Kalp acısı
Biga sokaktaki evimize taşındığımızda ıssız tek sokak komşumuz, bizimle aynı zamanda ev yaptıran ve Etbalık kurumunda çalışan Said ağa idi. Karalılar caddesinde uçsuz bucaksız gibi görünen bağların içinde ıssız evler vardı. Bizim sokağın girişindeki bağın kerpiç duvarından sarkan can erik hem gök hem de kızarmış haliyle her daim davetkâr olurdu. Karşıdaki bağın sahibi Habip ağa yola nazır iki cepheye ot tuğlasıyla insan boyunda duvar ördürdü, ardındaki bağlarla da arasına tel çekip sınırını belirledi. Duvarı aşmak zor olsa da tel örgüler al benizli kirazlara ulaşmak için geçit verirdi!
Yaz bitip mevsim güze döndüğünde yollarımız bataklığa dönüşürdü. İşe, okula, suya gidip gelenlerin ayakları çamura saplanır, bazen yalınayak kalanlar bile olurdu. Zaman ilerledikçe Habip ağanın, üzerinde koruyucu betonu olmayan duvarından tuğlalar eksilmeye başladı. Sökülen tuğlalar çamura dönen yolda yürümeyi kolaylaştırıyordu.
Durumdan rahatsız olan Habip ağa, yoldan geçenleri yakın takibe almış. Ekrem abimin paçasına çamur bulaşmadığını görünce ondan şüphelenip, otobüsten indiği bir gün yanına yaklaşarak, suçluyu bulduğundan emin şekilde, “Hocanın oğlu, benim duvarın tuğlalarını söküp yola döşeyen sen misin?” diye sormuş. “Hayır, ben öyle bir şey yapmıyorum” cevabını alınca, “Ama senin paçalarına hiç çamur bulaşmıyor” diye karşılık vermiş. Bu söz üzerine; yukarı çektiği paçalarına taktığı klipsi gösteren abim, “Ben çamura karşı tedbirimi alıyorum ve adımlarımı mesafeli atıyorum. Çamur da emeğime saygı gösteriyor” diyerek suçlamayı reddetmiş. Habip ağanın hafiyeliği sayesinde birkaç gün sonra duvardan tuğla araklayanı gözleriyle gördükten sonra, “Günahını aldım, hakkını helal et” diyerek abimin gönlünü almış.
Habip ağanın Büyük kızları Nilüfer, Aliye ve Mukaddes biz komşu olmadan önce evlenip yuvalarını kurmuşlardı. Ayşe abla son çocukları Filiz ve Mehmet Ali’nin üzerine titrer dururdu. Uçsuz bucaksız gibi görünen bağda gözden kaybolduklarında, “Filiz… Ali…” diye defalarca ünler, sesi ötelerden yankılanırdı. Bir gün feryat eden Ayşe abla değil, çocukları oldu. Daha elli yaşına varmadan kalp krizi geçirip vefat etmişti. Onu Durunday’daki Ana Sultan kabristanına defnettikten sonra bir müddet bağda onun sessiz çığlıklarını duyar gibi olduk.
Aradan çok zaman geçmeden Habib ağa ikinci evliliğini yaptı ve Nadire abla iyi komşularımızdan biri oldu. Bağ bahçe işleri ve çardak meşakkatinin verdiği yorgunluktan mı nedir; bir süre sonra Karalılar caddesine nazır taş ev ve çardağın bulunduğu kısmı satan Ağa bizim sokağa ev yaptırıp yakın komşumuz oldu. Filiz gelin olup gittikten sonra evde yalnız kalan Mehmet Ali artık bağda değil, sokakta bizim oyunlarımıza katılmaya başladı. Fakat bu yalnızlık uzun sürmedi. Eryiğit’lerin hanesine peş peşe katılan Mevlüt, Mustafa ve Abdullah muhitin yeni jenerasyon gençleri olarak boy verdi.
Vatani görevini yapmak üzere Mehmet Ali’yi serhat şehri Kars’a yolladıktan sonra Habip ağa Şahin Gençlik müdavimi gençlere pek bir düşkün oldu. Bilhassa eve dönüş vaktinde otobüse bindiğinde gözleriyle kalabalığı tarar, bizden birilerini görünce yanına sokulup sohbete ortak olurdu. Belli ki gurbet kuşu oğluna olan özlemini arkadaşlarıyla hemhal olarak gideriyordu.
