت او پر افغانانو د هغه د اغېزو د ارزونې په موخه په یوه ګډه غونډه... Читать дальше...

د اوکراین د کییف ښاروال ویتالي کلیچکو وايي، پر دغه ښار د روسي ځواکونو د تېرې شپې د بریدونو په پایله کې یو کس وژل شوی او څلور ټپيان دي. د کییف د پوځي ادارې مشر سرهي پوپکو ویلي، تېره شپه نږدې لس هغه بې پیلوټه الوتکې هم چې په ایران کې جوړ شوي راغورځول شوي. د اوکراین هوايي دفاعي ځواکونو بیا اعلان کړی چې ټولې هغه ۲۰ بې پیلوټه الوتکې چې پلازمېنه کیف او نورې سیمې يې په نښه کړې وې راغورځول شوي دي. همدارنګه د کروز دوه توغندي چې له تورې بحیرې او یو يې د کریمیا جزیرې څخه د اوکراین پر لور ویشتل شوي وو شنډ کړای شوي دي. Читать дальше...

د اسیا ایمرجینګ سیالیو په لومړۍ لوبه کې نن د افغانستان او عمان الف لوبډلو ترمنځ سیالي وشوه چې د ۷۲ منډو په توپیر افغان لوبډلې وګټله. دغه سیالي چې د کابل پر وخت سهار ۹:۰۰ بجې پیل شوې وه، افغان لوبډلې د ۶ لوبغاړو په سوځېدو سره په ټاکل شویو ۴۹ اورونو کې ۲۶۷ منډې وکړې. په افغان توپ وهونکو کې ذبید اکبري ۷۹، لوبډلمشر شاهد کمال ۴۵، نورعلي ځدراڼ ۳۵ او اکرام علي خېل ۳۴ ناسوځېدلې منډې وکړې. د عمان لوبډلمشر عاقب الیاس او کلیم الله دوه دوه افغان لوبغاړي وسوځول. د عمان الف لوبډلې پیلیزو توپوهونکو ښه لوبه... Читать дальше...

په بلخ ولایت کې د 'نهاد' سیمه ییزه راډیو او د 'پیکان' تلوېزیون خپرونې بندې شوي. په داسې حال کې چې په افغانستان کې د یو شمېر رسنیو دروازې تړلې، دا ځل سیمه ییزه راډیو 'نهاد' چې له ۱۶ او 'پیکان' تلوېزیون چې له پنځو کلونو راهیسې په بلخ ولایت کې خپرونې درلودلې، خپل فعالیتونه بند کړل. سید محمد یعقوبي یزدان پرست، چې د نهاد راډیو مشر او د پیکان تلوېزیون د سیاسي خپرونو مسوول دی، د دغو رسنیو د بندېدو د لاملونو په اړه ازادي راډیو ته وویل: "د نهاد راډیویي شبکه او د پیکان تلوېزیون له ۱۶ کلونو وروسته د اقتصادي... Читать дальше...

د 'فریډم نو' سازمان د طالبانو له حکومته غواړي چې د زده کړو فعال او د قلم لار مسوول مطیع‌الله ویسا او نور مدني فعالان له بنده خوشې کړي. د بشري حقونو دغه سازمان چې دفتر کې یې په په واشنګټن کې دی وايي، څلور میاشتې کېږي چې مطیع‌الله ویسا د دغه نهاد په ادعا، په ناحقه د طالبانوله خوا نیول شوی دی. د 'فریډم نو' سازمان د طالبانو له حکومت وغوښتل چې د زده کړو فعال او د قلم لار مسوول مطیع والله ویسا چې د دغه نهاد په ادعا په ناحقه د طالبانو له خوا نیول شوی دی او نور مدني فعالان دې خوشې کړي. دغه نهاد چې... Читать дальше...

د افغانستان لپاره د امریکا متحده ایالاتو ځانګړي استازی ټام وېسټ یو ځل بیا د افغانستان په راتلونکي کې د ښځو ونډه مهمه بللې او ټینګار یې کړی چې ښځې حق لري زده کړې وکړي او وړتیاوې ولري. نوموړي د جولای په ۱۳ مه د ملالې يوسفزۍ د ورځې په مناسبت په خپل ټوېټ کې ویلي چې په دې ورځ د نجونو د زده کړو د حق غوښتنه کوي. ټام وېسټ همدا شان ویلي، ښځې حق لري زده کړې وکړي او وړتیاوې ولري. د وېسټ ترڅنګ د افغان ښځو، نجونو او بشري حقونو لپاره د امریکا د بهرنیو چارو وزارت ځانګړې استازې رینا امیري هم د ملالې ورځې په... Читать дальше...

