Новости за 02.12.2023

د جرمني د ۱۷ کلنو ځوانانو د فوټبال ملي لوبډلې د فرانسې په ماتولو سره د فوټبال نړیوال جام وګاټه. د فوټبال نړیوال فدراسیون(فیفا) له لوري د ۱۷ کلنو فوټبالرانو نړیوال جام نن شنبه د جرمني په اتلولۍ سره بشپړ شو. یاده پایلوبه چې په اندونیزیا هېواد کې ترسره شوه، جرمني او فرانسې د دوه دوه ګولونو په وهلو سره د لوبې وخت بشپړ کړی و، خو د پینالټي شوټونو په مرحله کې ۴ د ۳ په مقابل کې جرمني بریا خپله کړه. یاد نړیوال جام د ۲۴ هېوادونو ترمنځ د نومبر میاشتې په ۱۰مه پيل شوی و. د ویلو ده چې دا د جرمني د ۱۷ کلنو... Читать дальше...

ټاکل شوې چې سبا د ډسمبر په ۳یمه نېټه د افغانستان الف لوبډله په یوې درې ورځنۍ تمریناتي سیالۍ کې د انګلستان الف لوبډلې پر وړاندې د سیالۍ ډګر ته ښکته شي. د یادې سیالۍ لپاره د اکرام علي خیل په لوبډلمشرۍ د افغانستان ابدالیانو ۱۴ کسیزه لوبډله هم اعلان شوه. کرکټ بورډ نه دي ویلي چې یادې لوبډلې اماراتو ته سفر کړی او که نن یې کوي؟ په اعلان شوې لوبډله کې اکرام علي خېل(لوبډلشمر)، ریاض حسن، احسان الله جنت، شاهدالله کمال، دروېش رسولي، سمیع الله شینواری، افسر ځاځی، شرف الدین اشرف، ضیاالرحمن اکبر، یامین احمدزی،... Читать дальше...

د ایران دولتي اژانس نن خبر ورکړ چې د سپاه پاسداران انقلاب دوه پوځي سلاکاران په سوریه کې د اسراییلي ځواکونو د برید پر مهال وژل شوې دي. دا په غزه کې د روانې جګړې په ترڅ کې لومړی ځل دی چې د ایرانیانو د وژلو راپور خپریږي. د ایران د سپاه پاسداران انقلاب په بیان کې د ترسره شوي برید په اړه جزییات نه دې خپاره شوي. سوریې د ایران د دولتي اژانس د خبر تر خپریدو مخکې وویل چې نن سهار وختي یې دمشق ته څیرمه د اسراییلي ځواکونو د توغندیو برید شنډ کړ.

د کډوالو په چارو کې د امریکا د بهرنیو چارو د وزارت مرستیاله جولیتیا والس د دوشنبې په ورځ په درې ورځني سفر اسلام اباد ته ځي. د امریکا د بهرنیو چارو وزارت په وینا، اغلې والس به له پاکستاني چارواکو او د نړیوالو موسسو له استازیو سره په پاکستان کې د افغان کډوالو په تړاو خبرې وکړي او په دې برخه کې به ډاډ ترلاسه کړي چې هغه افغانان چې د امریکا متحد ایالتونو ته روان دي، په پاکستان کې له ستونزو سره مخامخ نه شي. د امریکا متحد ایالتونو اندیښنه ښکاره کړې ده چې یوشمیر افغانان که افغانستان ته واستول شي، ممکن د طالبانو له لورې محاکمه شي.

د افغانستان د کرکټ الف لوبډله (افغان ابدالیان) د ډسمبر په ۳یمه نېټه د انګلستان له الف لوبډلې سره یوه درې ورځنۍ تمریناتي سیالي پيلوي. افغان کرکټ بورډ ویلي، د یادې سیالۍ د لګښت چارې به د دواړو هېوادونو بورډونه ورکوي او سیالي به د عربي متحده اماراتو د ابوظبۍ په ښار کې وي. دا په داسې حال کې ده چې د یادو سیالیو لپاره لا افغان الف لوبډله نه ده اعلان شوې. د کرکټ بورډ په خبر پاڼه کې د عمومي ریس میرویس اشرف له قوله لیکل شوي:"موږ غوره وبلله چې له دغه فرصت څخه ګټه واخلو او د انګلستان الف لوبډلې پر وړاندې... Читать дальше...

په غور کې یوه ښځه په لیرې پرتو سیمو کې په دودیزه بڼه د ناروغانو درملنه کوي. توبا وايي، سره له دې چې د خلکو اړتياوې ډېرې دي، خو هڅه کوي تر خپلې وسې مرسته وکړي. هغې د فارمسي پوهنځی لوستی دی.