Bir akşam hıncahınç dolu otobüsün içinde omuz omuza geldik. Havadan, sudan, hayat pahalılığından vesaireden dem vurduktan sonra sohbete yöne vermek için, “Askerden haber var mı?” diye sorduğumda gözleri parladı. “Mektubu geldi. Benim oğlum var ya… Ondan hiç beklemiyordum, dört dörtlük asker oldu, hiç şikâyet etmiyor. Arkadaşlarıma çok selam edin, diye yazmış” dedi.
Gurur duyduğu her halinden belli oluyordu. Yutkunup, “Dur, yarın ona on bin lira harçlık yollayayım” dedi. Sustum. Fakat Habip ağa memnun olmadı. “On bin diyorum, hocanın oğlu! Askere on bin lira harçlık yollayacağım. İyi mi?”
Gözlerinin içine bakıp, “Tek bir tane on bin lira mı?” diye sorunca ciddileşti.
“He, yetmez mi?”
“Adamına göre; hem yeter hem de yetmez…” diye karşılık verince merakı derinleşti. “Yahu, yetmezse söyle fazla yollayayım” diye üsteledi. Kendimce bir model geliştirip parmak hesabına başladım.
“Yalana lüzum yok, Ali sigara içer. Gün de bir paket sigara ayda şu kadar para eder. Haftada bir çarşıya çıkıp yemek yese ve biz bir buçuk etliekmek parasından saysak, o da şu kadara para tutar. Olur ya, bir arkadaşının parası çıkışmasa, onun hesabını ödemek de ağa çocuğuna yaraşır. Ağalık da ayda on beş bin lira gerektirir.”
Ben hesap yaptıkça yüzündeki hayret ifadeleri derinleşti. “Yanımda içmez ama sigara içtiğini bilirim. Fakat günde bir paket çok değil mi? Hem Kars’ta etliekmek var mı ki?”
“Bir paket içmese de; asker ocağında (Yak tertibim) diye bir efkâr usulü vardır. Orada etliekmek yoksa da kaz eti vardır.” diye karşılık verince yüzünde tebessüm yayıldı. “Ana! Kaz eti de ne tatlı olur ama! Doğru dedin, ben ağaysam benim oğlum da ağalık etsin. Dur ben ona yarın on beş bin lira yollayayım” dedi.
Ertesi akşam Habip ağa otobüste yanıma sokulup, askere on beş bin lira yolladığını söyledi. Dünkü görüşmemizden mutluydu. “Bak hele; sen hesabı takip et, artırmam lazım edince bana söyle” diyerek sorumluluk yükledi.
Mehmet Ali’nin tezkere almasına dört-beş ay kala bağa ikinci bir yas çöktü. Kalp krizi geçiren Habip ağa ölmüştü. Uzaktaki kızları, akrabalar ve komşular toplanıp ağayı Ana Sultan mezarlığında ilk hanımının yanına defnederken, bir karar aldılar. Babasının vefatı asker ocağına haber edilmedi. Durum böyle olunca, Mehmet Ali’nin Konya’ya kadar süren tezkere sevinci, Kovanağzı’na vasıl olduğunda gözyaşına dönüştü.
Askerlik öncesinde annesizliğe alışan ve Nadire ablayla öz ana kadar yakınlık kuran Mehmet Ali askerden sonra hayatın kaçınılmaz gerçeğine çabuk alıştı. Zira evin sorumluluğu onun omuzlarındaydı. Çalıştı, didindi çabaladı ve kardeşlerine ağabeylikten öte baba oldu. Bu arada Şahin Gençlik’i de ihmal etmedi tabi. Gerek arkadaş oturmalarında, gerekse mahalle maçlarında Mehmet Ali bizim olmazsa olmazlarımızdandı. İki ebeveynini erken yaşta kaybetmesine rağmen neşeli olmayı becerebilmesi onu herkesten farklı kılıyordu. Bir gün söz askerlikten açıldığında, “Ali, on beş bin lira harçlık yetiyor muydu? diye sorunca gözlerini hayretle üzerime çevirip, “Gazeteciysen bu kadarı da fazla! Babamın bana ayda yolladığı parayı nereden biliyorsun?” dedi.
