Газа: Туткундардын тагдыры, ХАМАСтын Москва сапары
Cоңку 24 саатта жөөт армиясы Газанын борбордук бөлүгүндө рейд өткөрүп, ХАМАСтын ондогон жайларына абадан сокку урганын билдирди. ХАМАС радикал тобунун делегациясы күтүлбөгөн жерден Москвага барып, орус бийлигинин өкүлдөрү менен жолукту. 2 млн эл жашаган анклавда гуманитардык кырдаал курч.
Жумага караганда жөөт армиясынын танктары кыргын салуучу учак, дрондордун коштоосунда Газанын борбордук бөлүгүндө 24 саат рейд өткөрүп, асмандан жана артиллериядан аймактын бардык бөлүгүнө сокку урду.
ЦАХАЛ бул жолу ХАМАСтын ондогон жайлары жок кылынганын жарыялап, операция аяктагандан кийин аскерлер аймактан чыгып кеткенин билдирди.
Израил 7-октябрдагы кандуу чабуулда согушкерлер барымтага алган туткундар тууралуу жаңы маалымат берди.
“229 үй-бүлө барымтага алынганын аныктадык. Кошумча маалымат чалгын жана биз жүргүзгөн оперативдүү иштердин арты менен такталды”, - деди ЦАХАЛдын басма сөз катчысы Дэниел Хагари.
Буга чейин жөөт армиясы ХАМАСтын согушкерлери 222 кишини барымтага алганын билдирген. Андан бери төрт киши туткундан бошотулганын медиа каражаттары кабарлаган.
20 күндөн бери туткунда отургандарды бошотууда Катар менен Египет ортомчулук ролду аткарууда.
Катардын тышкы иштер боюнча мамлекеттик министри Мохаммед Ал Хулайфи Газада барымтада жаткан бейкүнөө кишилер бир нече күн аралыгында бошотуларын Sky News телеканалы менен болгон маегинде айтты. Сүйлөшүүлөр өтө татаал өткөнүн, акыры жыйынтык бардыгын белгилеп, бирок жаңжал эскалация болуп кетсе, бул иштин баары текке кетерин эскертти:
“Медиаторлорго тынчтык керек. Жарандарды алып чыгуу үчүн бизге эки тарап менен тең кылдат сүйлөшүп, алардын тилин таап, бир катар сунуштарды иштеп чыгууга атайын жагдай түзүлүшү керек”, - деди Катардын мамлекеттик министри.
ХАМАСтын өкүлдөрү Москвада
Ал ортодо ХАМАС радикал тобунун делегациясы Москвага барганы тууралуу кабар бейшембиде күтүлбөгөн жерден тарады. Радикал топтун өкүлдөрү Орусияга эмне максат менен барганы белгисиз. Орус тышкы иштер мекемесинин өкүлү Мария Захарова «Палестин кыймылынын тиешелүү өкүлдөрү Москвада сапарда жүрөт» деген гана учкай комментарий менен чектелген.
Бейшембинин кечинде Орусиянын Тышкы иштер министрлиги ХАМАСтын делегациясынын сапары тууралуу маалымат берди. Расмий маалыматта "барымтадагы чет элдиктерди тезинен бошотуу" жана Газадан орус жарандарын эвакуациялоо талкууланганы жарыяланды.
Москвага барган делегацияны радикал топтун саясий бюросунун мүчөсү Абу Марзук жетектеп, сүйлөшүүнү Орусиянын тышкы иштер министринин орун басары жана Путиндин Жакынкы Чыгыш боюнча атайын өкүлү Михаил Богданов жүргүзгөнүн маалымат каражаттары кабарлады. Москва Богдановдун атын атабаганы менен анын ХАМАСтын өкүлү менен түшкөн сүрөтүн радикал кыймыл жарыялады.
ХАМАСтын аты аталбаган делегация мүчөсү орустардын "Коммерсантъ" гезитине барымтадагыларды таап, бошотуу үчүн Газада “ок атышууну токтотуу керектигин” айткан. Ал барымтадагылар "ар кайсы палестин топторунун колунда" экенин белгилеп, адегенде аларды таап, анан бошотуу керек деген жүйө келтирген.
