ანტონ ბალანჩივაძე: ეროვნულ გალერეაში მომხდართან დაკავშირებით… მგონია, რომ ამ ამბავში პირველ რიგში კარგად გამოჩნდა ის პრობლემა, რასაც …

მგონია, რომ ამ ამბავში პირველ რიგში კარგად გამოჩნდა ის პრობლემა, რასაც შეგვიძლია ძველი მუზეუმის ფორმისა და თანამედროვე ხელოვნების გალერეის, მასში მოქმედი მხატვრების თანაცხოვრების შეუთავსებლობა ვუწოდოთ. სამწუხაროდ ჯერ კიდევ არ აღმოჩნდა ეროვნული გალერეის მმართველების მიერ ბოლომდე მოაზრებული ეროვნული გალერეა, როგორც დღევანდელი, ცოცხალი ხიდი თანამედროვე მხატვარსა და სახელმწიფოს შორის. ხო, სამწუხაროდ მხატვარი, როგორც ადამიანი, კვლავ არ აღმოჩნდა აღქმული როგორც ბევრად უფრო ღირებული რამ ფასეულობა, ვიდრე კანონი. აქვე ისიცაა საინტერესო, რომ მგონია ზუსტად ესავე ამბავი პრობლემა ვერ იქნებოდა ეროვნულ მ უ ზ ე უ მ შ ი, მაგრამ მოხდა და პრობლემად იქცა ეროვნულ გ ა ლ ე რ ე ა შ ი. რადგან მუზეუმი – სახელმწიფოში დაცული ისეთი ქონების დარბაზებია, რომელსაც უკვე სახალხო ქონება შეიძლება ვუწოდოთ და რომელსაც თავის საკუთრებათ და საგანძურად ერის დიდი ნაწილიც მიიჩნევს, ხოლო თანამედროვე საგამოფენო დარბაზებში კი მოქმედებს (უნდა მოქმედებდეს) აწმყოში ფორმირებადი შემოქმედებით პროცესი და იქ “სრულუფლებიანი” მეფე არის (უნდა იყოს მხატვარი, ავტორი) , და სანამ ის არ გავა გალერეიდან მისი ძალაუფლება ცხადია ძალაში უნდა იყოს. ხოლო იმ შემთხვევაში, თუ გალერეის მესვეურებს არ მიაჩნიათ ამა თუ იმ მხატვრის რომელიმე პერფორმანსი საინტერესოდ და ღირებულად მხატვრული თვალსაზრისით, ეს მაინც მათი პრობლემაა, რადგან ის იქ მიიწვიეს სწორედ მათ. ამიტომ ნებისმიერი აქცია, რასაც უკვე მიწვეული, ცოცხალი მხატვარი ასეთ გალერეაში აკეთებს (თუ სხვაზე არ ძალადობს) მისი ლეგიტიმური უფლებაა. ცხადია ნამუშევრად არ უნდა წარმოვიდგინოთ მშრალად მხოლოდ მისი ტილო, თანაც მით უფრო მაშინ, როცა მისი ავტორი იქვე დგას. უნდა გვესმოდეს რომ ავტორის ნამუშევარი ბევრად უფროა თავად, ვიდრე დროის რაიმე მონაკვეთში მის მიერ შექმნილი რომელიმე ტილო. ამიტომ თუ არ გვაინტერესებს აწმყოში მისი ცოცხალი გამოვლინება, რატომ გვაინტერესებს მისი გამოვლინება წარსულში? მაინცდამაინც ტილოზე? ამიტომ მგონია, რომ მუზეუმი და გალერეა მკაცრად და ცნობიერად ძალიან გამიჯნული უნდა იყვნენ ერთმანეთისგან. და რაც ერთში დანაშაულია, მეორეში ასეთი ვერ იქნება.

ამავდროულად მქონდა რა ახლახანს გამოფენა ამ გალერეაში კარგად ვხვდები, რამხელა დარტმის ქვეშ მოვაქცევდი მაცაცო გაბუნიას , დაცვის თანამშრომლებს მაშინ, თუ გავიტანდი უცებ ჩემ რომელიმე ექსპონირებულ ნამუშევარს, გაუფრთხილებლად შუა გამოფენის დროს. მიუხედავად იმისა, რომ ორგანულად ვეწინააღმდეგები დაუაზრობად მიმაჩნია ყველა სახის გაუამრთლებელი , უაზრო ბიუროკრატია. კანონმა მე აქ ცხადია არ უნდა გამაჩეროს, რადგან ნახატი ჩემია, მაგრამ თუ დავთანხმდი იმ პირობებს, რომელიც მე იქამდე წამიყენეს, მომწონს თუ არა ის პირობები ეს სხვა საქმეა, მე მინიმუმ ვარღვევ ჩემ შეთანხმებას კონკრეტულ ადამიანებთან და რეალურად დარტყმის ქვეშ ვაყენებ მათ. არჩევანის წინაშე ვაყენებ მათ და ვუბიძგებ ჩემი ქმედებით აირჩიონ იმ გზებს შორის რომელიმე, რაც აუცილებლად უსიამოვნებამდე მიიყვანს მათ, ან მხატვრებთან, ან სახელმწიფოსთან. ამიტომ როგორც ადამიანს ამ ახალგაზრდა კაცის ნამოქმედარი მოქალაქეობრივი, ადამიანური კუთხით უპასუხისმგებლობად მიმნაჩნია. აქ სხვა საქმეა ის, რომ რაიმე მიუღებელ პირობებზე, არსებულ გამოსასწორებელ ფორმაზე პროტესტი საჭიროცაა, უბრალოდ ამ პირობების მიღების მერე, თამაშის იმ წესებში ჩართვის მერე მათზე პროტესტი მაინც დაგვიანებული მგონია. (თუმცა ეს ჩემი საქმე არ არის და თემას აღარ გადავუხვევ), მაგრამ როგორც მხატვარს მის უაპელაციო უფლებად და პრეროგატივად ვთვლი.

