DeFi'нинг «ўлими»ми ёки молия янги босқичга ўтдими?
Яқин келажакда марказлашмаган ва анъанавий молия тизимлари ўртасидаги фарқ бутунлай йўқолади. «Maple Finance» раҳбари Сид Пауэллнинг фикрича, блокчейн технологиялари капитал бозорларининг асосий пойдеворига айланади ва бутун глобал пул оқими «ончейн» тизимига кўчади.
Молиянинг технологик эволюцияси
Пауэлл ушбу тарихий ўзгаришни электрон тижоратнинг пайдо бўлиши билан қиёслади. Қандай қилиб интернет савдони онлайн форматга ўтказган бўлса, блокчейн ҳам молиявий ҳисоб-китобларнинг технологик асосини янгилайди.
-
Эскирган инфратузилманинг алмашинуви: Оммавий реестрлар (блокчейн) анъанавий банк тизимларини сиқиб чиқаради.
-
Янги имкониятлар: Келажакда Биткоин гарови остида ипотека кредитлари олиш одатий ҳолга айланади. Суверен жамғармалар ва йирик суғурта компаниялари бундай рақамли активларнинг асосий инвесторлари бўлади.
Стейблкоинлар Visa ва Mastercard’ни ортда қолдиради
Мутахассиснинг башоратига кўра, 2026 йилга келиб стейблкоинлар орқали амалга ошириладиган транзакциялар ҳажми 50 триллион долларга етади. Бу кўрсаткич дунёнинг энг йирик тўлов тизимлари бўлмиш Visa ва Mastercard ҳажмидан сезиларли даражада юқоридир.
Бундан кимга фойда?
-
Кичик бизнес учун: Ҳозирда тадбиркорлар ҳар бир транзакция учун 2-3% комиссия тўлайдилар. Стейблкоинларга ўтиш бу маблағларни бизнес эгаларининг чўнтагида қолдиради.
-
Гигантларнинг қизиқиши: «Bank of America», «Citi», ҳатто «Visa» ва «Mastercard»нинг ўзлари ҳам аллақачон ўз рақамли шлюзларини қуришни бошлашган.
DeFi бозори 1 триллион долларга етади
Ҳозирги кунда DeFi (марказлашмаган молия) секторининг капиталлашуви тахминан 105 миллиард долларни ташкил этади. Аммо активларнинг токенлашуви жараёни тезлашса, бу кўрсаткич яқин йилларда 1 триллион долларга етиши кутилмоқда.
«DeFi'нинг ўлими» деганда тизимнинг йўқолиши эмас, балки унинг анъанавий молиявий инфратузилма билан тўлиқ уйғунлашиб кетишини тушуниш лозим», — дея таъкидлади Сид Пауэлл.
2030 йил: Оммавий жорий этиш даври
Нафақат Пауэлл, балки «Chainlink» асосчиси Сергей Назаров ҳам DeFi тизимининг 2030 йилгача бутун дунё бўйлаб оммалашишини башорат қилмоқда. Бу рақамли активлар ва блокчейн нафақат трейдерлар, балки оддий аҳолининг кундалик ҳаётига ҳам кириб келишидан далолат беради.
Сизнингча, анъанавий банклар яқин 10 йил ичида ўз ўрнини бутунлай блокчейнга бўшатиб берадими?