د ارمنستان صدراعظم نیکول پاشنیان وايي، د روانې میاشتې په پنځلسمه نېټه به په بروکسل کې د اذربایجان له ولسمشر الهام علییف سره وګوري. پاشنیان نن په یوې دولتي ناسته کې د دې لیدنې خبر ور کړی او ویلي دي، د اروپايي ټولنې د شورا مشر چارلس میشل به هم په دې لیدنې کې د دوی ملتیا کوي. پاشینان په دې ناسته کې هیله څرګنده کړه، چې له اذربایجان سره د سولې تړون په خبرو اترو کې پرمختګ وشي. د ارمنستان او اذربایجان ترمنځ د نګورنو قرباغ په لانجمنه سیمه کې په ۲۰۲۰ کال کې د شپږو اونیو د جګړې پر مهال دواړو خواو ته نږدې ۷ زره سرتېري وژل شوي وو.

د اسیا ایمرجینګ کرکټ سیالیو په لومړۍ لوبه کې نن د افغانستان او عمان الف لوبډلو ترمنځ سیالي پيل شوې چې افغان لوري لومړۍ توپوهنه وکړه. دغه سیالۍ چې په سریلانکا کې پیل شوي، افغان لوبډلې د ۶ لوبغاړو په سوځېدو سره په ټاکل شویو ۴۹ اورونو کې ۲۶۷ منډې وکړې. په افغان توپ وهونکو کې ذبید اکبري ۷۹، لوبډلمشر شاهد کمال ۴۵، نورعلي ځدراڼ ۳۵ او اکرام علي‌خېل ۳۴ ناسوځېدلې منډې وکړې. د عمان لوبډلمشر عاقب الیاس او کلیم الله دوه دوه افغان لوبغاړي وسوځول. د اسیا ایمرجینګ سیالۍ د کرکټ اسیايي شورا له لوري د ۸ لوبډلو... Читать дальше...

ټاکل شوې چې سبا جمعه د امریکا په متحده ایالاتو کې د کرکټ شل اوریز سوداګریز لیګ پیل شي. دغه لیګ چې د 'میجر لیګ کرکټ' په نامه یادېږي، شپږ لوبډلې به په کې یو د بل پر وړاندې سیالي وکړي. د راپورونو له مخې، د یاد لیګ اکثره پانګه‌وال د 'آی پي ایل' غوره لیګ د لوبډلو مالکان دي. په دې لیګ کې به راشدخان او وقار سلام‌خېل د مای نیویارک او قیس احمد به بیا د سن فرانسیسکو یونوکون لوبډلې ته لوبه وکړي. یاد لیګ به د جولای تر ۳۱مې نېټې پورې به دوام لري.

د افغانستان د فوټسال ملي لوبډله به د مرکزي اسیا تر سیالیو وروسته د تایلینډ هېواد د لویو وچو په سیالیو کې ګډون وکړي. د دغې لوبډلې اړوند فدراسیون د جولای په ۱۲مه نېټه په یوه خبرپاڼه کې ویلي، د تایلينډ د لویو وچو په سیالیو کې به پر افغانستان سربېره، تایلينډ، چک جمهوریت، میانمار، موزامبیک او د سلیمان ټاپو برخه ولري. د خبرپانې له مخې، یادې سیالۍ د زمري یا اسد میاشتې له ۱۶مې نېټې د همدې میاشتې تر ۲۲مې نیټې د تایلينډ په بنکاک ښار کې ترسره کېږي. د فدراسیون د چارواکوپه وینا، یادې لوبې د افغانستان د... Читать дальше...

د اوکراین پوځ او سیمه ییز چارواکي وايي، په درېیمه پرله‌پسې ورځ هم روسیې د کییف په ګډون پر نور ښارونو د توغندیو او بې پیلوټه الوتکو بریدونه ته دوام ورکړی دی. د چارواکو په وینا، سره له دې چې هوايي دفاعي ځواکونه د دغو بریدونو په شنډولو توانېدلي، خو دغو بریدونو لږ تر لږ یو تن وژلی، څو تنه يې ټپیان کړي او مالي زیانونه يې اړولي دي. د اوکراین د هوايي دفاعي ځواکونو په خبره، ۲۰ هغه بې پیلوټه الوتکې يې راغورځولي چې کییف او د اوکراین نور ښارونه يې په نښه کول. د اوکراین د لوی درستیز دفتر نن د جولای۱۳مه... Читать дальше...