ХАМАСтын жоочулары Израилдин шаар-кошуундарына чабуул койгондо Орусиянын кеминде 20 жараны набыт болгонун, азыр туткунда бери дегенде үч орус-израил жараны отурганын Москванын Тел-Авивдеги элчиси Анатолий Викторов айткан.
Орусияда ХАМАС террордук топтордун “кара тизмесине” киргизилген эмес. Буга чейин ХАМАСтын өкүлдөрү быйыл мартта Москвада Богданов менен жолукканы маалым.
Тель-Авив Москванын "хамасчыларды" кабыл алганын кескин айыптап, “акылга сыйбаган кадам” деп сындады.
Израилдин тышкы иштер мекемесинин өкүлү Лиор Хаят "ХАМАСтын жогорку даражалуу аткаминерлерин Москвага чакырууну терроризмге колдоо көрсөтүп, ХАМАСтын жоочуларынын мыкаачылыгын мыйзамдаштыруу үчүн жасалган акылга сыйгыс кадам", -деп сыпаттаганын жөөт басылмалары жазды.
Ал ортодо Кремлдин басма сөз кызматы Путин ХАМАСтын делегациясы менен жолукпай турганын билдирди.
Орусиянын тышкы иштер мекемесинин басма сөз катчысы Мария Захарова 26-октябрда Ирандын тышкы иштер министринин орун басары Али Багери Кани дагы Москвага келгенин билдирди.
Израил Иранды ХАМАСты каржылап, машыктырат деп айыптайт.
Газадагы гуманитардык кырдаал
Тилкедеги 2 миллиондон ашуун тургундун абалы, өзгөчө ооруканалардагы эң зарыл нерселердин тартыштыгы эл аралык уюмдарды тынчсыздандырууда.
Бириккен Улуттар Уюму үч жумадан бери Израил армиясынын бомбалоосунун алдында калган анклавга “үзгүлтүксүз” жардам жеткирүү зарыл экенин билдирди.
БУУнун Палестин качкындары боюнча башкармалыгынын башкы комиссары Филипп Лазарини азыркы жардамды “күкүмгө” салыштырып, Газа тилкесине "көлөмдүү жана тынымсыз жардам киргизүү" зарылдыгын 27-октябрда белгиледи.
“Биз бул жакта сүйлөп жатканда, Газада кишилер өлүп жатат. Алар бир гана бомбалоодон жана башаламандыктардан эмес, көбү Газанын блокадада калганынан улам жарыкчылык менен кош айтышууда. Дары-дармек жетишпейт, суу, тамак-аш түгөнүп баратат. Көчөлөр акыр-чикирге толду. Газа тилкесинде ар кандай оору-сыркоо жайылып кетиш ыктымал”, - деди Филипп Лазарини.
Буга чейин аймакка Египеттин Рафах өткөрмө бекети аркылуу гуманитардык жардам жүктөлгөн 74 машине киргени маалым болгон.
БУУнун баш катчысы Антониу Гутерриш Газада “эл аралык гуманитардык мыйзам” бузулуп жатканына көңүл бурууга чакырган.
Газанын саламаттык сактоо мекемеси ооруканаларда күйүүчү майдын запасы кооптуу чекке жеткенин эскерткен. Мекеме эл аралык коомчулуктан күйүүчү май жана дары-дармек жиберүүнү суранды.
ХАМАС көзөмөлдөгөн Газа тилкесинин Саламаттык сактоо министрлиги израил армиясынын аба соккуларынан мүрт кеткен 7 миңден көп кишинин аты-жөнү жазылган тизмени жарыялады.
ХАМАС террордук тобу Израилге 7-октябрда кол салып, 1400дөй кишинин өмүрү кыйылган. 200дөн көп киши барымтага алынган. Израил ошондон бери Газа тилкесине абадан сокку уруп жатат.
Согуш маалында тараптардын билдирүүлөрүн көз карандысыз булактардан ырастоо мүмкүн эмес.