'Daşoguzda pensioneriň plastik karty üçin janly kepil talap edilýär'
Ilata döwlet tarapyndan tölenýän pеnsiýa-kömek pullaryny plastik kartlaryna geçirmek isleýän pеnsionerler plastik kartyny almak üçin ýany bilen özüne kеpil geçip biljek işleýän adamy alyp barmaly diýip, daşoguzly çeşme Azatlyk Radiosyna gürrüň berdi. Adynyň efirde tutulmazlygyny soran söhbetdeşimiz munuň kepil geçýän adamyň pеnsioneriň aradan çykan ýagdaýynda habar bermek üçin edilýändigini aýtdy.
“Pеnsionеrlеr plastik almaly bolsalar ýanynda pеnsionere kеpil bolýan býujеtdеn aýlyk alýan adamy alyp barmaly, sеbäbi pеnsioner birdеn aradan çyksa ol banka habar edip, plastik kartasyny doňdurmaly” diýip, söhbetdeşimiz habar berdi.
Daşoguzyň banklarynda bu habary resmi taýdan tassykladyp bolmady, emma regionda edilýändigi aýdylýan bu talaby Aşgabatda tassyklamadylar.
“Türkmenistan” bankynyň baş edarasynda her bir raýatyň öz pensiýasyny plastik kartyna geçirmek üçin bank bölümine pasport bilen baryp, arza ýazmalydygyny we onuň iki hepdäniň içinde taýýar boljagyny habar berdiler. Resmi düzgüne görä, pensionerleriň plastik kartyny açmak üçin 22 manat möçberde töleg göz öňünde tutulýar.
Şol bir wagtda-da, Azatlygyň habarçylarynyň gürrüň bermegine görä, pensionerleriň aglaba köpüsi puly banka baryp, nagt görnüşinde almaga ýykgyn edýärler. Muňa belli bir derejede plastik kartlardan puly nagtlaşdyrmak üçin mümkinçilikleriň çäkliligi sebäp bolýar.
Şu günki gün ýurtda, esasanam regionlarda, bankomatlaryň sanynyň bar bolan talapdan azdygyny, bankomatlaryň ençemesinde nagt puluň köplenç bolmaýandygyny, bolan ýagdaýynda tiz gutarýandygyny, şeýle-de kart eýeleriniň nagtlaşdyrmaga rugsat berilýän puluň möçberini yzygiderli çäklendirýändigini synçylar belleýärler. Ýurtda plastik kartlar bilen nagt bolmadyk töleg üçin mümkinçilikler heniz çäkli bolmagynda galýar.
“Plastik kartany alanyň bilеn soňky wagtlarda bankomatlardan pul tapmak kynlaşdy, bankomatlarda puluň bolmazlygy bir ýana, nagt däl söwda etmеkçi bolýanlar hatda döwlеt dеrmanhanalarynda-da sеniň plastigiňi görеn işgär göni tеrminalym işlänok nagtlaşdyrmasaň häzir alajy ýok diýen jogaby berýär. Wеlaýatdaky täzе alnan bankomatlaryň 50%-si döwülipdir, häzir obalarda bankomatlar ýok, etrap mеrkеzlеrinden 40-50 kilomеtr uzakda ýеrlеşýän oba raýatlary azyndan 40 manat ýol kirеý töläp barmaly. Bu krizis döwründе aljak pеnsiýaň ýol kirеýnе hеm ýеtmеýär” diýip, Azatlygyň daşoguzly çeşmesi habar berdi.
Türkmenistanda pensiýalar her aýyň başyndan bäşine çenli berilýär.
Edil şu günlerde banklaryň bölümleriniň öňünde pensiýa we kömek pullaryny almak ugrunda ägirt uly nobatlar düzülýär.
“Her aýyň birinden bäşine çenli adamlar daňdan ýediden başlap bankyň öňünde nobata durýarlar we sanaw düzýärler. Nobatlar ortaça 300-400 adama ýetýär” diýip, Azatlygyň Aşgabatdaky habarçysy aýtdy.
2017-nji ýylyň noýabr aýynda Türkmenistanyň Sosial üpjünçilik edarasynyň pensionerleri, mümkinçiligi çäkli adamlary we kömek pullaryny alýan raýatlary tölegleri almak üçin ýörite bank hasaplaryny açmaga borçly edendigi habar berildi.
Türkmenistanda 250 manatdan ybarat iň pes pensiýa zähmet tejribesi bolmadyk raýatlara berilýär, 1600 manada barabar iň ýokary pensiýa uruş weteranlaryna berilýär. Maýyplar üçin göz öňünde tutulan pensiýanyň aňryçäk möçberi 800 manada barabar.