Οι πρωταγωνιστές που έμειναν στον εξώστη
Οι εποχές αλλάζουν γρηγορότερα απ' όσο πιστεύουν οι πολιτικοί άνδρες που φαίνεται να κυριαρχούν σ' αυτές. Οσοι έχουν γράψει πολλές εργατοώρες μέσα σε κομματικές ή κυβερνητικές κουζίνες το ξέρουν ως κανόνα. Αλλά, ορισμένοι από εκείνους οι οποίοι βρέθηκαν κάποια περίοδο σεφ εκεί ίσως τον ξέχασαν. Ή μπορεί να θεώρησαν ότι θα αποτελέσουν την εξαίρεση που θα τον επιβεβαιώσει. Ανθρωποι που σε περασμένες φάσεις της Μεταπολίτευσης αντιμετωπίστηκαν σαν πρωταγωνιστές της πολιτικής σκηνής - είτε χάρη στον κομματικό τους ρόλο, είτε εξαιτίας του πόστου τους στην κυβέρνηση - βρίσκονται σήμερα στον εξώστη και την παρακολουθούν όπως αυτοί που δεν πολιτεύονται, από απόσταση.
Εχει ειπωθεί ότι η πολιτική είναι δαρβινικός χώρος γιατί απαιτεί τεράστια προσαρμοστικότητα. Πιθανόν. Ωστόσο, ο ισχυρότερος επικρατεί των υπολοίπων μέχρι κάποιοι να φροντίσουν να γίνει αδύναμος - εκμεταλλευόμενοι τα ελαττώματα ή τα λάθη του. Η σταδιοδρομία πέντε πολιτικών που παλαιότερα έμοιαζαν ικανοί να επηρεάσουν, αν όχι να κατευθύνουν, τις εξελίξεις το αποδεικνύει. Και υπενθυμίζει σε κάθε σύγχρονο συνάδελφό τους, που προσπαθεί να δώσει τον τόνο στη γραμμή του κόμματός του, πως στον κλάδο τους οι περισσότεροι γράφουν το όνομά τους στο νερό.
Αρης Σπηλιωτόπουλος
Τις προάλλες ενδεχομένως μόνο οι λάτρεις των παραπολιτικών κουτσομπολιών πρόσεξαν ότι ο Αρης Σπηλιωτόπουλος βγήκε στα συριζαϊκά ερτζιανά - όπως συνηθίζει από το 2019, τη χρονιά που κατά τα λεγόμενά του ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα της Κουμουνδούρου για ένα μέτωπο εναντίον της Ακροδεξιάς - και δήλωσε πως πρέπει οι εκλογές να μη γίνουν την 9η Απριλίου επειδή θα συμπέσουν με τα μνημόσυνα των θυμάτων του δυστυχήματος στα Τέμπη. Λογικό. Κάποτε, από τον Απρίλιο του 1997 ως και τη μεθεπομένη της γαλάζιας εκλογικής ήττας του 2000, εκείνος ήταν ένα από τα μεγαλοστελέχη της νεοκαραμανλικής ΝΔ και τον άκουγαν πολλοί. Βέβαια, ακόμη και μέχρι τη στιγμή που η επικαιρότητα τον παρέδωσε στη λήθη συζητιόταν περισσότερο σαν αντικείμενο σάτιρας, με αφορμή είτε τον καρατζαφερικό χαρακτηρισμό «Σαλώμη της ΝΔ», είτε τις φωτογραφίσεις του - παπαρατσέ ή στημένες - που αποτύπωναν την Ελλάδα της αστακομακαρονάδας. Υπήρξε, πάντως, δικαιολογημένα το αρχέτυπο του ισχυρού εκείνης της χώρας. Tης χώρας που χρεοκόπησε χάρη στα Greek statistics της κυβέρνησης που αυτός υπηρέτησε.
