Новости за 07.11.2020

امریکايي رسنیو راپور ورکړی چې د دې هیواد په ولسمشریزو انتخاباتو کې ډموکراټ کاندید جو بایډن په پنسلوینیا ایالت کې په اکثریت رايو ګټلو سره د ولسمشر کېدو لپاره د الکټورل کالج ۲۷۰ رایې پوره کړي. د راپورونو له مخې تر اوسه جو بایډن د الکټورل کالج ۲۷۳ رایې ګتلي دي. د ولسمشر په توګه د انتخابېدو لپاره کاندید باید د الکټورل کالج ۲۷۰ رایې وګټي. د اریزونا، جورجیا او نارت کرولاینا ایالتونو د رایو شمېرنه لا نه ده بشپړه شوې. ځینو امریکايي رسنیو راپور ورکړی چې د اریزونا ایالت ۱۱ رایې هم بایډن ګټلي. فاکس... Читать дальше...

د طلوع نیوز یو پخوانی ویاند او دوه همکاران یې د یو مقناطیسي ماین په چاودنه کې وژل شوي دي. هغه نن ماسپښین خاورو ته وسپارل شو. هیلۍ اسد پرې راپور لري:

الکساندر لوکاشینکا په بېلاروس کې لومړنۍ اټومي بټۍ رسماً پرانیسته.   ده ویلي، چې د ختیځې اروپا دغه هېواد به د یوه اټومي ځواک په توګه پیاوړی شي.  لوکاشینکا په هغه وینا کې چې نن له دولتي ټلویزیون نه خپرېده وویل: "استراویست اټومي بټۍ د راتلونکي پر لوري یو ګام دی، چې زموږ د هېواد امنیتي ځواک یقیني کوي." لیتوانیا دغه اټومي بټۍ یې د پلازمېنې په ۵۰ کیلومترۍ کې جوړه شوې، د دې بټۍ مخالفت کړی دی.  دغه اټومي بټۍ د روسیې ساخت ده او د مسکو د ۱۰ میلیارد ډالرو په ارزښت د پور په پیسو  جوړه شوې ده.

په داسې حال کې چې د امریکا د ولسمشرۍ د ټاکنو رایه شمېرنه روانه ده، د جمهوري غوښتونکو ګوند کاندید اوسمهالي ولسمشر ډونالډ ترمپ دوه ځلي خپله بریا اعلان کړې ده.  د ولسمشر ټرمپ اساسي شکایت د هغو رایو په اړه دی، چې رایو ورکوونکو په مستقیم ډول صندوقونو کې نه دي اچولې. ملیونونه رایې د پوځیانو، عامو خلکو، له هېواده بهر امریکایانو او یو شمېر زیاتو هغه کسانو له خوا چې د کرونا ویروس له امله له خپلو کورونو نه دي وتي پوسته کې لېږل شوي دي.  په امریکا کې ټاکنې د ایالتي قوانینو پر بنسټ کېږي نه د فدرالي او مرکزي... Читать дальше...

د پاکستان په قومي اسمبلۍ کې د اورګاډي – رېلوې – په قایمه کمېټۍ ویلي چې د نومبر پر ۱۰مه به له کوټې تر چمن پورې د اورګاډي تګ راتګ بیا پیل شي.

کابل ښاروالۍ د هوا د ککړتیا  د مخنیوي لپاره لوړپوړو ودانیو، فابریکو، هوټلونو، حمامونو او نانوایانو ته خبرداری ورکړی.   کابل ښاروالۍ وايي، د کابل هوا د لا ککړېدو د مخنیوي لپاره یې خپل اقدامات پیل کړي دي.   د کابل ښاروالۍ ویاندې سمېرې رسا د شنبې په ورځ ازادي راډيو ته وویل، چې  ۵۸۸ لوړ پوړیزې ودانۍ یې چېک لېست کړي، چې۳۰۰ د هوا فلټرکوونکي وسایل درلودل او نورو ته یې خبرداری ورکړی. رسا زیاته کړه: "که چېرې بلند منزلو د لیندۍ تر ۱۵ دغه خبردارۍ ته غوږ کېنښود، عدليي او قضايي بنسټونو ته یې معرفي کوو،... Читать дальше...

