Новости за 20.05.2023

د افغانستان لپاره د ایران د ولسمشر ځانګړی استازی او سفیر کاظمي قُمي وایي، که چېرته اوبه وي او طالبان د ایران حق نه ورکوي نو تهران دا حق لري چې د خپل ملت د دفاع لپاره لاس په کار شي. د ایران د ایسنا اژانس د راپور له مخې ښاغلي قُمي ویلي چې طالبان باید د ۱۳۵۱ کال د تړون له مخې ایران ته د اوبو حق ورکړي. د طالبانو سرپرست حکومت او تر دوی مخکې په افغانستان کې د جمهوري نظام پر مهال هم چارواکو ویل چې ایران ته د نږدې پنځوس کاله مخکې تړون له مخې د اوبو حق ورکړل شوی دی. په کابل کې د ایران سفیر وویل، طالبان... Читать дальше...

روسیه وایي چې د کازان په غونډه کې یې د طالبانو پلاوي ته د ګډون بلنه ورکړه، خو دا په دې مانا نه‌ده چې دوی د طالبانو حکومت په رسمیت پېژني. د افغانستان لپاره د روسیې د ولسمشر ځانګړی استازی ضمیر کابلوف وایي چې د طالبانو هغو کسانو د کازان په غونډه کې برخه واخیسته چې د ملګرو ملتونو د امنیت شورا له لورې بندیز نه‌دی پرې لګېدلی. د طالبانو د پلاوي مشري د دوی د سوداګرۍ او صنعت سرپرست وزیر نورالدین عزیزي وکړه. د تاتارستان په پلازمېنه کازان کې دا دوه ورځنۍ اقتصادي غونډه پرون پای ته ورسېده چې په‌کې تر پنځه اتیا د ډېرو هېوادو استازیو برخه اخیستې وه.

د افغانستان د خبریالانو خپلواکه ټولنه خبر ورکوي چې افغان امریکایي خبریال علي لطیفي د طالبانو له بنده خوشې شوی دی. رسنیو د دې ټولنې د مشر حجت الله مجددي په وینا تېره شپه دا خبر ورکړ چې لطیفي ازاد شوی دی. علي لطیفي چې په افغانستان کې له 'نېشنل' ورځپاڼې سره کار کوي له څو نورو نړیوالو رسنیو سره همکار دی. لطیفي د پنجشنبې په ماښام په کابل کې د مخکیني ولسمشر محمد اشرف غني د ورور حشمت غني په کور کې له مېلمستیا د ستنېدو پر مهال طالبانو نیولی و.

ډېلي سن: له بنګله‌دېش خپرېدونکې ورځپاڼې ډېلي سن پرون د ماشومانو د ملاتړ لپاره د ملګرو ملتونو د مرستندوی صندوق یا یونېسف پر تازه څرګندونو مقاله خپره کړې چې په افغانستان کې یې د ماشومانو وضعیت ناوړه بللی دی. د خپرونې په لیکنه، د افغانستان لپاره د یونېسف استازي فران ایکویزا د پنجشنبې په ورځ په نیویارک کې خبریالانو ته وویل، په افغانستان کې نږدې ۹۰ فیصده وګړي له بې‌وزلۍ سره مخامخ دي، چې ماشومان ورڅخه زیات اغېزمن شوي دي. د یونېسف استازي ویلي، په روان ۲۰۲۳م کال کې به په افغانستان کې شاوخوا دوه ميلیونه... Читать дальше...

ډاکټران وايي، که څه هم اعتیاد یوه ذهني ناروغي ده او د دې تر څنګ د انسان جسمي قوت هم کموي، خو تر اعتیاد وروسته د معتاد ظرفيت او له لاسه وتلي مهارتونه بيرته ترلاسه کېدای شي. مجید تر شل کلنې نشې وروسته جوړ شوی او اوس د مسلکي زده کړو په یوه مرکز کې له نورو روغو شویو معتادینو سره مرسته کوي. مجید شل کاله نشه کړې ده، ده به شپه او ورځ په لارو او کوڅو کې پلاستکي شیان ټولول، بيا به يې دا شیان خرڅول او په هغو پيسو به يې نشه يي مواد رانيول. مجيد تر درملنې وروسته د ښې راتلونکې په هیله د برېښنا په برخه کې مسلکي زده کړې وکړې. Читать дальше...