Θόδωρος Τσουκάτος
Οι θαυμαστές του δεν φώναζαν «Τσουκάτο, Τσουκάτο/ τους έχεις από κάτω» μόνο χάριν υπερβολής. Θεωρούσαν όντως ότι εκείνος είχε εξασφαλίσει στον Κώστα Σημίτη τη στήριξη του κόμματός του - έστω κι αν το βαθύ ΠΑΣΟΚ δεν κατάφερε ποτέ να αποδεχθεί την τεχνοκρατική ιδιοσυγκρασία του εκσυγχρονιστή πρωθυπουργού του. Οπότε, εύλογα η πλειονότητα όσων βρίσκονταν έξω απ' τα πασοκικά πράγματα είχε πειστεί πως ο Θόδωρος Τσουκάτος ενσάρκωνε τη λεγόμενη σκοτεινή πλευρά της εξουσίας - αυτή που κινεί τα νήματα μεν, δεν μιλά δημοσίως ούτε καν στις συνεδριάσεις της Κεντρικής Επιτροπής δε. Οι γνώστες των παρασκηνίων επιμένουν ότι ο Σημίτης τού εμπιστεύθηκε τις κομματικές υποθέσεις, δεν του έδωσε όμως ποτέ το OK να καθορίζει σημαντικές κυβερνητικές αποφάσεις. Είχε κερδίσει τον τίτλο του «στρατηγού», αλλά κανείς δεν γνώριζε ακριβώς τις αρμοδιότητες ή το στράτευμά του. Η πτώση του ξεκίνησε μετά το πράσινο συνέδριο του 1999. Οταν απαλλάχθηκε από το δικαστήριο, τον Νοέμβριο του 2019, είχε συμπληρώσει ήδη 11 χρόνια «απολύτως μόνος, με ελάχιστες εξαιρέσεις δημόσιας στήριξης από τους συναγωνιστές» του.
Χρήστος Παπουτσής
Οταν το 2013 η κυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου ανακοίνωνε τον διορισμό του ως εκπροσώπου της Ελλάδας στην Παγκόσμια Τράπεζα δεν φανταζόταν τις ειρωνείες που θα ποστάρονταν και θα τιτιβίζονταν. Και σίγουρα δεν περίμενε αναβρασμό σε γαλάζια και πράσινη ΚΟ. Ο Χρήστος Παπουτσής υποτίθεται ότι κουβαλούσε βαρύ βιογραφικό. Τρεις φορές ευρωβουλευτής και επτά χρόνια αντιπρόεδρος της ΚΟ των ευρωσοσιαλιστών. Τέσσερα χρόνια επίτροπος Ενέργειας. Δυο φορές υπουργός. Και φυσικά μέλος των ανώτερων πασοκικών οργάνων. Ηταν ο άνθρωπος που είχε την άνεση να πει μέσα στη Βουλή σε ομοϊδεάτη του, απ' αυτούς του οικονομικού επιτελείου που κλήθηκαν να διαχειριστούν το μνημονιακό σοκ, «ξέρεις ποιου κόμματος είσαι υπουργός;». Οι άσπονδοι εσωκομματικοί του φίλοι, βέβαια, θεωρούν ως ενδεικτικότερο της αναντιστοιχίας ανάμεσα στην πολιτική του αυτοεκτίμηση και την πραγματικότητα το γεγονός πως θέλησε να διεκδικήσει την αρχηγία του ΠΑΣΟΚ το 2012 χωρίς καν να συγκεντρώσει τον απαραίτητο, βάσει Καταστατικού, αριθμό υπογραφών - βρήκε μόλις δώδεκα, εννιά περισσότερες από τον Στέφανο Τζουμάκα. Κι ύστερα, φόρεσε ένα χρυσό αλεξίπτωτο και προσγειώθηκε στην Ουάσιγκτον, όπου βρίσκεται έως σήμερα.