په شمالي ولایتونو کې یو شمېر ښځینه سوداګرې وايي، چې د ناامنیو له امله یې سوداګریز فعالیتونه زیانمن شوي دي. سیما هاشمي په بلخ له سوداګرو مېرمنو یوه ده. د هغې په خبره چې د ناامنیو د زیاتوالي او د حکومتي پلاوي او طالبانو ترمنځ د سولې د خبرو د اوږدېدو له کبله د سوداګریزو توکو د لېږد او رالېږد بهیر ته زیان رسېدلی. هغې ازادي راډیو ته ووېل چې طالبانو د سولې په خبرو کې د امتیاز د ترلاسه کولو په موخه خپلې حملې زیاتې کړي چې له امله یې په شمال زون کې د ناامنیو د زیاتوالي ترڅنګ د پانګونې کچه هم کمه شوې. Читать дальше...

د ښځو حقونو یوې فعالې او د میدان ښار ښاروالې د خپل پلار وژنه کې هغه څوک پړه وبلل چې د دې په وینا د پنځو زرو طالب بندیانو پرېښودو ته یې لار جوړه کړې ده.   ظریفې غفاري دا څرګندونې د امریکا د بهرنیو چارو وزیر مایک پومپیو د خواخوږۍ پیغام ته په غبرګون کې، آزادۍ راډیو ته وکړې. غفاري زیاته کړه: "زما لپاره ټول هغه خلک ګناهکار دي، چې لږ تر لږه د ۵۰۰۰ طالبانو او قاتلانو په خوشې کولو کې لاس درلود، دا زما د پلار ترور د همدغو خلکو په واسطه شوی دی."   د آغلې غفاري پلار عبدالواسع غفاري چې د پوځ جګپوړی افسر... Читать дальше...

د پاکستان وفاقي حکومت په ملک کې د کورونا ناورغۍ مخنیوي لپاره د احتیاطي لارښوونو بیا سختولو پرېکړه کړې ده.

د هند د کرکټ په غوره لیګ سیالیو کې د جمعې په شپه سنرایزرس حیدراباد لوبډله د رویال چلنجرز بنګلور په ماتولو بل مهم پړاو ته ووتله. حیدراباد لوبډلې د بنګلور له خوا د ۱۳۲ منډو هدف په څلورو ویکټو پوره کړ. راشد خان وتوانېد چې له شاوخوا شل متره لرې په یوې ترو یا د توپ په سیده اچولو انګلستانی لوبغاړی معین علي رن اوټ کړي. سن رایزرس ټیم به اوس د یکشنبې په ماښام له ډهلي کپیټلز سره دویمه حذفي یا نیمه پایلوبه کوي چې ګټونکی به یې راساً په فاینل کې د سه شنبې په شپه له ممبي انډینز ټیم سره مخ شي.

په غور ولایت کې د فوټسال غوره لیګ سیالۍ پیل شوې. د دې ولایت د فوټسال فدراسیون مشر جان محمد حیدري نن ازادي راډیو ته وویل، دغه لوبې په دوو ګروپونو کې اته لوبډلې چې په هر ګروپ کې څلور لوبدلې شاملې دي ترسره کېږي. د حیدري په خبره، یادې لوبې نن پیل شوې او پنځلس ورځې به دوام ولري. نوموړی زیاتوي، چې له دغو لوبو یې هدف د جنوب غرب انتخابي لوبډلې لپاره د غوره اتلانو معرفي کول دي. ټاکل شوې، دغه لوبې د افغانستان په بېلابېلو زونونو کې هم پیل شي، څو د دغو لوبو اتلان د افغانستان په کچه د فوټسال په راتلونکي لوبو کې چې په نږدې کې به پیل شي ګډون وکړي.

هرات ولایت کې د بوکسینګ کیک ورزشي لوبې ترسره شوې. د دې ورزش مسلکي او فني مدیر ضیاالحق ازادي راډیو ته وویل، دا لوبې د افغان سولې څخه د ملاتړ په موخه د ۷۰ لوبغاړو په ګډون له پرون راهیسې پیل شوي او له غرمې مخکې پای ته ورسېدې. د ښاغلي ضیا په خبره دا لوبې د بېلابېلو وزنونو او عمرونو ځوانانو ترمنځ ترسره شوي دي.

د افغانستان په پلازمینه کابل کې د نومبر پر اوومه سهار مهال په یو موټر بم چاودنه کې لږ تر لږه درې تنه وژل شوي‌ دي.

