Sela: Do të angazhohemi për parlament dydhomësh dhe vendimmarrje konsensuale

Zijadin Sela, kryetar i Aleancës për Shqiptarët që në zgjedhjet parlamentare të 15 korrikut është në koalicion me partinë Alternativa, në një intervistë për Radion Evropa e Lirë thotë se shqiptarët e Maqedonisë së Veriut kanë nevojë për ndërtimin e një sistemi i cili do t'i bëjë të mbrojtur shqiptarët pa marrë parasysh se kush do të jetë kryeministër i shtetit dhe kjo nënvizon ai, është e mundur vetëm përmes parlamentit dydhomësh.

Radio Evropa e Lirë: Zoti Sela në programin tuaj, theksoni se shtyllë boshe mbetet “Shteti për të gjithë", me ç`rast zotoheni për ndryshimin kushtetues ku shqiptarët dhe maqedonasit do të definohen si dy etnitetet kryesore që formësojnë Maqedoninë e Veriut si shtet. Këtë e keni vendosur si prioritet. Për ç`arsye?

Zijadin Sela: Vlerësojmë se jo vetëm në Maqedoni, por në të gjithë botën shtetet janë stabile të qëndrueshme në momentin që rregullimi kushtetues i tyre reflekton realitetin etnik që ka ai shtet. Tani realiteti etnik i Maqedonisë është se ka dy popuj, që janë më të mëdhej dhe që nuk mund të trajtohen si pakicë, sepse janë ata që mbajnë stabilitetin e shtetit edhe me tatime edhe me para, por edhe duke ruajtur stabilitetin politik.

Këta dy etnitete herë herë, kanë ditur edhe ta destabilizojnë vendin, dhe kështu tregojnë se janë shumica dhe nuk janë pakica.

Prandaj kjo ide nuk duhet të keqkuptohet, ideja për ndryshimet që duam t'i bëjmë në Kushtetutë sepse për qëllim kanë paqen afatgjate. Një herë e përgjithmonë duhet të mbyllen temat etnike, dhe pastaj të vazhdojmë të merremi me sfidat që do të na sjellë periudha që pason, që edhe në këtë situatë krize janë sfida goxha serioze me të cilat ne do të duhet të përballemi.

Radio Evropa e Lirë: Por, partitë politike maqedonase thonë se çështjet etnike janë të mbyllura me Marrëveshjen e Ohrit?

Zijadin Sela: Është e ligë dhe e ulët kur një politikan do të trajtojë bashkë qytetarët e vet që janë një e treta e popullsisë si diçka që ka ngelur diku në vitin 2001. Ne nuk jemi popull statik i palëvizshëm. Ne jemi popull dinamik i lëvizshëm ashtu siç janë të gjithë popujt e tjerë.

Pastaj Marrëveshja e Ohrit nëse për diçka duhet përshëndetur, është ajo se ndaloi konfliktin, dhe ne nuk duhet që marrëveshjet që janë për të ndërtuar paqen t'i sjellim vetëm gjatë periudhës së konfliktit, por do të duhet që në periudhë paqeje, me koka të ftohta t'i zgjedhim këto çështje.

Mickoski flet për kandidaturën e një shqiptari për kryeministër të Maqedonisë së Veriut

Unë nuk mund të pranoj që gjuhës time t'i thonë gjuha që e flasin mbi 20 për qind e popullatës dhe që është e ndryshme nga maqedonishtja, për të njëjtat shkaqe që as Zoran Zaevi, dhe as Hristian Mickoski nuk mund të pranojnë që gjuhës maqedonase t'i thuhet gjuhë zyrtare ashtu siç kërkon Bullgaria.

Në rastin tonë është akoma më skandaloze, sepse jep karakterin e një të drejte të përkohshme, pra e ke gjuhën shqipe zyrtare derisa shqiptarët janë 20 për qind, nëse je poshtë kësaj përqindje, ti e humb këtë të drejtë.

Një gjë e tillë është e pa tolerueshme.

Pastaj ata që duhet të flasin për shqiptarët, nuk janë as Zoran Zaevi e as Hristian Mickovski, po janë partitë politike shqiptare ata që duhet të flasin për këtë punë, dhe të kërkojnë që nevojat që i kanë shqiptarët t'i shndërrojnë në ligje dhe ndryshime kushtetuese.

Radio Evropa e Lirë: Zoti Sela, gjatë fushatës keni theksuar se parlamenti dydhomësh është me interes për realizimin e kërkesave të shqiptarëve, drejt të cilit synim duhet të bashkohen të gjitha forcat politike, sepse siç keni nënvizuar, kjo është shumë më madhore se zgjedhja e kryeministrit shqiptar.

