Dijital sanat varmak üzere
Dünyanın bir ucundaki müzeye gitmek ya da farklı ülkelerden farklı sanatçıları birebir tanımak pek mümkün olmuyor. Bu deneyimi yaşayan insanların sayısı da oldukça sınırlı. Ancak günümüzde dijital teknoloji her şeyi olanaklı hale getirdi. Elbette bu da sanata da fazlasıyla yansıdı. Bu çerçevede British Council Türkiye sanat ekibi tarafından 2017 yılında ‘Duvarları Olmayan Müze’ adlı internet bağlantısı ile herkesin erişim şansına sahip olduğu dijital bir sergi platformu başlatıldı. Bu yıl da ‘Duvarları Olmayan Müze’ dijital sanat platformunun dördüncü sergisi ‘Varmak Üzere’ başlığı ile sanat tutkunlarıyla buluştu. Çok sayıda ilklerin yaşandığı bir sergi oldu. Bu sene ilk defa Türkiye dışından da küratörlerin seçildiği sergi, Gürcistan’dan Teona Burkiashvili, Ukrayna’dan Tatiana Kochubinska ve Türkiye’den Seyhan Musaoğlu’nun küratörlüğüyle hayata geçti. ‘Varmak Üzere’, insanın benliğine erişmeye veya bir yurt edinmeye yönelik iç dünyasındaki çabasına dikkat çekiyor. Aynı zamanda modern dünyada bireyin, kendine ait bir yer bulmaya dair bitmek bilmeyen arzusuna odaklanıyor.
DÜNYADA DEĞİLİM BEN DÜNYAYIM
Ses ve performansa odaklanan sanatçı ve küratör Seyhan Musaoğlu, altı ay süren çalışmanın başlangıcında diğer küratörler ile benzer vizyoner düşüncelere sahip olduklarını fark ettiklerini dile getirdi. Konsept olarak da yakın olduklarına dikkat çeken Musaoğlu , serginin sembolüne ilişkin şunları söyledi: “Lineer( doğrusal) olmayan metinlerin oluşturulması, bir noktadan diğerine sıçrama giriş-gelişme-sonuç yerine burada daha ziyade bir sıçramalar sözkonusu. Sanatçı yazılarından birinde ben dünyada değilim, ben dünyayım diyor. Biz bunu çok sevdik ve serginin yapısını da bu şekilde oluşturmak istedik. Bir yandan da izleyicinin bunu benimsemesini, kendisini modern çağdaş bir varlık olarak konumlandırmasını hedefledik.”
SOVYET KİMLİĞİ BİZİ ARADA BIRAKIYOR
Ukraynalı sanatçı ve küratör Tatiana Kochubinska’nın modern sanat konusunda yıllara dayanan bir deneyimi var. Ancak ilk kez bu projede serbest küratör olarak çalışmış. Sanatçı, sergi hakkındaki görüşlerini şöyle özetledi: “ Britsh Councel’in ilk sunduğu başlık in between(arada) idi. Bu coğrafi olarak da anlamlı idi. Türkiye, Gürcistan ve Ukrayna bu ülkelerde hep arada kalmışlık söz konusu. Özellikle bizim cografyamızdaki ülkelerde hepimiz bir Sovyet kimliğine sahibiz ve benzer şeyleri yaşadık. Seyhan yaptığımız toplantılarda ortak konu olarak yolculuğu önerdiğinde bu konuyu çok beğendim. Bu yolcuulk konusu da dijitale yansıttık. Fiziksel ortamlarda bir odadan diğerine geçersiniz. Fakat burada birbirinin iç içe geçmiş halinde, birinden diğerine gidip, kendi yönünüzü küratörlüğünüzle belirleyebiliyorsunuz.” Gürcistanlı sanatçı ve küratör Teona Burkiashvili ise, “ Bir altenatif üçüncü boyut bulundurmak meselesi bütün bu tartışmanın platformunun zeminini oluşturuyor. Bu aslında sihirli bir imajı da sembolize ediyor. Görünür-görünmeyen birimler ve onların evrelenledirmeleri var. Bütün sergiyi evrelendirme olarak düşünmek gerekiyor.” şeklinde konuştu.