د افغانستان ولسی جرګې د وروستیو نا امنیو په اړه خپلې نننۍ فوق العاده غونډې ته امنیتي چارواکي ورغوښتي وو. په افغانستان کې د وروستیو امنیتي پېښو په ځانګړي ډول پر کابل پوهنتون د برید په تړاو ولسي جرګې ته د امنیتي چارواکو د وربللو فوق العاده غونډه بې نتیجې پای ته ورسېده. د شنبې د ورځې دې غونډې ته د کورنیو چارو سرپرست وزیر محمد مسعود اندرابي، د دفاع وزارت سرپرست وزیر اسدالله خالد او د ملي امنیت رییس احمد ضیا سراج، د ملي امنیت شورا سلاکار حمدالله محب او د ولسمشر لومړی مرستیال امرالله صالح غوښتل شوي وو. Читать дальше...

د امریکا په متحدو ایالتونو کې د انتخاباتو په درېمه ورځ په څلورو ایالتونو کې د رایو شمېرل دوام لري.  دا څلور ایالتونه پینسلوانیا، جورجیا، نوادا او ایروزونا دي چې د دواړو کاندیدانو رایې تقریباً په کې برابرې دي.  د دیموکرات ګوند کاندید جوبایډن د جمعې تر سهاره په پینسلوانیا او جورجیا کې د جمهوریپال ګوند تر کاندید دونالډ ټرمپ شا ته وو، خو د ورځې په پای کې په دواړو ایالتونو کې د بایډن رایې تر خپل سیال ډېرې شوې.  دا دوه ایالتونه ۳۶ الیکترول رایې لري او که بایډن په کې وړاندې پاتې شي، بری یې حتمي دی. Читать дальше...

په ګلګت بلتستان کې د قانون سازی اسمبلۍ انتخابات د ۲۰۲۰م کال د نومبر پر ۱۵مه ترسره کېږي. په دې سیمه کې اووه نیم لاکه وګړي د رایې ورکولو جوګه دي.

د پاکستان د پنجاب ایالت چارواکي وايي په القاعده شبکې پورې دوه تړلي مشکوک وسله وال یې وژلي دي.  پولیسو نن په یوه اعلامیه کې وویل، چې دغو وسلوالو غوښتل، په دېره غازي خان کې «ورانکار فعالیتونه» وکړي.  دغه دوه مشکوک وسله وال تېره شپه د ټروریزم ضد پولیسو له خوا وژل شوي دي.

د کندهار د والي ویاند ادعا کوي، چې په تېرو ۲۴ ساعتونو کې تر ۱۰۰ زیات وسله وال طالبان وژل شوي دي.  احمد بهیر احمدي نن ازادۍ راډیو ته وویل: "د کندهار په پنجوايي، ارغنداب، میوند او ارغستان ولسوالیو کې یو لړ چاڼیز او تصفیوي عملیات شوي دي، د عملیاتو پر مهال د وسله والو مخالفانو ۱۰۳ تنه وژل شوي او ۴۲ تنه نور یې ټپیان شوي دي." خپلواکو سرچینو د دغه شمېر وسله والو د مرګ ژوبلې خبر تایید کړی نه دی.   وسله والو طالبانو د دې ادعا په اړه څه نه دي ویلي.  د والي ویاند وايي، د پوځي عملیاتو په نتیجه کې ځینې سیمې له وسله والو تصفیه شوي دي.

د ملګرو ملتونو یوې ادارې له ایرانه غوښتنه وکړه د هغې اوکراینۍ الوتکې په اړه څېړنه ګړندۍ کړي، چې په جنورۍ میاشت په تېروتنې ویشتل شوې وه. د مسافروړونکې الوتکې د نسکورېدو په پېښه کې یو سل او شپږاویا کسان وژل شوي وو. د ملګرو ملتونو ملکي هوايي چلند د نړیوال سازمان شورا پرون له ایرانه وغوښتل د اوکراینۍ الوتکې د نسکورېدو د وژونکې پېښې په اړه څېړنې چټکې کړي. د اوکراین نړیوال هوايي شرکت هغه الوتکه د جنورۍ پر اتمه د تهران له هوایي ډګره تر الوتنې لنډه شېبه وروسته وویشتل شوه. د ایران چارواکو ورو- ورو... Читать дальше...