که څه هم په کابل کې د یوه خصوصي ټلوېزیون د پخوانۍ کارکوونکې حسنا سادات د وژل کېدو اصلي لامل لا نه دی معلوم، خو د هغې مرموزې وژنې د یو شمېر خبریالانو او د ښځو د حقونو او مدني فعالانو اندېښنې راپارېدلي دي. د افغان ښځینه خبریالانو په نوم بنسټ مسوولین وايي چې دا قضیه باید په جدي او بې پرې توګه تعقیب شي. د دې بنسټ مرستیالې مشهوده سروري د شنبې په ورځ ازادي راډيو ته وویل: "د حسنا سادات د وژنې په اړه باید وویل شي چې موږ نه پوهېږو چې هغه څنګه ووژل شوه. په ټولیزه توګه موږ غواړو چې دا قضیه په هر اړخیزه... Читать дальше...

په اسلام اباد کې مېشت د پاکستان یو پخوانی سفارتکار ابرار حسېن وایي چې د دواړو ملکونو حکمرانانو ته پکار ده چې په سړه سينه د يو بل سره د خبرو اترو د لارې خپلې ستونزې حل کړي۔

د افغان مېرمنو د خپلواک ايتلاف غړو د پاکستان په پلازمېنه اسلام اباد کې د خپلو هم لارو ښځو د ازادۍ لپاره لاريون وکړ. دغو مېرمنو د ژولیا پارسي، منیژې صدیقي، ندا پرواني، مریم کریمي او پریسا آزاد د خلاصون لپاره خپل غږ پورته کړ. دوی د جمعې په ورځ د خپل اعتراض پر مهال له ملګرو ملتونو وغوښتل چې د زنداني مېرمنو د خلاصون لپاره دې پر طالبانو فشار راوړي. د دې اعتراض یوې تنظیموونکې نسرین حمیدي ازادي راډیو ته وویل په داسې حال کې چې په افغانستان جنسیتي اپارتایید روان دی نړۍ باید د افغان مېرمنو غږ له پامه ونه غورځوي. Читать дальше...

پر غزې نن د دویمې ورځې په مخه د اسراییل سخته بمباري روانه ده. د څه باندې یوې اونۍ تر اوربند ماتیدو وروسته حماس ډله چې د امریکا متحد ایالتونه او اروپایي ټولنه یې د ترهګرې ډلې په توګه پیژني، اسراییل د اوربند په ماتیدو ملامتوي او اسراییل حماس پړ ګڼي. د اسراییل د نن سهار ډیر بریدونه په خان یونس سیمه کې چې د غزې په جنوب کې ده، متمرکزه دي. اسراییل وایي چې په دې سیمه کې دوی د حماس پنځوس وسله وال په نښه کړې دي او پر هغوی د هوا، مځکې او سمندر له خوا ډزې کوي. اسراییلي ځواکونو په دې سیمه کې یوه ورځ... Читать дальше...

د اسټرالیا د ښځینو د بیګ بیش لیګ د سږني پړاو په پایلوبه کې اډلیډ سټرایکرز لوبډلې برسبن هیټ ته ماتې ورکړه او په پرله پسې ډول یې اتلولي وګټله. دغه پایلوبه چې د ډسمبر په ۲یمه نېټه د اسټرالیا په اډلیډ ښار کې ترسره شوه، د سټرایکرز لوبډلې د ۱۲۶ منډو هدف ټاکلی و او هیټ لوبډلې د ۸ وېکټو په سوځېدو سره ۱۲۲ منډې وکړې او د ۳ منډو په توپیر یې سیالي وبایلله. په پایلوبه کې د اډلیډ لوبغاړې امنداجادي ویلینګټن غوره لوبغاړې وټاکل شوه، هغې د ۱۶ منډو په بدل کې ۳ وېکټې سوځولې وې. د ټورنمنټ د غوره لوبغاړې جایزه بیا سریلانکایۍ چماري اتاپتو ته ورکړل شوه. Читать дальше...