ENGELLİ BİREYLER RAHATÇA ULAŞACAK
Erişilebilirliğin ön planda tutulduğu dijital sergi , dünya genelinde internet bağlantısı olan tüm masaüstü ve mobil cihazlardan ulaşılabilecek ve engelli bireylerin de rahatlıkla deneyimleyecekleri şekilde tasarlandı. ‘Duvarları Olmayan Müze’, ziyaretçilere sesli betimleme, okuma kolaylığı ve Türkçe ve uluslararası işaret dili gibi kolaylıklar sunarak sergiyi serbestçe dolaşma ve keşfetme özgürlüğü tanıyor. Ziyaretçiler, bu sanal sergi alanında eserler ve sanatçılar hakkında ayrıntılı yazılı, görsel ve işitsel bilgi alabiliyor. Sergide ayrıca fotoğraf, video, performans dokümantasyonu, resim ve yerleştirme gibi birçok farklı türde sanat eserini bir arada sunuyor. ‘Herkes için sanat’ prensibiyle yola çıkılan sergi, engelli bireylerin de rahatlıkla deneyimleyecekleri şekilde tasarlandı. Sergiye, http://exhibitions.britishcoun... web sitesinden ulaşmak mümkün.
HAYATIN VE FIRSATLARIN ÇEKMECESI
Ukraynalı sanatçı Lera Polyonskova, Shukhliada projesini anlattı. Bu proje tamamen mekan sıkıntısından doğmuş. Yaşadıkları şehir Kharkiev’de sanatçı arkadaşları ile eserlerini sergilemek istemişler. Uzun uğraşlar sonucunda bir binayı iki yıllığına kiralamayı başarmışlar. Ancak kontrat bittiğinde bir gün içinde mekanı boşaltmaları gerekmiş. Bu durum yıllara dayanan bütün emeklerin boşa gitmesine sebep olmuş. Diğer iki sanatçı arkadaşıyla bir araya gelmiş ve bir internet platformu kurmaya karar vermişler. Polyonskova, bu süreci şöyle anlattı: “ Yaşadığımız şehirde çağdaş sanat merkezi yoktu. Genç sanatçılar için bir platform yaratmaya çalıştık. Çok efor sarf ettik ve bu konuda büyük hayal kırıklıkları yaşadık. Bizim ana sorunumuz mekandı. Fiziksel mekan bizi çok sınırlıyordu. Kira, faturalar, ekipman, ışıklandırma ve hiç sonu gelmeyen bir liste. Biz de internete yöneldik ve bir web sitesi kurduk. Adını da Ukrayna dilinde çekmece anlamına gelen, “Shukhliada” koyduk. Bunu iki anlamda düşünebiliriz. Alice’nin içinde yok olduğu sihirli bir çekmece gibi içinde sınırsız bir dünya saklı. Bir diğeri de fikirler, rüyalar kağıt üstüne yazarız ve çekmeceye koyarız. Web sitemiz de daha iyi bir hayatın ve bizim için fırsatların çekmecesi haline geldi. İlk sergimizi 2017 yılında açtık ve ilgi gördü.”SAVAŞI KISA MESAJLA ANLATTILAR
- Gürcistanlı sanatçı Katia Tchokonlidza birkaç hafta önce açtıkları “Dijital Sonrası Rüyalar”adlı sergiden bahsetti. Serginin en ilginç bölümlerinden biri de “SMS of War “ başlıklı bölüm. Sanatçı sergiye ilişkin şunları söyledi: “Ağustos 2008 tarihinde Gürcistan ve Rusya arasındaki savaştan iki hafta sonra bu sergi fikir geliştirilmişti. Sanatçı, kısa mesaj metinlerini bir araya getirmişti. Bu mesajları okuyan herkes Ağustos savaşının gelişimi takip edebiliyordu. İlk başta yayın olarak ortaya çıkan sonra sergiyi, dijital platforma taşıdık. Algoritma , yapay zeka, sanal gerçeklik gibi tüm teknolojik imkanların hepsini kullanmaya gayret ettik. Birçok konuyu ele alıp bütüncül bir tablo oluşturmaya çalıştık.”