په وروستیو کې د هنري ټولنې په نوم یوه ناحکومتي سازمان په پېښور کې د نومیالیو سندرغاړو احمد ګل استاد او قمرو جانې په ویاړ غونډه کړې چې ورته ګڼ هنرمندان او ولسي وګړي ورغلي ول. په غونډه کې هنرمندانو د دواړو سندرغاړو سندرې وویلې. په اړه یې ویډیويي رپورټ.

بیان زیاتوي چې تر فیصلې وروسته به هغه نړیواله اداره په سمدستي توګه پاکستان ته ۱.۲ اربه ډالر ورکړي او پاتې پیسې به د تړون له مودې سره سم ورکول کېږي چې دوه ځله به د درو، درو میاشتو له بیا کتنې سره مشروطې وي.

د کاناډا د کډوالو چاور وزارت وايي، څه باندې درې سوه نور افغان پناه غوښتونکي يې تازه دغه هېواد ته انتقال کړي دي. د کاناډا د کډوالو وزیر شان فریز نن پر خپلې ټویټرپاڼې لیکلي، په یوه چارټر پرواز کې ۳۰۹ افغانان چې په افغانستان کې د کاناډا د پوځ همکاران او د بشري حقونو مدافعان وو، له خپلو کورنیو سره د کاناډا ګالګري ښار ته رسېدلي دي. هغه زیاته کړې چې د کاناډا له ژمنې سره سم نږدې ۳۵زره افغان کډوال کاناډا ته لېږدول شوي او د دې کال تر پایه به د دې کسانو شمېر ۴۰ زرو ته ورسېږي. کاناډا په افغانستان کې د... Читать дальше...

د طالبانو تر کنټرول لاندې د پوهنې وزارت وايي، د ښوونکو د روزنې معینیت د تېر حکومت له خوا د دې وزارت له تشکیل څخه حذف شوی و او د دوی حکومت د ښوونکو د روزنې ولایتي تشکیلات د اضافي لګښتونو د مخینوي په موخه لغوه کړي دي. دغه وزارت نن پر ټویټر د یوه بیان په خپرولو سره ویلي، د تشکیلاتو د منطقي جوړښت کمېټې یې پرېکړه کړې چې ټول ناموثر جوړښتونه د وزارت له چوکاټ څخه لغوه او پر ځای يې ګټور او ځواب ویونکي جوړښتونه، چې د ښوونیز کیفیت د لوړولو لپاره رامنځته کړي. په بیان کې د بې‌کاره شویو ښوونکو او کارکوونکو... Читать дальше...

په بیان کې راغلي دي چې شړکنده بارانونه ښايي په پېښور، اسلام اباد، راولپېنډۍ، ګوجراوالې او لاهور کې د سېلاب او د خیبر پښتونخوا په غرییزو برخو، مري، ګلیاتو، ګلګت بلتستان او د پاکستان تر واک لاندې کشمیر کې د کمرونو نړېدو او ځمکې ښویېدو لامل شي.

د افغانستان لپاره د امریکا ځانګړی استازی ټوماس وېسټ وایي، د ملالې یوسفزۍ د زوکړې ورځ یې د زده کړو له حقونو څخه د دفاع د ورځې په توګه منلې ده. وېسټ دغه څرګندونې د جولای د دولسمې، د نجونو د تعلیم د فعالې او د نوبل د سولې د جایزې ګټونکې ملالې یوسفزۍ د زوکړې ورځې په مناسبت بېګا ناوخته په یوه ټویټ کې کړي دي. وېسټ ویلي، افغان ښځې او نجونې د افغانستان د راتلونکې لپاره ستره شتمني ده او دوی مستحقې دي چې د خپلو وړتیاوو د کارولو لپاره زده کړو ته بشپړ لاسرسی ولري. د افغان ښځو، نجونو او بشري حقونو لپاره... Читать дальше...

د بلوچستان د پښتون مېشتې سیمې زیارت (غوڅکۍ) ډېری اوسېدونکي غرني بوټي د ناروغیو درملنې لپاره کاروي. د سیمې یو اوسېدونکی شیبر احمد وایي، پخوا به یې مشران د هغو بوټو ټولولو لپاره غره ختل خو اوس هغه دغه دود ژوندی ساتلی دی. تفصیل په ویډیو کې.