په ترکیه کې مېشت افغان کډوالو ته د دغه هېواد د انتخاباتو یوه مخکښ کاندید قلیچدار اوغلو خبرداری ورکړ. قلیچدار اغلو پرون وویل، که یې انتخابات وګټل لس میلیونه کډوال به له ترکیې وباسي. د ترکیې د رسمي شمېرو له مخې په دغه هېواد کې څلور میلیونه کډوال ژوند کوي چې له سوریایانو وروسته په‌کې د افغانانو او د پاکستانو شمېر زیات دی. په ترکیه کې د افغانانو په شمول د نورو هېوادو یو شمېر کسان په غیرقانوني توګه هم ژوند کوي. د ترکیې د جمهوري ریاست د انتخاباتو په لومړي پړاو کې اوسني ولسمشر رجب طیب اردوغان نهه... Читать дальше...

په منځني ختیځ کې د امریکا، بریتانیا او فرانسې د سمندري ځواکونو قوماندانان پرون په یوې امریکایي جنګي بېړۍ کې د هرمز له تنګي پورې وتل. دا د دې هېوادو د ګډ دریځ نښه وه چې غواړي په خلیج کې د هرمز تنګي د اوبو مهمه لار چې هلته ایران د تېلو دوه ټانکره ګرځولي دي، پرانیستې وي. په فارس خلیج کې وروسته تر دې کړکېچ زیات شوی چې د ایران او د نړۍ د پياوړیو قدرتونو ترمنځ له لاسلیک شوي اټومي تړون څخه پنځه کاله مخکې امریکا بهر شوه.

د امریکا ولسمشر جوبایډن ښایي ډېر ژر دا پروګرام پيل کړي چې اوکرایني پیلوټان د ایف‌۱۶ جنګي الوتکو روزنه ترلاسه کړي. دوې سرچینې چې له دې موضوع خبرې دي وایي چې دا روزنیز پروګرام به په اروپا کې په څو اوونیو کې پيل شي. د راپورونو له مخې ولسمشر بایډن د نړۍ د اوو سترو صنعتي هېوادونو د مشرانو په غونډه کې وویل، دی غواړي اوکرایني پیلوټان د داسې الوتکو روزونه ترلاسه کړي چې په نویو مجهزو وسایلو سمبالې وي. د امریکا متحد ایالتونه او د اروپایي ټولنې غړي هېوادونه د اوکراین له متحدانو څخه دي چې پر دغه هېواد... Читать дальше...

ایران له افغانستان سره د اوبو د لانجې پر سر د درېیو ورځو په ترڅ کې د دویم ځل په مخه طالبان ملامته کړي او نیوکه یې پرې کړې دي. د ایران د بهرنیو چارو وزارت په خپرې کړې اعلامیه کې د طالبانو غبرګون ضد او نقیض بللی دی او ویلي یې دي چې ایران د طالبانو خبرې په قوت ردوي. ایران یو ځل بیا د کمال خان د بند پر جوړېدو انتقاد کړی او ویلي یې دي، دې بند د هلمند اوبه ګرځولي دي. د اوبو د چارو متخصص ډاکتر فاروق اعظم وایي، د کمال خان د بند د جوړېدو په اړه د ایران اعتراض په هېڅ ډول د منلو نه‌دی او د داسې یوه بند... Читать дальше...

د چین ولسمشر وایي، په افغانستان کې به د سولې او ثبات په خاطر د دغه هېواد له ګاونډیو هېوادونو سره همکاري او همغږي زیاته کړي. د چین په شانګسي ښار کې د دوه ورځنۍ سرمشریزې په پای کې د جمعې په ورځ د چین ولسمشر وویل چې هېواد یې غواړي له منځنۍ اسیا سره په ګډه داسې هڅې وکړي چې په افغانستان کې د سولې او ثبات سبب شي او هلته د رغونې چارې ترسره شي. شي جین پینګ دې غونډې ته چې په‌کې د منځۍ اسیا پنځه ولسمشرانو برخه اخیستې وه وویل: "چین چمتو دی چې د منځنۍ اسیا له هېوادونو سره همکاري وکړي چې دا هېوادونه د قانون... Читать дальше...

په افغانستان کې د خوارځواکۍ کړکېچ په یوې جدي ستونزې بدله شوې ده. ملګري ملتونه وايي، ښايي په افغانستان کې په خوارځواکۍ تر دوو میلیونو ډېر ماشومان اخته شي. په افغانستان کې د یونېسف استازی وايي، ۸۷۵۰۰۰ ماشومان په سختې خوارځواکۍ اخته دي او بېړنیو مرستو ته اړتیا لري.