Υπάρχει ενδεχόμενο αγωγού Ελλάδας – Λιβύης; Τι σημαίνει η πρόταση για την Τουρκία
Αρχές Οκτωβρίου και η Λιβύη υπογράφει το δεύτερο μνημόνιο με την Τουρκία, για υδρογονάνθρακες αυτή τη φορά. Το μνημόνιο χαρακτηρίζεται «παράνομο» με σειρά χωρών και το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ να διαμηνύουν στην κυβέρνηση Ντμπέιμπα ότι δεν έχει δικαίωμα να υπογράφει τέτοιου είδους συμφωνίες. Συμφωνίες που δεσμεύουν μακροχρόνια τη χώρα και μπορούν επίσης να προκαλέσουν εντάσεις στις σχέσεις της με τρίτους.
Με το συγκεκριμένο σύμφωνο να έχει ενοχλήσει την Ελλάδα και όχι μόνο. Ενώ και οι συμφωνίες Άγκυρας – Τρίπολης στον στρατιωτικό τομέα, έχουν ενοχλήσει ιδιαίτερα ξένες δυνάμεις που μάχονται διά αντιπροσώπων σε έναν πόλεμο με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά όπως αυτός που διεξάγεται στη Λιβύη.
Η πρόταση για αγωγό Ελλάδας – Λιβύης
Ενδεικτικός ο θόρυβος που δημιούργησε η δήλωση του επικεφαλής της Κρατικής Εταιρείας Πετρελαίου της Λιβύης (NOC), Φαρχάτ μπιν Καντάρα, την 1η Νοεμβρίου. Όταν δήλωσε στο CNBC Arabiya, ότι εξετάζεται το ενδεχόμενο δημιουργίας δύο νέων αγωγών φυσικού αερίου· ο ένας θα κατευθύνεται προς την Ελλάδα και ο άλλος προς την αιγυπτιακή πόλη Νταμιέτα.
Αξίζει να σημειωθεί ωστόσο ότι ο αγωγός Ελλάδας – Λιβύης δεν είναι κάτι νέο στο τραπέζι. Είχε συζητηθεί όπως υπενθυμίζουν λίβυοι αναλυτές και το 2008, ως ενδεχόμενο, όταν Αθήνα και Τρίπολη διαπραγματεύονταν για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών.
Οι αντιδράσεις
Στη δήλωση έσπευσε να αντιδράσει το Υπουργείο Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου της Λιβύης, της κυβέρνησης του Αμπντέλ Χαμίντ Ντμπέιμπα. Σύμφωνα με το alwasat.ly η «διευκρινιστική δήλωση» έγινε την Τετάρτη μετά από σχετική ερώτηση υποστηρίχθηκε ότι οικονομικά δεν έχει νόημα ένα τέτοιο σχέδιο, ωστόσο σύμφωνα με αναλυτές αυτό δείχνει την εσωτερική αναστάτωση που έχει προκαλέσει η συγκεκριμένη πρόταση.
Ενώ σε δημοσιεύματα που αναπαράγονται και σε λιβυκές ιστοσελίδες, με προέλευση τη Ρωσία, ο μπιν Καντάρα χαρακτηρίζεται ως οπαδός του στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ και σε αυτή τη σχέση αποδίδεται και η διάθεση του για ανάπτυξη σχέσεων με την Ελλάδα.
Η Άγκυρα προμηθευτής με τα κοιτάσματα της Λιβύης
Με την Τουρκία να βλέπει τη Λιβύη ως ένα εν δυνάμει προτεκτοράτο της ο τούρκος υπουργός Ενέργειας, Φατίχ Ντονμέζ σε δηλώσεις του την Τετάρτη υποστήριξε ότι η Άγκυρα μετά το νέο μνημόνιο με την Τρίπολη ανοίγει νέους ορίζοντες προκειμένου να μετατραπεί σε έναν νέο προμηθευτεί φυσικού αερίου. Όπως σημείωσε η Λιβύη είναι μία από τις χώρες με τα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου, ωστόσο ποτέ δεν είχε την ευκαιρία να ωφεληθεί από αυτά δεδομένων των εν εξελίξει εσωτερικών συγκρούσεων και του εμφυλίου πολέμου.
Η δήλωση του Ντονμέζ θεωρείται από Λίβυους αναλυτές που αντιτάσσονται στην κυβέρνηση Ντμπέιμπα ως πρόκληση και απόδειξη των προθέσεων της Τουρκίας σε σχέση με τη Λιβύη. Σημειώνοντας ότι δείχνει και την πλήρη εξάρτηση της προσωρινής κυβέρνησης από την Άγκυρα.
Οι έρευνες ν/δ Κρήτης και Πελοποννήσου
Να σημειωθεί ότι την ίδια στιγμή στην Τουρκία κρατούν γενικά χαμηλούς τόνους όσον αφορά την έναρξη των ερευνών από την ExxonMobil νοτιοδυτικά της Πελοποννήσου και της Κρήτης.
Ωστόσο μία εφημερίδα δείχνει να επιμένει. Η αντιπολιτευόμενη περιορισμένης κυκλοφορίας, εθνικιστική Aydinlik, που συνδέει τις εξελίξεις της έναρξης σεισμικών ερευνών με το ενδεχόμενο επέκτασης των χωρικών υδάτων νοτίως της Κρήτης στα 12 ν.μ. σημειώνοντας ότι «η Ελλάδα ετοιμάζεται να επεκτείνει τις περιοχές θαλάσσιας δικαιοδοσίας της στα 12 μίλια στα νότια της Κρήτης ως ένα βήμα πριν κάνει το ίδιο στο Αιγαίο».
«Σε αυτό το στάδιο, η διοίκηση της Αθήνας αναμένεται να επεκτείνει τα χωρικά ύδατα Κυθήρων, Αντικυθήρων και Κρήτης στα 12 μίλια. Ισχυριζόμενοι ότι αυτά τα νησιά βρίσκονται στη Μεσόγειο και όχι στο Αιγαίο, οι Έλληνες υπολογίζουν ότι η απόφαση της Μεγάλης Εθνοσυνέλευσης της Τουρκίας του 1995, το επονομαζόμενο «casus belli», δεν θα μπει στο παιχνίδι. Λογαριάζουν όμως χωρίς τον ξενοδόχο» αναφέρει χαρακτηριστικά η εφημερίδα.
Εν αναμονή της αντίδρασης της Λιβύης
Το αν ωστόσο η Τουρκία έχει πραγματικά ενοχληθεί από τις εξελίξεις αναμένεται να αποδειχθεί τις επόμενες μέρες. Και κυρίως όχι από τις κινήσεις της ίδιας της Άγκυρας, αλλά στις μεθοδεύσεις στις οποίες θα ωθήσει τη Λιβύη να αντιδράσει. Πιο συγκεκριμένα μένει να φανεί αν η κυβέρνηση της Τρίπολης θα επιχειρήσει να καταθέσει συντεταγμένες και σε τι όρια, αλλά και αν θα σπεύσει να καθορίσει θαλασσοτεμάχια για έρευνες, προκειμένου να σταλεί ερευνητικό από την Τουρκία. Ακόμα και αν είναι κοινή πεποίθηση ότι η Τουρκία δεν θα τολμήσει ποτέ να παρενοχλήσει τις έρευνες της ExxonMobil.