له افغانستان سره د اروپایي ټولنې د بشري مرستو یوه نوې جوپه پرون کابل ته ورسېده. د بحرانونو د مدیریت لپاره د اروپایي ټولنې کمېشنر او د اروپا د ملکي خوندیتوب او بشري مرستو مسوول ینیز لینارچیچ پرون چهارشنبې په یوه ټويټ کې وویل چې د ۲۰۲۱ کال راهیسې د هوایي دهلیز له لارې د اروپایي ټولنې د بشري مرستو ۲۹مه جوپه کابل ته ورسېده. هغه ویلي چې له دې لارې یې د بشرپالو شریکانو له خوا چمتو شوې د ژوند ژغورنې نږدې سل ټنه محموله افغانستان ته لېږدولې ترڅو دا مسئله ډاډمنه کړي چې اړ افغانان طبي او نورو بشري مهمو مرستو ته لاسرسی لري. Читать дальше...

د پیسو نړیوال صندوق یا 'آی ایم ایف' پرون چهارشنبې اعلان وکړ چې پاکستان ته یې د درې میلیارد ډالرو پور تصویب کړ. دغه اقدام به ښایي دا هېواد د پورونو د بېرته ورکولو د ستونزې له امله له دیوالي کېدو وژغوري. دغې نړیوالې مالي موسسې وویل چې اجراییه بورډ موافقه وکړه چې دغه پیسې به د نهو میاشتو په موده کې پاکستان ته ورکول کېږي ترڅو د دې هېواد د اقتصادي ثبات د پروګرام ملاتړ وشي. دغه اعلان څه کم دوه اوونۍ وروسته له هغې کېږي چې د پاکستان د صدراعظم، د دې هېواد د مالیې وزیر او یو شمېر نورو چارواکو د څو غونډو... Читать дальше...

د پاکستان پوځ د عامه اړیکو دفتر (ای اېس پي ار) د جولای ۱۲مې پر ماښام په بیان کې ویلي دي چې په نښته کې یې پینځه مشکوک وسلوال وژلي دي.

د ایران ولسمشر ابراهیم رییسي یوګاندا ته چې د همجنسپالنې په اړه یې په نړۍ کې تر ټولو سخت قوانین جاري کړي، د سفر په ترڅ کې د همجنسپالنې په اړه د لوېدیځ لیدلوري وغندل. رییسي وویل، نن ورځ لوېدیځ هڅه کوي چې د همجنسپالنې مفکورې ته وده ورکړي او دوی په دې کار سره د ده په وینا د انسانانو د نسل د له منځه وړلو هڅه کوي. د یوګاندا ولسمشر یوویري موسیویني په مې میاشت کې یو قانون توشېح کړ چې شدیده همجسنپالنه سخت جرم ګڼي او همجنسپالانو ته یې د عمر قید سزا ورکوي. پر دغه اقدام د بشري حقونو ډلو، د ملګرو ملتونو،... Читать дальше...

د کابل په پغمان ولسوالۍ کې یوه ښځه او درې نارینه د طالبانو د یوې محکمې له خوا شل شل دُرو وهل شوي او په درې میاشتني بند محکوم شوي دي. د طالبانو د حکومت سترې محکمې پرون چهارشنبه په یوه خبرپاڼه کې د دغه حکم د عملي کېدو خبر ورکړی او د اعلامیې له مخې محکوم شوي کسان په قرغې سیمه کې نیول شوي وو. معلومه نه ده چې د محکومو شویو اصلي تور څه و، خو د سترې محکمې په اعلامیه کې ویل شوي چې دغه کسان 'د فسق او فجور په قضیه' کې نیول شوي دي. طالبانو تر دې وړاندې هم په کابل او ولایتونو کې یوشمېر تورن کسان په عام... Читать дальше...

د طالبانو حکومت او ایران د رېل د همکاریو د پراختیا هوکړه لاسلیک کړې ده. باختر دولتي اژانس چې د طالبانو په واک کې دی ویلي چې دا هوکړه پرون چهارشنبه د افغانستان د رېل پټلۍ د عمومي ریس ملا بخت الرحمان شرافت او یوه ایراني پلاوي ترمنځ په هرات کې لاسلیک شوه. د هوکړې له مخې، ایران او افغانستان یو له بل سره د خواف- هرات د اوسپنې پټلۍ د پراختیا او د ورېښمو لارې د بیا پرانیستو هڅې کوي. دا هوکړه په داسې مهال لاسلیکېږي چې د سې شنبې په ورځ د ایران او افغانستان ترمنځ د هرات-خواف پر رېل پټلۍ د توکیو د لېږد را لېږد بهیر پیل شو. Читать дальше...