Zijadin Sela: Tek kjo temë, e dini se cili është interesi i shqiptarëve? Neve na duhet që të ndërtojmë sistem i cili do ta bëjë të mbrojtur shqiptarin, dhe çdo qytetar tjetër pa marrë parasysh se kush do të jetë kryeministër i shtetit nesër.

Pa marrë parasysh se ai (kryeministri) a do ti urrejë apo do ti dojë shqiptarët.

Ne nuk kemi nevojë për këtë (kryeministrin shqiptar) gjë sepse në momentin që e bazon fatin tek individi, ti përsëri vazhdon të jesh në një mirëqenie të përkohshme. Ja kaluan katër vite, ne nuk jetojmë këtu vetëm për katër vite, ne jetojmë këtu për jetë, dhe ne duhet të ndërtojmë sistem.

Ahmeti: Kandidati shqiptar për kryeministër është mbipartiak

Po, mekanizmi i demokracisë konsensuale dhe parlamenti dydhomësh po është shumë më e madhe sesa kryeministër, president apo kryetar parlamenti.

Parlamenti dydhomësh ndërpret shumicën krijon kushte në mënyrë që trajtimi i të gjithë qytetarëve të jetë i barabartë nga ana e shtetit, dhe aty ku ka probleme natyrisht që atëherë do të sillen vendime me konsensus.

Radio Evropa e Lirë: Keni partner tek blloku politik maqedonas për të realizuar këtë synim, parlamentin dydhomësh?

Zijadin Sela: Ne nuk kemi pasur partner edhe kur thamë se do ta sjellim ligjin për gjuhën bazuar dhe në Kushtetutë. Por, brenda 100 ditëve dëshmuam se dimë të imponohemi dhe ta gjejmë partnerin sepse i kemi argumentet të cilat janë të drejta dhe nuk kanë për qëllim që dikë të mbivotojnë por kanë për qëllim që ti bëjnë të barabartë njerëzit, dhe barabarësia është qëllim që gjithmonë foton.

Radio Evropa e Lirë: Zoti Sela , shtyllë kyçe e programit tuaj mbetet reformimi i gjyqësorit, zotoheni që të gjitha proceset gjyqësore ku janë ngritur dyshime se do të zbardhen tërësisht, pasi siç keni thënë edhe në fushatë, 27 prilli ku ju e pësuat më së rëndi, i hapi rrugë integrimit të vendit në NATO dhe BE, por jo dhe një gjyqësie të pavarur.

Zijadin Sela: Këtë (reformimin e gjyqësorit) e kishte në dorë ta bëjë partia e cila vazhdoi të qeverisë në emër të ndryshimit të madh, që ndodhi më 27 prill të vitit 2017. Ky është një segment shumë i rëndësishëm. E kam thënë zëshëm se gjyqësia dhe drejtësia vazhdon të japë verdiktin e në bazë të emrit dhe mbiemrit që ke, pra përkatësisë etnike dhe politike dhe kjo e thellon akoma më tepër pabarazinë.

Reformat në gjyqësi paraqesin një segment të rëndësishëm për shkak se këtu është dhe përgjigja se pse nuk vijnë investimet e huaja, sepse askush nuk është i interesuar të vijë të investojë këtu dhe të merret me gjykata të korruptuara.

Unë vazhdoj që të përkrah idenë e disa njerëzve që e hedhin, po edhe mua po kështu me duket se në momentin që u krye misioni i ndërtimit të pushteteve atëherë edhe kjo qeveri filloi të ketë interes për ta zhbërë dhe për ta shpartalluar Prokurorinë Speciale. Dhe kjo ndodhi me rastin Reketi (Zhvatja).

Këtu janë të përfshirë njerëzit e ish-regjimit bashkë me këtë regjimin e ri, në mënyrë që të humb besueshmërinë Prokuroria Speciale, dhe ne të vijmë ne një situatë ku s'ka Prokurori Speciale.

E gjithë kjo është konstruksion i oligarkëve të ri që po krijohen, dhe në qoftë se deri më 27 prill Maqedonia e Veriut kishte orientim apo nisi të orientohet nga lindja ishte pikërisht për shkak të këtyre oligarkëve sepse kërkonin mbrojtje, pra kërkonin të mbrohen tek oligarkia më e madhe e botës që është Rusia.

Me këtë ritëm që po ecin këta, do ta bëjnë një ditë të njëjtën gjë.