BU KEZ TEEEEE AMERİKA’DAN MİSAFİRİM VAR … ROBERT HAUFRECHT
O Bir Yönetmen O Bir Sanat Aşığı O Gerçek Bir Dost Canlısı
SEVGÜL EROĞLU
10. Antakya Uluslararası Film Festivali için gittiğim Antakya’da çok değerli sanatçılar, yönetmenler, Umut vaad eden sinema aşkı ile koşturan gençler tanıdım. Bakışımı sinema üzerinde yoğunlaştırınca, sinemanın kamera önü ve arkasındaki muhteşem emekçilerin ve onların yarışma sürecindeki heyecanlarına tanık oldum.
Robert ve eşi ilk kez geldikleri Türkiye’nin ve Antakya’nın gizemini çözmeye çalışırken, bilmedikleri bir kentin tarihi dokusu, kültürü ve insanlarıyla doğrusu çok güzel kaynaştılar. Aslında festival organizasyonunun bizlere sunduğu programlar ve yöresel yemek kültürüyle hepimiz, vatanımızın bu cennet köşesini tanımış olduk.
Çok kalabalıktık ve Robert ve Emanuela ile iletişimimiz çok çabuk oldu. Sevecendiler, konuşkandılar, meraklıydılar ve hiçbir detayı kaçırmak istemediler.
Yoğun festival programı içinde bir yandan tarihi geçmişi ile ilgi odağımız olan Antakya gezileri bir yandan da katılımcı filmleri seyrederken onlarla detaylı sohbet yapamamıştık. Ben de onu ve Amerika’lı bir yönetmeni tanımak, sinemaya bakışını öğrenmek istedim.
Robert merhaba…
Öncelikle festivalimize, Türkiye’mize gösterdiğiniz ilgi ve özene teşekkür ederiz. Bize biraz kendinizden bahseder misiniz?
Benim geçmişim tiyatro. New York ve Los Angeles'ta ağırlıklı olarak metod öğretmenleriyle (daha sonra kız kardeşim dahil oldu) profesyonel olarak çalıştım. Başta New York olmak üzere birçok oyunda rol aldım ve yönettim. Actos Studio'da Aktörler/Yönetmenler Çalıştayı'na katıldım. Ama filmleri her zaman sevmişimdir. Okuldaki yemek paramı sinemaya gitmek için harcardım. Özellikle 50'lerin sonu ve 60'ların Avrupa filmlerinden ilham aldım. Geç bir “film yapımcısıyım”, çünkü ilk filmimi çektiğimde 60'larımdaydım.
New York'ta yaşıyorsunuz. Hepimiz uzun bir pandemi döneminden geçtik. Antakya Film Festivali'ne katılma fikri nasıl geliştir? birilerinin tavsiyesi miydi göre geldin?
Bir tür “küçük dünya” hikayesi. Önceki filmlerim Romanya'nın Bükreş kentinde bir festivalde gösterilmişti ve burada Avusturya'dan çok yetenekli bir yönetmen olan Otwin Biernet ile tanıştım. Türkiye'de bir festivale gitti ve Mehmet ile tanıştı. Bu yıl Otwin, Fotofilm3 kısa film festivalinde jüri üyesi olmamı istedi. Antakya'daki festivalinden bahsetti ve filmimi gönderebilir miyim diye sordum. Daha sonra Mehmet ve Otwin ile iletişime geçtim ve gerisi “yakın tarih”.
Bu film için başka bir festivale katılmayı düşünüyor musunuz?
Evet. Aslında filmim, Las Vegas'taki Silver State Festivali'nde ve gelecek ay Bükreş'teki Focus in Film Festivali'nde gösterilecek. Ayrıca ABD ve Avrupa'da çok sayıda festivalde gösterildi. Keşke bazılarına katılmak için zamanım ve yeterli mali durumum olsaydı.
Film ne zaman çekildi ve başka yarışmalara katıldı mı?
Film, 2021 yılının mayıs ayında üç günde çekildi. Yukarıda da bahsettiğimiz gibi evet başka festivallerde de görüldü. Yine de bir festivale katılmaktan çok memnunum. Onları gerçekten yarışma olarak düşünmüyorum. Bir ödül kazanırsam, bu yemeğin sosu olur.
Filminizin adı; Subterrane Love (Olga) Senaryoyu biraz anlatabilir misiniz? Cast seçimini nasıl yaptınız. Senaryo kime ait? Olga kimdir, nasıl bir karakterdir?
Başlık, ayrı ayrı ama aynı şehir bloğunda kaldıktan sonra, aynı metro vagonuna binerken sadece bir romantizm hayal eden, ancak birbirleriyle asla konuşmayan iki yalnız insanı anlatan Yeraltı Aşkı adlı ilk kısa filmimden geliyor. Olga -ona sadece bu filmde bir isim verdim- bir tür ilham perisiydi, çünkü havayı ayarlıyordu ve birinci ve ikinci Subterranean Love kısalarında metro platformlarında akordeon çalarken görülüyordu.
Senaryoyu "sahip olmak" için yazdım. Aslında bir gece yalnızken ilham aldım ve eve giderken metro platformunda akordeon çalan Doğu Avrupalı bu kadını gördüm. Biraz para kazanmak için akordeon çalan birkaç Rus/Ukraynalı yaşlı insan gördüm, o yüzden bu fikir aklıma geldi. Onu eski bir hayatı, bir aşkı vb. olarak gördüm. İşte o zaman geriye dönüşleri – Olga'yı oynayan kız kardeşim Marcia'nın gerçek fotoğraflarını – görüyorsunuz ve şimdi hayat zor ve belki de biraz hayal kırıklığı yaratıyor. Sadece birkaç karakter olduğu için oyuncu seçimi kolaydı. Küçük bir aktör ve yazar atölyemiz var, bu yüzden eski koca Misha bizim grubumuzda. Aslen Rusya'dan olan Natasha, New School'da (bir üniversite) kız kardeşimle oyunculuk eğitimi aldı ve garson DP'nin bir arkadaşıydı. Aslında Güney'den (ABD) ama bir Rus doktorla evli. Genelde tanıdığım oyuncularla çalışıyorum.