هغه اسلام اباد چې د دوه زره یو ویشتم کال د اګست له پنځلسمې وروسته یې میټایي ویشله نن سبا افغان طالبان تهدیدوي، ولې؟ هغه طالبان چې شل کاله یې په پاکستان کې پناه اخیستې وه او له واکمنۍ وروسته یې پاکستان خورا نژدې دوست باله؛ نن سبا پاکستان ګواښي، ولې؟

د اقلیم د بدلون په اړه د ملګرو ملتونو ۲۸م کنفرانس سره هم مهاله، په افغانستان کې د ملګرو ملتونو استازولۍ (یوناما) له ښکېلو اړخونو غوښتي چې د پوهاوي پر ځای عمل ته مخه کړي ځکه چې د اقلیم ټکانونه او فشارونه د میلیونونو افغانانو پر ورځني ژوند ژور اغیز کوي. د یوناما په اعلامیه کې چې دیسمبر په لومړۍ نېټه خپره شوې، د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د سرمنشي د ځانګړې استازې او د دې ادارې مشرې روزا اوتونبایوا په حواله ویل شوي، ټول اړخونه باید په غیر سیاسي او رغنده توګه د افغانانو د ګټو لپاره په دې مسله کې ښکېل شي. Читать дальше...

د اوکرایني سرتېرو دویمې ډلې ته د جرمني پوځيانو له لورې د هوایي مدافع سیستم په برخه کې روزنه په بشپړېدو ده. له نژدې شپږ اوونیو روزنې وروسته د شاوخو اویا نارینه او ښځینه اوکرایني پوځیانو روزنه تقریبا پای ته رسېدلې ده. د څو هېوادونو د پوځي روزنې د مرکز قوماندان ډګر جنرال اندریس مارلو د روزنې له ځای څخه د لیدو پرمهال وویل، یوه اصلي دنده د اوکراین د هوایي قلمرو دفاع ده. نوموړې زیاته کړه چې روسیه په ځانګړي ډول غواړي چې په اوکراین کې ملکي زیربناوې په نښه کړي.

اروپایي کمیسیون له افغانانو سره د نژدې یوسل او درې څلویښت میلیونه یورو مرسته د جمعې په ورځ تصویب کړه. د دې کمیسیون د نړیوال مشارکت کمېشنرې یوتا اورپیلینین وویل، اروپایي ټولنه به د افغانانو ترڅنګ ولاړه وي او دا دریځ د بدلیدو نه دی. نوموړې زیاته کړه چې د اروپایي تولنې یوسل او دوه اعشاریه اته میلیونه یورو مرسته به د روغتیا، د ماشومانو د خوارځواکۍ د مخنیوي، زده کړو او د پاکو اوبو پر چمتو کولو ولګیږي. د اغلې اروپیلینین په وینا، دا مرسته به تر ډېره هغو کسانو ته ځانګړې شي چې له خپلو سیمو بې ځایه شوي دي. Читать дальше...

د خیبرپښتونخوا سترې محکمې پریکړه وکړه چې هغو افغان کډوالو ته به د پاکستان د اوسیدو اسناد ورکړي چې له پاکستانیو مېرمنو سره یې ودونه کړې دي. په پېښور کې سترې محکمې پرون اعلان وکړ چې یوسل او نهو تنو هغو افغانانو ته به چې له پاکستانیانو سره یې ودونه کړې دي د پاکستان د اوسیدو دایمي کارټونه ورکړي. د راپورونو له مخې، د داسې نارینه او ښځینه افغان کډوالو شمېر په پاکستان کې زیات دی چې له پاکستانیانو سره یې ودونه کړي دي.

په داسې حال کې چې د پاکستان او په افغانستان کې د طالبانو د حکومت ترمنځ ظاهرا اړیکې ترېنګلې ښکاري، پاکستان وايي د تحریک طالبان پاکستان یا ټي ټي پي د غړو پر وړاندې د اقداماتو په برخه کې د طالبانو له حکومته ناهیلی شوی دی. د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت ویاندې ممتاز زهرا بلوچ تېره ورځ په خپل اوونیز خبري کنفرانس کې وویل چې په افغانستان کې د ترهګرو ډلو پر وړاندې د "اغېزناکو" اقداماتو په اړه د اسلام اباد د بیا -بیا غوښتنو سره هم کومه پایله نه لیدل کیږي. خو نوموړې وویل چې په دې برخه کې له طالب چارواکو... Читать дальше...

افغانستان ته له ګاونديو هېوادونو په ځانګړي ډول پاکستان څخه د کډوالو په ډله‌ییز ډول چټک ستنېدل، د سوړ ژمي رانږدې کېدل او د نړیوالو سازمانونو اندېښنې. د خوړو نړيوال پروګرام وايي، افغانستان کې د بېرته راستنېدونکو سره د مرستې لپاره ۲۶.۳ ميليون ډالرو ته بېړنۍ اړتيا لري. ډبيلو‌اف‌پي د دسمبر په لومړۍ نېټه پر خپله‌ وېب‌پاڼه د يو راپور په خپرولو سره ويلي، د دوی ټيمونو د بولدک او تورخم دروازو له لارو راستنېدونکو کډوالو سره لیدلي دي او زیاتوي چې د ژمي په راتلو سره بشري مرستو ته د يادو کډوالو اړتيا نوره هم ډېره شوې. Читать дальше...

