Новости за 19.10.2021

ГIадужу-беттан 12-чохь керлачу Пачхьалкхан Думехь хиллачу кхеташонехь депутаташ бекъабелла 32 комитеташка – ялх комитет сов ю цигахь стохкачул. 450 депутатан бакъонаш формалехь цхьабосса елахь а, комитетийн куьйгалхочун а, цуьнан хьалхарчу гIовсан а даржаша аьтто бо лобби латто, политикан мах лакхаро бу оцу гIенташка ховшучийн. Оьрсийчоьнан къилберчу декъан а, Къилбаседа Кавказан а регионашкара 70 гергга депутат ву керлачу Пачхьалкхан Думехь. 20 ву Краснодар-махкара (цкъа а ца хиллачул дукха), 13 ... Читать дальше...

Австрин Венехь еха 19 шо долу нохчийн йоI жоп деха дагахь ю, метро чохь шена тIелеттачу зудчуьнгара. Цуьнан шеконаш ю, шена тIелатар исламофобица доьзна хир ду аьлла. ХIунда?

Ставрополехь нохчийн спецназца летар Къорза береташ лелон бакъо къовсучу эскархойн 604-чу "Витязь" центран декъашхошна а, Нохчийчуьра баьхкинчу эскархошна а юккъехь дов иккхина Ставропол - махкахь. Нохчийн спецназехьа озабезамаш бина аьлла хета къийсадаларшкахь

"Куриев Оьрсийчоьнна дуьхьал" аьлла, бинчу латкъаман хьокъехь Европан адамийн бакъонашкахула йолчу кхело (ЕСПЧ) сацам бина, Оьрсийчоьнан Iедалхой бехке бу 32 шо долу Куриев Муслим валарна аьлла. Кхело билгалдаьккхина, адаман бакъонаш ларъечу Конвенцин 2-чу артиклца йолу "дахаран бакъо" а, 8-чу артиклан ("лараман а, доьзалан дахаран а бакъо") а йохийна хилар. Латкъамбинчунна компенсаци дIаялар тIедожийна 60 эзар еврон барамехь, хоуьйту "Мемориало" (Оьрсийчоьнан Iедалша арахьарчу агентийн тептаре яьккхина организаци... Читать дальше...

Террорхойн организацина гIо латтийна аьлла, Ростов-ГIаларчу Къилбан тIеман кхело бехк тIехь битина Нохчийчуьрчу вахархочунна Дакаев Мохьмадна. Пхийтта шаре гергга хан кхачайора цунна колонехь яккха, ткъа кхело 5,5 шо кхайкхий цунна юкъарчу ражехь такха. Талламан версица, 2014-чу шарахь шен юьртахочуьнга ши эзар сом делла хилла цо, Шемахь тIемаш бечу шайн вевзачунна дехьадккха аьлла. Цул совнах, Дакаев бехкевина кхин а ворхI эзар сом даларна, доза а хадош, Шема дIабаха дагахь хиллачарна. Кхелан... Читать дальше...

Нохчийн оппозицин IАДАТ телеграм-каналан хиллачу модераторан Тепсуркаев Салманан хьокъехь шаьш бина сацам бовзийтина ГIадужу-беттан 19-чохь Европан адамийн бакъонашкахула йолу кхело (ЕСПЧ). Иза лачкъорах а, цуьнца шогалла лелорах а жоьпалла Оьрсийчоьнна тIехь хилар тIечIагIдина ЕСПЧ-но. Кхеле яьллера Тепсуркаевн хIусамнана Тепсуркаева Елизавета, ткъа иза зен хилларг ю аьлла, къобалдан цунна дуьхьал ю Оьрсийчоьнан бакъоларъяран органаш, и шиъ зудий-майрий хилар тIечIагIдеш кехат дац бохуш. Бинчу сацамехь дIахьедо... Читать дальше...

