Amazon anlaşması, iklim aktivistlerine göre somut önlemlerden yoksun
Amazon havzasını paylaşan sekiz ülke, ormansızlaşmayı sona erdirme konusundaki anlaşılan hedefe ulaşamadı.
Haber: Mert Osman Erman
Ülkelerden gelen delege temsilcileri, konuyu ele almak için Brezilya'nın Belém şehrinde iki gün süren bir zirvede bir araya geldi.
Salı günü yapılan ortak bir deklarasyon, ormansızlaşmayla mücadele etmek için bir ittifak oluşturdu, ancak her ülkeye kendi koruma hedeflerini izleme serbestisi bıraktı.
İklim aktivistleri, anlaşmanın gezegenin eridiği bir dönemde somut önlemlerden yoksun olduğunu belirtti.
"Her gün sıcaklık rekorları kırılıyor, bu koşullarda Amazon uluslarının sekiz liderinin, ormansızlaşmanın sıfır olması gerektiğini ve artık hoşgörü gösterilmeyeceğini belirten kalın harfle yazılmış bir satır ekleyemediği mümkün değil," İklim Gözlem Grubu'nun Márcio Astrini dedi.
Dünyanın en büyük yağmur ormanı olan Amazon'un yaklaşık %60'ı Brezilya'da bulunuyor. Toplantıya katılan diğer ülkeler arasında Bolivya, Kolombiya, Ekvador, Guyana, Peru, Surinam ve Venezuela bulunuyor. Amazon'u korumak, iklim değişikliği ile mücadele çabalarının merkezi bir parçasıdır ve zirveye öncülük eden Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inácio Lula da Silva, ormansızlaşmayı 2030'a kadar sona erdirmek için ortak bir hedef çağrısında bulunmuştu.
Brezilya zaten bu politikayı benimsemiş olsa da, Belém'de toplanan sekiz ulusun ortak olarak benimsemesi umutları Salı günü suya düştü.
Bay Astrini, deklarasyonun "daha güçlü bir şeye" sahip olmadığını belirtti.
Norveç Yağmur Ormanı Vakfı'nın Haug Larsen'i, sıfır ormansızlaşmaya yönelik taahhüdün, anlaşmanın "rehber yıldızı" olarak adlandırılan hedefe ulaşılamadığı gerçeğini deplasman etti. Ancak sekiz ulusun, Amazon'daki yasa dışı faaliyetlerle mücadele etmek için bir araya gelmeye anlaştığını ve özellikle sınır bölgelerinde "serbestçe yayıldığına" izin verilen yasa dışı faaliyetlere son verme konusundaki anlaşmayı memnuniyetle karşıladığını belirtti.
Larsen, hava sahası gözetimini koordine etme ve yasa dışı madencilik ve ağaç kesimi ile mücadelede bilgi alışverişini düzenlemek için somut planlar yapıldığını söyledi.
Anlaşma uygun şekilde uygulanırsa, "doğru yönde dev bir adım" olurdu, şeklinde sonuçlandırdı.
Brezilya Devlet Başkanı Lula, açılış konuşmasında eylemin "hiçbir zaman bu kadar acil olmadığını" söyledi.
"Çağımızın zorlukları ve bunlardan doğan fırsatlar, birleşik olarak hareket etmemizi gerektiriyor" dedi.
Brezilya'daki ormansızlaşma, Lula'nın selefi Jair Bolsonaro'nun korumadan çok kalkınmayı tercih ettiği dönemden bu yana dramatik bir şekilde azaldı, ancak her yıl binlerce kilometre kare kaybedilmeye devam ediyor. Belém bildirisi adı verilen ortak açıklama, yeni bir ittifakın "Amazon'un dönüşü olmayan bir noktaya ulaşmasını" amaçlayacağını belirtti.
Ayrıca su yönetimi, sağlık, sürdürülebilir kalkınma ve küresel iklim zirvelerinde ortak müzakere pozisyonları gibi konularda işbirliğini artırma taahhütleri de içeriyordu. Ancak bazı konularda farklı görüşler bulunmaktadır.
Örneğin Kolombiya Devlet Başkanı Gustavo Petro, diğer ülkelerin yeni petrol arama yasağını benimsemesini istiyor, Brezilya ise Amazon nehrinin ağzında yeni alanları keşfetmeyi düşünüyor.
Farklılıklara rağmen, bu toplantı şüphesiz bu bölgeyi iklim değişikliği ile mücadelede ses sahibi yapmış ve aynı zamanda 2025 BM İklim Değişikliği konferansının da Belém'de düzenleneceği bir öncü olarak görülmektedir.
Zirve, Avrupa Birliği'nin iklim değişikliği panelinin Temmuz ayının küresel olarak kaydedilen en sıcak ay olduğunu onayladığı aynı günde açıldı.
Amazon'u oluşturan milyarlarca ağaç, yüzyıllar boyunca birikmiş büyük miktarda karbonu tutar ve her yıl yaprakları atmosferde kalan ve küresel sıcaklıkların yükselmesine neden olan karbondioksiti emmeye devam eder.
Dünya endüstri devri başladığından bu yana yaklaşık 1.1C kadar ısındı ve hükümetler dünya genelinde emisyonlarda dik kesintiler yapmazlarsa sıcaklıklar yükselmeye devam edecek.