ბოლოს კი იმის თქმა მინდა , რომ საკუთარი ნახატის წაღებით კაცი ქურდი ვერ გახდება და მისი დაჭერა თითოეული ადამიანის სირცხვილი იქნება ვინც დღეს ცხოვრობს და რაიმე ეთქმის საქართველოში. ცხადია ამის წარმოდგენაც კი დაუშვებელია და სასაცილოა! ამიტომ მგონია რომ რათქმაუნდა ყველა სახის ბრალდება სრულად უნდა მოეხსნას Sandro Sulaberidze ს იურიდიულად კი იმიტომ განსაკუთრებით, რომ ეს იმ წუთას მოქმედი გამოფენის, ანუ თანამედროვე ეროვნული გალერეის დარბაზში მოხდა და არა მუდმივი ექსპოზიციის ფარგლებში, მუზეუმის დარბაზებში! რაც მთავარი საქმე გვაქვს საკუთარი ნახატის ავტორთან!

ასევე Alexandra Matsatso Gabunia მხრიდან დაშვებულ შეცდომად მივიჩნევ რა იმას, რაც ძალიან დიდ სიმშვიდეს, ნერვების წონასწორობას და ადგილზე წამების განმავლობაში მოვლენათა ადეკვატურ, სწორ გააზრებას საჭიროებდა, მან კი როგორც ჩანს ინერვიულა და კანონის ფარგლებში სწორად მოქმედებაში უცებ პირველადი საჭიროება დაინახა, როგორც პასუხისმგებელმა პირმა, მგონია, რომ ესეც არ უნდა იყოს მიზეზი ამდენი ხალხის მხრიდან, მგლების ხროვასავით მასზე უმაწყალოდ თავს დასხმა და ყველა სახის ბრალეულობის წაყენება. მიეცით საშუალება ადამიანს შეცდომიდან გამოსვლის, დარწმუნებული ვარ მას ყველაზე ძალიან არ უნდა ვინმე დაზარალდეს მისი სპონტანური გადაწყვეტილების გამო.

ეს ბიუროკრატია, დღემდე გაუმართავი მიღება-ჩაბარების აქტები იქნება თუ ნახატების შეფასება და სტატუსის მინიჭება, საერთოდ კანონის ბრმა მიდგომა ხელოვნებასთან , თავად არის წყარო კონფლიქტების და პროტესტების და სანამ ეს არ მოგვარდება ყოველთვის იქნება ასეთი პრობლემები. ცნობიერად არ არის ჯერ ხაზი გავლებული კაცობრიობაშიც იმას შორის, რაც ჰყოფს სულიერ სფეროს – ხელოვნებას სამართლებრივი და ეკონომიკური სფეროებისგან. ყველა სფერო ერთმანეთისგან სრულიად დამოუკიდებელი უნდა იყოს, დღეს კი უკანასკნელი ორი პირველისთვის წესების დაწესებას ცდილობს, არადა მას საკუთარი თავის გარდა ვერავინ ვერ დაუწესებს თამაშის წესებს. ეს ხშირად გაუგებრობის მიზეზი ხდება. მაგრამ ვის როგორ ესმის რამე და რა პოზიციაზე ესა თუ ის ადამიანი, ეს არ გვაძლევს მაინც უფლებას ასე მგონია ამდენი ზიზღის და აგრესიის ფრქვევისა კონკრეტული ადამიანების მიმართ.

დარწმუნებული ვარ ყველა ადეკვატური და ნორმალურად მოაზროვნე დღეს ეცდება რაც შეიძლება სწრაფად ააშოროს სანდრო სულაბერიძეს ყველა ის არაადეკვატური რისკი, რაც შეიძლება მას ემუქრებოდეს. არათუ მისი დაჭერა, არამედ წარმოუდგენელი სიგიჟე იქნებოდა ამ ახალგაზრდა კაცს, მხატვარს ქურდი და ბოროტმოქმედი ვუწოდოთ! ეს ხომ ყველას (!) ძალიან კარგად ესმის,” – წერს სოციალურ ქსელში მხატვარი ანტონ ბალანჩივაძე.

შეგახსენებთ, რომ ეროვნულ გალერეაში 2023 წლის 4 თებერვალს გახსნილი გამოფენის „ავტოპორტრეტი სარკესთან“ მონაწილე სანდრო სულაბერიძემ საკუთარი ნამუშევარი ჩამოხსნა და მის ადგილას საღებავით კედელზე დაწერა ფრაზა – „ხელოვნება ცოცხალი და დამოუკიდებელია!“. სანდრო სულაბერიძის მიმართ საქმის წარმოება დაწყებულია ქურდობის მუხლით – სისხლის სამართლის კოდექსის 177-ე მუხლის მე-2 ნაწილის „ა“ ქვეპუნქტით, რაც ისჯება შინაპატიმრობით ერთიდან ორ წლამდე ან თავისუფლების აღკვეთით სამიდან ხუთ წლამდე. ასევე, აღნიშნულ ფაქტს სოციალურ ქსელში გამოეხმაურა ეროვნული მუზეუმის საგამოფენო დეპარტამენტის უფროსი მაცაცო გაბუნია.