دا اعلان د تحریک انصاف د انتخاباتو کمشنر نیاز الله نیازي نن (د ډیسمبر پر دویمه) له هغه وروسته وکړ چې په یاد ګوند کې دننه د مشرتابه لپاره انتخابات وشول.

د جرګې مشرانو د ډېسېمبر پر لومړۍ نېټه مشال راډیو ته وویل، ټاکل شوې وه چې جرګه د حیدراباد په یوه ودانۍ کې وشي او د دې لپاره یې له مرستیال کمېشنره اجازت اخیستې وو خو د هغې باوجود پولیسو جرګې ته پرې نه ښودل او د ودانۍ مالک یې هم ګرفتار کړ.

پر غزې نن د دویمې ورځې په مخه د اسراییل سخته بمباري روانه ده. وروسته تر دې چې تر څه باندې یوې اوونۍ وروسته د اسراییل او حماس ترمنځ د نړیوالې ټولنې د هڅو سربیره اوربند مات شو، اسراییل پر غزې حمله پيل کړې ده. له غزې د اسمان لور ته خړ لوګی پورته شوی دی. په غزه کې د حماس ډلې روغتیا وزارت ویلي دي چې له پرون راهیسې د بریدونو په ترڅ کې تر دوه سوه ډېر کسان وژل شوي دي. حماس ډله د امریکا متحد ایالتونه او اروپایي ټولنه د ترهګرې ډلې په توګه پېژني. اسراییل او حماس یو بل د اوربند په ماتولو تورنوي.

په داسې حال کې چې روسیې د اوکراین پر یو شمېر سیمو بريدونو ته دوام ورکړی. دغه جګړې د ګڼو هغو ځوانو ښځو ژوند له کړاو سره مخامخ کړی دی چې مېړونه یې د جنګ پر مهال وژل شوي او واړه ماشومان يې ورپاتې شوي دي. په دې کونډو کې زياتره اوکراينۍ دي.

نن (ډېسېمبر دويمه) د پښتنو د يو وتلي مبارز عبدالصمد خان اڅکزي ۵۰م تلين دی. نوموړي د پاکستان له جوړېدو مخکې او بيا وروسته د پښتنو په ملي او سياسي مبارزه کې ځانګړی رول لوبولی و. هغه په بېلا بېلو وختونو کې د سرکار لخوا شاوخوا ۳۰ کاله په زندان کې هم تير کړي ول او خپلې زياتره زده کړې يې هم هلته کړې وې. عبدالصمد خان اڅکزي پر دې سربېره د پښتو ادب او صحافت په ډګر کې هم فعاله رول لوبولی او يوشمېر کتابونه يې ليکلي او ژباړلي دي. د مشال راډيو خبريال احمد شاه اعظمي کلونه مخکې د نوموړي پر ژوند او مبارزه راپور جوړ کړی چې تاسو ته يې يو ځل بيا وړاندې کوو.

په جاپان کې د افغانستان سفیر شیدا محمد ابدالي وايي، د دې هېواد د بهرنیو چارو له وزیر ناګاهوکا سره یې کتنه کې له افغانستان سره د جاپان د دوامداره ښکېلتیا په اړه خبرې اترې کړي دي. ښاغلي ابدالي نن سهار په خپله اېکس‌پاڼه لیکلي، دوی د افغانستان په اړه د ملګرو ملتونو د وروستۍ ارزونې په اړه هم نظریات تبادله کړي دي. په جاپان کې د افغانستان سفیر چې د جمهوري نظام راهیسې هلته دنده مخ‌ته وړي، د ملګرو ملتونو په منځګړتوب د افغانستان د ستونزې د سیاسي حل لپاره د جاپان د قوي ملاتړ په اړه هم خوښې ښودلې.

د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت ومنله چې د طالبانو له حکومت سره یې د ترهګرۍ او امنیت په اړه مذاکرات پیل کړي دي د دې وزارت ویاندې زهرا بلوچ پرون په اسلام‌‌اباد کې رسنیو سره خبرو کې له ډېرو جزییاتو ورکولو پرته وویل، دا خبرې د دوی استخبارات مخ‌ته وړي او نه غواړي اوس‌مهال په دې اړه ډېر جزییات ورکړي. خو هغې زیاته کړه، پاکستان د هغو ترهګرو ډلو په اړه چې د نوموړې له قوله، په افغانستان کې پټنځایونه لري، د هغوی د شتون او فعالیت په اړه ا ندېښمن دی. د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت ویاندې دا هم وویل چې د دې... Читать дальше...