د افغانستان کرنې اوبو لګونې او مالدارۍ وزارت وايي، د سویابینو د ۳۰۰ ننداریزو قطعو د جوړولو چارې څه باندې ۶۰ سلنه بشپړې شوي دي.  د دې وزارت ویاند اکبر رستمي ازادي راډیو ته وویل، د کرنې اوبو لګونې او مالدارۍ وزارت په روان کال کې د هېواد په ۲۰ ولایتونو کې د سویابینو د ۳۰۰ ننداریزو قطعو د جوړولو چارې پيل کړې چې جوړېدو ته نږدې شوي دي.  د سویابینو د یادو ننداریزو قطعو جوړېدو موخه د کورنیو په کچه د سویابینو پېژندنه، د بزګرانو ترمنځ د نورو کرنیزو ټکنالوژیو دودول او د سویابینو تولیداتو زیاتول دي. د... Читать дальше...

د کندهار په ارغنداب ولسوالۍ کې د سړک غاړې ماین چاودنې ۵ ملکیان وژلي او دوه نور ټپیان کړي دي.   د کندهار د والي ویاند احمد بهیر احمدي ازادي رادیو ته وویل، چاودنه نن سهار پر هغه زرنج موټرسایکل شوې، چې ملکیان په کې روان وو. هغه زیاته کړه: "له بده مرغه په دې چاودنه کې پنځه تنه ملکیان شهیدان شوي او دوه تنه ټپیان شوي دي، له پېښې سره سم مړي او ټپیان میرویس حوزوي روغتون ته انتقال شوي دي." تر اوسه د دې چاودنې مسوولیت چا نه دی منلی.   خو چارواکي وايي، د کندهار د ارغنداب ولسوالۍ چې تازه له وسله والو... Читать дальше...

د افغانستان د صنعت او سوداګرۍ وزارت وايي، د تېرو کلونو پرتله بهرنیو هېوادونو ته د انارو صادرات زیات شوي دي.  د دې وزارت ویاند جواد دبیر ازادي راډیو ته وویل، په ۱۳۹۶ کال کې د افغانستان انار یوازې پاکستان، هندوستان او عربي متحده اماراتو ته لېږدول کېدل په داسې حال کې چې اوس مهال چین، جرمي، ترکیې او سویډن کې هم د افغانستان انار ښه بازار لري.  د سوداګرۍ او صنعت وزارت د معلوماتو له مخې په تېرو څو کلونو کې بهرنیو هېوادونو ته د انارو صادرات نږدې ۶۰۰۰ ټن وو، په داسې حال کې چې اوس یې کچه ۶۲ زره ټنو ته رسېدلې ده. Читать дальше...

په بغلان ولایت کې یوې ټرافیکي پېښې یو تن مړ او څلور تنه نور ټپیان کړل.   د دوشي ولسوال، صاحبداد غفوري ازادۍ راډیو ته وویل، پېښه نن سهار د دوشي-پلخمري پر لار شوې ده.  ولسوال وايي، یو مسافروړونکی کرولا ډوله موټر له یوه باروړونکي موټر سره ټکر شوی علت یې هم د چلوونکو بې احتیاطي ښوول شوې ده.

د بامیان ولایت د شېبر ولسوالۍ لپاره د طالبانو نومول شوی ولسوال ووژل شو.  د بامیان د والي ویاند عبدالطیف عظیمي ازادۍ راډیو ته وویل، د طالبانو نومول شوی ولسوال امان الله پرون په ځانګړو عملیاتو کې په نښه شوی دی.   د والي ویاند د طالبانو دغه مشر په شېبر ولسوالۍ کې د تلې/ میزان د پنځمې د ماین چاودنې اصلي عامل بللی دی.  په هغه چاودنه کې ۹ سرتېري وژل شوي وو.

د ارزګان د والي ویاند وايي، په دهراود ولسوالۍ کې د هوايي بریدونو په نتیجه کې ۱۳ وسله وال طالبان وژل شوي دي.  احمد شاه ساحل ازادۍ راډيو ته وویل چې په سیمه کې دا تازه بمباري پرون شوې ده. هغه زیاته کړه: "په دې بمبار کې ګڼ شمېر وسله والو ته مرګ ژوبله اوښتې ده، چې ۱۳ تنه یې وژل شوي دي، هلته امنیتي وضعیت د افغان ځواکونو په کنټرول کې دی او د نن ورځې تر پایه عملیات ترسره کېږي." وسله والو طالبانو تېره اوونۍ د دهراود ولسوالۍ ځینې برخې ونیولې.   د تازه عملیاتو په اړه طالبانو رسینو ته څه نه دي ویلي.... Читать дальше...