Gösterdiği reaksiyon eğlence konusu olmuştu. “Onun haber kaynakları var. Kuşlar bile haber uçurur” diyen de oldu, “Postanedeki memurdan haber alıyor” diyende... Ortalığa sükûnet gelince, babasının önce on bin lira yolladığını, benimle konuştuktan sonra tavsiyem üzerine miktarı artırdığını anlattım. “Ben de babama ilham geldi, ağalığı tuttu” dediydim. Demek, benim harçlığa zam yaptıran sen miydin, sağ ol” diyerek mukabele etti.
Nadire abla muhitin saygı gören kadınlarındandı. Fakat onun da ömrü uzun sürmedi. Çocukları ana kuzusu olmaktan çıktığı yaşlara geldiğinde bir kalp krizi onu alıp götürdü. Ve hayat Mehmet Ali’yi erken yordu. Günün birinde kalbi tekleyince ameliyat masasına yatırıldı. Bir müddet rahatlamış gibi olsa da eski günlerine dönemedi. Bu yüzden aramızda emeklilik hesabına en önce o başladı.
Ben Kovanağzı’ndan göçü toplayıp Kumköprü’ye taşındıktan sonra eskisi kadar düzenli görüşemedik. Bir gün iş kıyafetleriyle bahçenin kenarında rast gelince, “Gel sana kümesimi göstereyim” diyerek içeri aldı. Her birine lâkaplar taktığı tavuk ve horozları lâtif sözlerle seviyordu. Sonra birkaç tane horozu gösterip, “Bunları Parlament Mehmet’e sattım. Filan gün kesip pişirecek, Resil’deki evinde yiyeceğiz. Unutma, sen de gel” diye davet etti.
Ali’nin söylediği gün Bozkırlı Mustafa telefon etti ve Demirkıran Petrol’de buluşmak üzere sözleştik. Fırın görevi Rahmi ve Kavaklı Ali’ninmiş. Biz Parlament, Akman, Fuat, Bozkırlı ve Ayhan’la sohbet ederken ellerinde tepsi ve tencereyle geldiler. Fakat bunlar beyaz ete hiç benzemiyordu. Ali, “Bunların kursağına bir tek fenni yem girmedi. Hepsi bahçeden bulduklarıyla beslendi” diyerek horozların yüzde yüz doğal olduğunu anlattı.
Kurban Bayramında babam işi kolay kılmak için Ali’nin yetiştirdiği keçilerden birini aldığını söylerken onun sokaktan taşındığını da haber verdi. Biraz sonra Ali üç tekerlekli motorun kasasına yatırdığı keçiyi getirip tekbirler eşliğinde boğazladı. Acelesi vardı, hemen gitmek istiyordu. Bileğinden kavrayıp, taşınma sebebini sorduğumda, “Öyle icap etti, ben de son durakta bir eve taşındım” dedi.
Fakat son durak neresiydi? Gülerek, “Mezarlık” diye karşılık verdi. Her gün gidip bekçiyle sohbet ediyor, “Beni getirdiklerinde suyumu eksik etme, otları temizle, çiçekleri sula” diye tembih ediyormuş.
Akman Ahmet’ten istediğim fotoğraflar vardı. Bir gün Fetih caddesindeki dükkânında sohbet edip fotoğrafları incelerken, Mehmet Ali’yi aramak aklımıza düştü. Hal hatır sorunca, “İyiyim, sıra bekliyorum” dedi. Meğer hastanedeymiş. “Kalbim düzene girmedi. Bir daha ameliyat edecekler. Olursa olur, olmazsa gideriz. Hakkınızı helal edin” diyerek durumunu anlattı.
Şubat soğuğunda evden çıktığım sırada Fuat telefon etti. Epeydir görüşmüyorduk, özlemiş miydi acaba? “Mehmet Ali’yi kaybettik. Haber edeceğin arkadaşları da bilgilendir” diyerek acı haberi duyurdu. Ana Sultan Mezarlığına babası ve annesinin yanına götürüp hasretlerini vuslata tevdi ettik. Babasının yaşında, iki annesi ve babası gibi o da kalbine yenik düşmüştü.