ევროკავშირს ამიერიდან ქალები მართავენ
ევროპის კავშირის მმართველ პოზიციებზე ქალები ინიშნებიან. „ვიშეგრად ოთხმა“ თავისი ძალა აჩვენა და ბლოკის მაღალი თანამდებობის პირთა არჩევის გაუმჭვირვალე და რთულმა ფორმამ კვლავ იჩინა თავი. „მთავარი კანდიდატის“ სისტემა, რომელზეც ამდენს ლაპარაკობენ, დაიმსხვრა, თუ არ დამსხვრეულა?
ეს არის მთავარ დასკვნები მას მერე, რაც ევროკავშირის წევრი ქვეყნების მეთაურებმა შეძლეს ბლოკის თანამდებობების გარშემო გადაწყვეტილებით რთული საქმე დაესრულებინათ და დაესახელებინათ ევროკავშირის ხუთი მნიშვნელოვანი თანამდებობის - ევროკომისიის თავმჯდომარის, ევროპის კავშირის საბჭოს, ევროპის ცენტრალური ბანკისა და საგარეო პოლიტიკის სფეროში უმაღლესი თანამდებობების - პოტენციური მფლობელები.
დავწერე „პოტენციური“- მეთქი, რადგან ზოგიერთი თანამდებობის ბედი, როგორიცაა საგარეო პოლიტიკური წარმომადგენელი და ევროკომისიის თავმჯდომარე, ჯერ არ გადაწყვეტილა.
კენჭისყრა ახალ პარლამენტში გაიმართება ივლისის ბოლოს და არ არის ცხადი, მისცემენ თუ არა დეპუტატები ხმას ურზულა ფონ დერ ლაიენს, რათა ჟან-კლოდ იუნკერი შეცვალოს.
გერმანელი პოლიტიკოსის ფრაქცია - ევროპის სახალხო პარტიის ცენტრისტულ-მემარჯვენე ფრაქცია - მას მხარს დაუჭერს, მაგრამ ფონ დერ ლაიენს მეტი ხმა დასჭირდება. ევროპის პარლამენტში ბევრი გააბრაზა იმან, რომ „მთავარი კანდიდატის სისტემა“ ევროკავშირის ლიდერებმა უგულებელყვეს. „მთავარი კანდიდატი“ უნდა გულისხმობდეს იმას, რომ ევროპის კომისიის თავმჯდომარე უნდა გახდეს იმ პოლიტიკური ჯგუფის მთავარი კანდიდატი, რომელსაც ევროპის პარლამენტის არჩევნებში წელს, მაისში, ყველაზე მეტი ხმა ერგო. ასე მოხდა 2014 წელს, როცა იუნკერი აირჩიეს.
ევროპის სახალხო პარტიამ ახლაც გაიტანა თავისი, თუმცა მაისში არჩევნებში ხმები წააგო. მისი მთავარი კანდიდატი იყო მანფრედ ვებერი, გერმანელი პოლიტიკოსი, რომელიც მართავდა ევროპის სახალხო პარტიის ფრაქციას ევროპის პარლამენტში. მას თუცა არ მიუმართავს საფრანგეთის პრეზიდენტის, ემანუელ მაკრონისთვის, რომელმაც მოუწოდა გერმანიის კანცლერს, ანგელა მერკელს, არ დაეჭირა მხარი თანამემამულისთვის, მერკელმა მხარდაჭერა გამოუცხადა სიდიდით მეორე ფრაქციის, სოციალისტებისა და დემოკრატების, მთავარ კანდიდატს, ფრანს ტიმერმანსს. ნიდერლანდის ყოფილ საგარეო საქმეთა მინისტრს ლამის უკვე გვირგვინს ადგამდნენ, რომ ევროკავშირის ლიდერები შეიკრიბნენ 30 ივნისის საღამოს. აი, აქ თქვა თავისი სიტყვა „ვიშეგრად ოთხმა“ - ჩეხეთმა, პოლონეთმა, უნგრეთმა და სლოვაკეთმა. როგორც