Ο Σούνακ θέλει να δημιουργήσει την πρώτη άκαπνη γενιά
Σε πορεία να επιβάλει κάποιους από τους αυστηρότερους ανικαπνιστικούς κανόνες στον κόσμο βρίσκεται η Βρετανία, όπου υιοθετήθηκε σε πρώτη ανάγνωση από το κοινοβούλιο νόμος που θα απαγορεύει σε όσους γεννήθηκαν μετά την 1/1/2009 να αγοράζουν εφ’ όρου ζωής προϊόντα καπνού. Δεκάδες μέλη του κυβερνώντος κόμματος καταψήφισαν την πρόταση που υλοποιεί το όραμα του Ρίσι Σούνακ να δημιουργήσει την πρώτη «άκαπνη» γενιά στη χώρα του.
Το νομοσχέδιο εγκρίθηκε από το βρετανικό κοινοβούλιο με 383 ψήφους υπέρ και 67 κατά, που σημαίνει ότι θα προχωρήσει στο επόμενο στάδιο, προκειμένου να γίνει η σχετική αναθεώρηση. Πάντως, παρόμοιος νόμος στη Νέα Ζηλανδία καταργήθηκε φέτος από τη νέα κυβέρνηση συνασπισμού πριν τεθούν σε ισχύ οι σχετικές διατάξεις.
Στην ψηφοφορία της Τρίτης, δεν τέθηκε θέμα κομματικής πειθαρχίας και οι βουλευτές είχαν ελευθερία κινήσεων πέρα από κομματικές γραμμές. Ωστόσο, 57 Συντηρητικοί, συμπεριλαμβανομένης της υπουργού Επιχειρήσεων και Εμπορίου Κέμι Μπάντενοχ, καταψήφισαν το σχέδιο και η κλίμακα της «ανταρσίας» ήταν άλλο ένα πλήγμα για τον Σούνακ, ο οποίος έχει ήδη αντιμετωπίσει κριτική στο κόμμα του για θέματα που κυμαίνονται από την κλιματική αλλαγή μέχρι την αμυντική πολιτική.
Το επιχείρημα
Βασικό επιχείρημα των διαφωνούντων, συμπεριλαμβανομένων των πρώην πρωθυπουργών Λιζ Τρας και Μπόρις Τζόνσον, είναι ότι το κράτος δεν πρέπει να παρεμβαίνει στον τρόπο ζωής των ανθρώπων.
«Η δέσμευσή μας να σταματήσουν τα παιδιά που φέτος γίνονται 15 ή είναι ακόμη και μικρότερα να αγοράζουν νόμιμα τσιγάρα, θα αφήσει ένα κληροδότημα με διάρκεια, προστατεύοντας την υγεία τους μακροπρόθεσμα», λέει η κυβέρνηση που είχε ανακοινώσει τα σχέδιά της ήδη από τον Οκτώβριο της περασμένης χρονιάς. Συμπληρώνει ότι το κάπνισμα είναι ο μεγαλύτερος αποτρέψιμος «δολοφόνος» της υγείας καθώς προκαλεί έναν στους τέσσερις θανάτους συνδεόμενους με καρκίνο ή αλλιώς περίπου 80.000 θανάτους ετησίως.
Με βάση όσα προβλέπει ο νέος νόμος, θα αυξάνεται η ηλικία πώλησης καπνικών προϊόντων κατά έναν χρόνο σε ετήσια βάση, με στόχο οι σημερινοί νέοι να μην αρχίσουν ποτέ το κάπνισμα. Προβλέπονται επίσης διατάξεις για τη ρύθμιση της προβολής, του περιεχομένου, των γεύσεων και της συσκευασίας των ατμών και των προϊόντων νικοτίνης. Οι υπεύθυνοι εμπορικών προτύπων θα μπορούν να επιβάλλουν πρόστιμο στους λιανοπωλητές που αγνοούν τους νέους περιορισμούς.
Οι καπνιστές
Πρόκειται, δε, για μία από τις εμβληματικές πολιτικές του Σούνακ πριν από τις εκλογές την ώρα που οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το αντιπολιτευόμενο Εργατικό Κόμμα διατηρεί σταθερό προβάδισμα. Σύμφωνα με την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία στη Βρετανία, ανέρχονταν σε 6,4 εκατομμύρια οι καπνιστές το 2022, περίπου το 13% του ενήλικου πληθυσμού. Τις αντικαπνιστικές διατάξεις υποστηρίζουν σθεναρά γιατροί και γενικότερα εργαζόμενοι σε επαγγέλματα Υγείας, οι επικεφαλής του βρετανικού ΕΣΥ και οργανώσεις που θεωρούν ότι η σταδιακή κατάργηση του καπνίσματος θα σώσει χιλιάδες ζωές.
Κυβερνητική πρόβλεψη δείχνει ότι τα ποσοστά καπνίσματος στις ηλικίες 14-30 θα μπορούσαν να είναι σχεδόν μηδενικά μέχρι το 2040. Σύμφωνα με στοιχεία, η δημιουργία μιας «γενιάς που δεν θα καπνίζει» θα μπορούσε να αποτρέψει περισσότερες από 470.000 περιπτώσεις καρδιακών παθήσεων, εγκεφαλικών επεισοδίων, καρκίνου του πνεύμονα και άλλων ασθενειών μέχρι το τέλος του αιώνα.
Δημοσκοπήσεις από το YouGov δείχνουν επίσης ότι η απαγόρευση του καπνίσματος είναι δημοφιλής, με το ένα τρίτο των ψηφοφόρων να υποστηρίζει τη σταδιακή προσέγγιση κι άλλο ένα 30% την απαγόρευση για όλους, ταυτόχρονα. Απέναντί τους εκείνοι που υποστηρίζουν ότι μεταξύ άλλων υπονομεύεται η αρχή της ισότητας καθώς «πολίτες που γεννιούνται με διαφορά μιας μέρας θα έχουν μόνιμα διαφορετικά δικαιώματα».