Πάσχα: Πώς ξεκίνησε το έθιμο του σοκολατένιου αυγού – Ο συμβολισμός και η ιστορία του
Μπορεί η ιστορία των εθίμων να χάνεται σιγά σιγά μεσα στο χρόνο, ωστόσο κάποιες παραδόσεις κρατούν ακόμα σε κάθε γωνιά της χώρα μας. Για παράδειγμα το Πάσχα για τα μικρά παιδιά σημαίνει λαμπάδα και σοκολατένιο αυγό. Με χαρά περιμένουν να ανοίξουν τις φανταχτερές συσκευασίες με τον γλυκό θησαυρό. Το Πασχαλινό λαγουδάκι και το σοκολατένιο αυγό είναι τα πρώτα πράγματα που σίγουρα θα αγοράσει κάθε νονός/νονά για το βαφτιστήρι του.
Έχετε αναρρωτηθεί όμως γιατί αυτά έγιναν τα «πασχαλινά σύμβολα» και πώς ξεκίνησε η ιστορία τους;
Τα πρώτα σοκολατένια αυγά έκαναν την εμφάνισή τους στην Ευρώπη των αρχών του 19ου αιώνα, από Γάλλους και Γερμανούς ζαχαροπλάστες. Με το κακάο να μην είναι εύχρηστο σαν πρώτη ύλη, τα πρώτα πασχαλινά αυγά ήταν κατασκευασμένα από συμπαγή μαύρη σοκολάτα, η οποία ήταν κοκκώδης και πικρή.
Σοκολατένια αυγά σε καλούπια
Ήταν το 1828, όταν ο Ολλανδός εφευρέτης Van Houten μπόρεσε να διαχωρίσει το βούτυρο-κακάο από τον καρπό του κακάο. Ενώ μερικά χρόνια αργότερα, το 1866, η βρετανική βιομηχανία παραγωγής Cadbury εισήγαγε μια πρέσα σοκολάτας, η οποία κατάφερε να μειώσει το λίπος, δημιουργώντας μια πολύ πιο ομαλή και εύγευστη μαύρη σοκολάτα. Αυτή η νέα επαναστατική μέθοδος παρουσίασε καθαρό κακάο σε μεγάλες ποσότητες, το οποίο ήταν ευκολότερο να μορφοποιηθεί σε σχήμα αυγού.
Μπορεί να ήταν η εταιρεία του John Cadbury που έφερε την αλλαγή στην επεξεργασία της σοκολάτας, ωστόσο την πρώτη μαζική παραγωγή σοκολατένιων αυγών σε καλούπια ανέλαβε, το 1873, η εταιρεία Joseph Storrs Fry & Sons. Και κάπως έτσι έγινε η αρχή… Mέχρι το 1893, υπήρχαν 19 διαφορετικές γραμμές παραγωγής πασχαλινών αυγών Cadbury, στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Μπορεί τα πρώτα πασχαλινά αυγά να ήταν ένα πολυτελές δώρο, απευθυνόμενο στην υψηλή κοινωνία της Βρετανίας, μόλις το 1950, οι εξελίξεις στην παραγωγή και τη συσκευασία μείωσαν το κόστος, δίνοντας έτσι την ευκαιρία στον μαζικό πληθυσμό να απολαύσει τις σοκολατένιες πασχαλινές λιχουδιές.
Από τον 19ο αιώνα και μετά, οι εταιρείες παραγωγής, σε μία προσπάθεια να πρωτοτυπήσουν, στολίζουν το εξωτερικό κέλυφος των αυγών με περίτεχνα, διαφορετικά μοτίβα. Μάλιστα, με την παραγωγή σοκολάτας να εξελίσσεται συνεχώς, εμφανίστηκαν και άλλες πασχαλινές σοκολατένιες λιχουδιές, όπως τα γνωστά σοκολατένια λαγουδάκια.
Στην Ελλάδα τα σοκολατένια αυγά ήρθαν στη ζωή μας το τέλος του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου!
Πασχαλινός λαγός
Σε ό,τι αφορά τον λαγό, η γερμανική παράδοση λέει πώς το αγαπημένο ζωάκι έρχεται από την εξοχή και φέρνει χρωματιστά αβγά. Το πρωινό της Κυριακής του Πάσχα τα παιδιά βγαίνουν στον κήπο ή στο δάσος για να ψάξουν τα αβγά που έκρυψε.
Το πασχαλινό λαγουδάκι (Osterhase), ή πασχαλινός λαγός (Sinterklaas) φαίνεται πως είναι πολύ αγαπητό και στην Ολλανδία, η οποία διεκδικεί επίσης τον τίτλο ως τόπος προέλευσης. Σύμφωνα με τους Ολλανδούς, ο πασχαλινός λαγός επισκέπτεται κατά τη διάρκεια της νύχτας τα σπίτια των παιδιών και τους αφήνει δώρα και σοκολατένια αβγά, για να τα βρουν το επόμενο πρωί (όπως ο Άγιος Βασίλης τα Χριστούγεννα).
Μια άλλη εκδοχή θέλει τον λαγό του Πάσχα να προέρχεται από έναν αρχαίο θρύλο, σύμφωνα με τον οποίο κάποιο χειμώνα, η θεά Εστία βρήκε ένα τραυματισμένο πουλί σε ένα χιονισμένο δάσος και για να το βοηθήσει να επιβιώσει από το κρύο, το μετέτρεψε σε κουνέλι.
Επειδή αυτή η διαδικασία δεν έγινε σωστά, το κουνέλι συνέχισε να γεννά αυγά. Για να ευχαριστήσει την θεά που το έσωσε το μεταμορφωμένο κουνέλι χάριζε κάθε άνοιξη διακοσμημένα αυγά στην θεά.
Τόσο το αυγό όσο τα κουνέλια και οι λαγοί είναι σύμβολα γονιμότητας από τους αρχαίους χρόνους. Η έλευση της άνοιξης και η αναγέννηση της φύσης μετά από ένα μακρύ σκληρό χειμώνα σε κτηνοτροφικές και γεωργικές κοινότητες, σηματοδοτείται από τη γέννηση: το αυγό του Πάσχα.