Filmin Amerika’da gösterimi oldu mu?
Yukarıda cevaplandığı gibi, evet. Aslında burada New York'ta Chelsea Film Festivali'ndeydi (oldukça büyük bir festival) Antakya'da olduğu gibi. Ama bir festivale katılmak için Türkiye'ye gelmek kolay ve güzel bir seçimdi!
Filmin bir sahnesinde görünüyorsunuz. Alfred Hitchcock filmlerinde görmüştüm. Bu klasik bir yöntem midir? Yönetmeni hatırlatmak mıdır? (Gülüyorum) (O da gülüyor.)
İlk filmimde de yaptım. Oyuncu egosu meselesi sanırım. Ben onlara Hitchcock anım diyorum.
Size göre filmlerde senaryoya göre mi oyuncu seçilir, yoksa seçilen oyuncular rolünü mü çalışır?
Aslında ikisi de. Açıkçası aktörler rolü tür ve yaş açısından görmek zorundalar. Ardından oyuncular canlandırdıkları karakterlerin talepleri doğrultusunda işi yaparlar.
Sanıyorum filminizin bundan öncesi ve bundan sonrası olacak. Öyle midir?
Dürüst olmak gerekirse, soruyu anladığımdan emin değilim. Filmde gördüklerimizden önce ve film bittikten sonra “ekran dışı” bir hayat var mı diyorsanız. Kesinlikle. Olga ertesi gün akordeon çalmaya geri dönmek için ayrılırken göstermeyi umduğum şey buydu.
( Sanırım anlatamadım derdimi)
Filmin vermek istediği mesajlar desem…
Bu cevaplaması zor bir soru. Sanırım gören herkesin kendi yorumu vardır. Bence hayat her zaman insanın istediği gibi gitmez, ama biz sabrediyoruz ve herhangi bir biçimde aşk bizi hayatta tutuyor.
45 ülkeden katılımın olduğu ve 85 filmin gösterime sunulduğu bir yarışmada ödül aldınız. Öncelikle tebrik ediyorum. Hangi ödüldü bu? Sizce Olga bu ödülün başarısını neye borçlu?
Bu kadar çok film olduğunu bilmiyordum. Her şeyden önce (geçmişte sahip olduğum) bir ödül kazandığımda her zaman şaşırırım ve mutlu olurum. Jüri üyelerinin filmimi gerçekten beğendiğini varsaydığım bir Jüri Özel Ödülü kazandım. Bence Olga ödülü alıyor çünkü hikaye çok basit ve evrensel. Oyuncular harikaydı. Ve konumun – arka planın – filmde bir karakter olmasını sağlayan bir gözüm var.
Size göre bir sinema filmi çekmenin olmazsa olmazı nelerdir? Bu filmi çekerken sponsor ve destek aldınız mı?
İyi bir senaryoya sahip olduğumu düşünüyorum ama benim için daha da önemlisi o senaryo için bir vizyona sahip olmak. Benim için temeli budur. Diğeri ise iyi bir ekibe sahip olmak, özellikle DP'niz ve filmlerimi oluşturan editörünüz aynı kişiydi. Maalesef para toplama konusunda iyi değilim, bu yüzden kendi paramı harcadım. Oyuncular birliğinin izin verdiği “mikro” bütçeli filmlerde oyunculara ödemeyi ertelemek zorunda kaldım. Ama bir sonraki film için bütçe toplamak için elimden geleni yapacağım!
Türkiye, Antakya, bu festival ve bizler hakkındaki görüşlerinizi alsam…
Türkiye'ye gelen tanıdığım herkes onu seviyor...ben de öyle. Biraz politik bir bağımlıyım, bu yüzden çatışmaların farkındayım ve “geleneksel” ile modern arasındaki karşıtlığı görmek ilginçti. Festivaldeki misafirperverlik ve olanaklar benim için harikaydı. Antakya harikaydı, yemekler ve manzaralar gerçek bir hediyeydi. Herkes çok ilginçti ve takılmak ve hikayeler paylaşmak vb. çok eğlenceliydi.
Bence bugünün festivalleriyle ilgili sorunlardan biri - pandeminin bir sonucu olarak - o kadar çok çevrimiçi içerik var ki, insanlar artık eskisi gibi sinemaya gidip büyük ekranda film izlemiyor. Açıkçası, festivalin daha iyi tanıtımı yapılabilirdi. Türkiye'ye gelmeden önceki gece 60. Yıldönümüne katıldığım New York Festivali ödül vermiyor ve çevrimiçi film göstermiyor. Merkezde bulunan büyük bir sosyal etkinlik ve bu nedenle takipcisi cok oluyor.
Yakın zamanda çekmeyi düşündüğünüz yeni bir filminiz var mı..
Kara film seviyorum. Bir kara film özelliğinin ortak yazarlığını yaptım ancak bütçe toplayamadım. Bu işi yapan iyi birine ihtiyacım var. Bununla birlikte, kafamda dönen bir noir short var ve bu yıl onu çekmeyi umuyorum. Şu ana kadar söyleyebileceğim tek şey başlığım; “It Was The Dog”.
Sizi tanıdığıma çok sevindim. Tekrar görüşmek dileğiyle…
Aynı şekilde! Kesinlikle Türkiye'ye geri dönmek ve İstanbul'u daha çok görmek istiyorum!
Çok teşekkürler…