Шен ши шо кхаьчхьана Австрерчу Венехь еха 19 шо долу нохчийн йоI жоп деха дагахь ю, метро чохь шен бетах мийра тоьхначу зудчуьнгара. Дахначу кхаарин дийнахь, ГIадужу-беттан 13-чохь хилла юьйцу инцидент, яздо Австрехь арадолучу Heute газето. "Цхьа а бахьана а доцуш, суна евзаш йоцучу зудчо U1 метрон линехь со тIехуучу заманчохь мийра туьйхира суна. Иза охьахиинчул тIаьхьа цуьнан сурт доккхуш яра со, юха бетах мийра туьйхира цо суна", - дийцина Р. Динас. Нохчийчуьрчу яхархочун шеконаш ю, шена тIелатар исламофобица доьзна хир ду аьлла... Читать дальше...

Гуьржийчоьнан хиллачу президентан Саакашвили Михаилан могушаллин хьал эшна догIу. Журналисташка хаам бина цуьнан лоьро, 12 кила гIелвелла иза, лела хала а ду политикна аьлла. Ши кIира сов хан ю Саакашвилис камери чохь мацалла хьоьгу, хи а, чай а бен юууш хIума йоцуш. Лоьрашна хетарехь, цкъачунна дарбан цIийне охьавилла оьшуш дац. Делахь а, сацам бина консилиум кхайкха, кхин дIа ден долчух дийцаредан,яздо "Эхо Москвы" радиостанцис. Мацалла юкъахъяккха дагахь вац Саакашвили, амма реза ву тестех чекхвийла а, молханаш мала а. Читать дальше...

2010-чу шарахь Москварчу метро чохь теракташ вовшахтохарна бехкевечух цхьаъ, Дагестанера вахархо Нуров Мохьмад, кхин а ялх баттана чохь латтош хан дIаяхъйина ШолгIачу Малхбузен гонашкарчу декъан кхело. 2022-чу шеран Зазадокху-беттан 27-чу кхаччалц лаьцна вуьтур ву иза, яздо "Коммерсанто". Нуров бехкево ши терроран тохар дарна. Нагахь санна, гIуллакх кхеле а кхачахь, цунна буьллу бехк тIе а чIагIбахь, 15 шарера 20 шаре кхаччалц, йа велла дIаваллалц набахтехь яккха хан кхачайо цунна. Цуьнан хьокъехь... Читать дальше...

Шьш довза а ца довзуьйтуш, селхана сарахь Казанерчу "Ненан хIусам" кризисан центре чулилхинчу полисхоша дIайигина цигахь лечкъина хилла Дагестанера ши йоI. Ца хаийтина и шиъ стенга, хIунда юьгуш ю а. "Благие дела" гIоьналлин фондан куьйгалхочо Байназарова Алияс дийцина "Новая газете", шайн цIа богIуш санна, хецна неIарш дIа а йоьллуш чубаьхкинчу цара, дIайигира ши йоI полици аьлла. Байназаровас бахарехь, цхьахйолчу жимчу зудчун ши шо кхаьчна йоI ю, цул а хьалхарчу буса кхаьчнера уьш гIелонах бевдда зударий дIалечкъачу хIусаме. Читать дальше...

ГIадужу-беттан 17-чохь "Комсомольская правда" газетерчу журналиста Коц Александра социалан машанехь хаам бира, къорза береташ лелон бакъо къовсучу эскархойн ловзаршкахь, нохчий декъахь а болуш, дов иккхина, аьлла. И информаци вуно сиха дIасаяьржира интернетехула, газеташкахула. Росгвардин хьаькамаша харцбира хаам, цхьаццаболу эскархой "сов чIиркъе" хьаьвзина хилар а къадош. Юьйцу тIеман урхалла тIех къовлаелла еха - дукха яц хилларг довзуьйту информаци. "Лерринчу ницкъашкара бIаьхой реза бац... Читать дальше...