Γιώργος Αλογοσκούφης
Οποιος παίρνει το κλειδί του ευρύχωρου γραφείου στον 6ο της οδού Νίκης, παίρνει και το δημοσιογραφικό παρατσούκλι «Τσάρος της Οικονομίας». Στον Γιώργο Αλογοσκούφη δόθηκαν το 2004. Και τον Ιανουάριο του 2009 τα παρέδωσε με τα γνωστά σε όλους αποτελέσματα. Το 2011 υποστήριξε ότι για τη χρεοκοπία έφταιγε ο Κώστας Καραμανλής. Γιατί δεν συμφώνησε με τα μέτρα τα οποία τού πρότεινε, ενώ εκείνος - σύμφωνα με την υπερασπιστική του γραμμή σε συνέντευξη Τύπου της εποχής - εισηγείτο προσφυγή της Ελλάδας στο ΔΝΤ ήδη από το 2004. Οι νεοδημοκράτες στήριξαν το τοτέμ της παράταξης. Κανείς δεν αγαπούσε πια αυτόν που κάποτε επικαλείτο την αυθεντία του στα οικονομικά για να ντοπάρει την κεντροδεξιά βάση, αμφισβητώντας μέχρι και την ένταξη της Ελλάδας στην ΟΝΕ. Φυσικά δεν τους είχαν ενοχλήσει οι συνέπειες της περιλάλητης απογραφής του το 2004 κι η φράση του «άσ' τα για αργότερα». Ούτε η αναθεώρηση του ΑΕΠ το 2006 με τις μεθόδους που προκάλεσαν χλευαστικούς τίτλους διεθνώς - σαν εκείνον που είχαν διαλέξει οι «FT»: «Το αρχαιότερο επάγγελμα δίνει ώθηση στο ελληνικό ΑΕΠ». Ο Αλογοσκούφης βρέθηκε εκτός κυβέρνησης στον ανασχηματισμό της, ύστερα από εισηγήσεις άλλων νεοδημοκρατών βαρόνων, κυρίως εξαιτίας του εσωτερικού power game στο κόμμα.
Γρηγόρης Δημητριάδης
Ο Γρηγόρης Δημητριάδης συστηνόταν ως δεξί χέρι του Κυριάκου Μητσοτάκη πολύ προτού διαβεί το κατώφλι του Μεγάρου Μαξίμου με τον τίτλο του Chief of Staff του. Κι η θέση του στα άδυτα της κυβερνητικής έδρας παρουσιαζόταν σε συνομιλητές του περίπου σαν φυσική εξέλιξη ενός παιδιού που περνούσε χρόνο με τον πρωθυπουργό παππού του εκεί. Η παραίτησή του τον περασμένο Αύγουστο έδειξε ότι η υπόθεση των υποκλοπών θα ήταν η σοβαρότερη ενδοκυβερνητική κρίση της σημερινής κυβέρνησης προτού καν γίνουν γνωστές οι πρώτες λεπτομέρειές της. Γιατί ο πρώην γενικός γραμματέας του Πρωθυπουργού δεν πιστωνόταν μόνο την ταχύτητα ή την αποτελεσματικότητα της μητσοτακικής καγκελαρίας, αναγνωριζόταν από φίλους και αντιπάλους σαν πόλος εξουσίας. Δεν υπήρξε, λένε συμπολιτευόμενοι κι αντιπολιτευόμενοι, ένας απλός συντονιστής του πρωθυπουργικού γραφείου. Την ημέρα που έφυγε, κυβερνητικές πηγές διέρρεαν ότι κάθισε σε μια ηλεκτρική καρέκλα πολύ περισσότερο από 1½ χρόνο, που είναι ο αμερικανικός μέσος όρος για τέτοια αξιώματα. Οι κακές γαλάζιες γλώσσες, πάλι, σχολίαζαν αργότερα πως συχνά πατούσε μόνος του τον διακόπτη του ρεύματος.