ვიცე-პრეზიდენტი, ტიმერმანსი სამართლებრივი სახელმწიფოს საკითხებით იყო დაკავებული და ვარშავასაც და ბუდაპეშტსაც მკაცრად აკრიტიკებდა. კომისიის სათავეში მისი დასი ამ ოთხი ქვეყნისთვის არ იყო მისაღები. შეხვედრა მთელი ღამე გაგრძელდა და პირველ ივლისს სადილზე გავიდნენ შესვენებისთვის. შეხვედრა ორ ივლისს 11 საათზე დასრულდა. ტიმერმანსის წინააღმდეგ წავიდნენ არა მხოლოდ ეს ოთხნი, მას არ მიემხრნენ ევროპის სახალხო პარტიასთან დაკავშირებული პრემიერ-მინისტრები - ირლანდიის პრემიერი ლეო ვარადკარი და ლატვიის პრემიერი არტურს კარინსი, რომლებმაც ვერ წარმოიდგინეს, რატომ მიემხრო მერკელი მემარცხენე პოლიტიკოსს. გვიან საღამოს ლიდერებმა შეიმუშავეს ახალი პაკეტი და დაამტკიცეს. ტიმერმანსი წავიდა და მას გაჰყვა „მთავარი კანდიდატის სისტემა“.
ამის გამო ევროპის კავშირის წევრი ქვეყნების ბევრი ლიდერი არ დამწუხრდება. ისინი ყოველთვის ანიჭებდნენ უპირატესობას ამ თანამდებობების დახურულ კარს მიღმა არჩევას, ვიდრე იმას, რომ ევროპელი ამომრჩევლების ნებას დაჰყოლოდნენ. მაგრამ დანარჩენი მსოფლიო არაა მოხიბლული იმით, რაც მოხდა. სამიტი უფრო დიდხანს გაგრძელდა, ვიდრე მაშინ, როცა საბერძნეთის გადარჩენის ხელშეკრულებაზე მუშაობის ათწლეული იწყებოდა.
შემდეგ ჯერზე ასევე რთული იქნება ძალაუფლების განაწილება კონსერვატორებს, ლიბერალებსა და სოციალისტებს შორის და, ასევე, საბჭოში გეოგრაფიული და გენდერული თანასწორობის გათვალისწინება.
სულ მცირე, ქალებმა გაიმარჯვეს. ევროპის კავშირს ეყოლება (თუ დაამტკიცეს) ევროკომისიის თავმჯდომარე პირველი ქალი და ევროპის ცენტრალური ბანკის თავმჯდომარე პირველი ქალი. ეს ორივე მნიშვნელოვანი თანამდებობაა ევროკავშირში.
არაა მოულოდნელი, რომ თანამდებობების უმეტესობა გერმანიასა და საფრანგეთს ერგო, რადგან ეს ორი სახელმწიფო ევროკავშირის წამყვანი წევრები არიან. მაკრონმა მოახერხა,რომ საფრანგეთის ყოფილი ფინანსთა მინისტრი და საერთაშორისო სავალუტო ფონდის ახლანდელი მმართველი კრისტინ ლაგარდი გაეყვანა, რათა ხელში ჰქონოდა ევროს ზონისა და ფონ დერ ლაიენის, ბევრისთვის ამ „პატარა მერკელის“, სამართავი ბერკეტები. აქედან ჩანს, რომ მერკელს გავლენა კვლავ აქვს ბრიუსელში, თუმცა ის სუსტდება.
ევროპის კავშირის საგარეო აპოლიტიკური წარმომადგენლის, ესპანელი სოციალისტის იოსეპ ბორელისა და საბჭოს მომავალი თავმჯდომარის, ბელგიის ლიბერალი პრემიერის შარ მიშელის მიმართ დიდი პატივისცემის მიუხედავად, ევროკავშირის პოლიტიკის ყველა ცნობილი სახე მომავალ ხუთ წელიწადში, დიდი ალბათობით, ქალი იქნება.