Uzmanı uyardı: Güneydoğu ve Doğu Anadolu'da 'brusella' hastalığına dikkat
Siirt'te Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Doktor Dilan Baygeldi, brusella hastalığının Güneydoğu ve Doğu Anadolu bölgelerinde çok sık görülen bir hastalık olduğunu belirterek, peynir ve sütteki 'brusella' tehlikesine dikkat çekti.
Dr. Baygeldi, "Brusella hayvanlardan insanlara geçiş yoluyla oluşan zoonotik dediğimiz bir enfeksiyon çeşididir. Brusella ile ilgili olarak bizim bölgemiz yani Güneydoğu ve Doğu Anadolu, endemik yani yaygın olarak görüldüğü bölgeler arasındadır. Brusella'nın bulaş yoluyla ilgili olarak hayvancılıkla uğraşan vatandaşlarımızın şuna dikkat etmesi gerekmekte. Brusella ile enfekte olmuş bir küçükbaş dediğimiz keçi, sığır, koyun olan hayvanları varsa, bu hayvanlar genellikle gebelik sürecinde yani herhangi bir yavru taşıma sürecinde normalde gebelik süreçlerini tamamlamadan yavru kayıpları yaşarlar. Yavru kayıpları yaşandığı sırada yavruya ait gebelik, yani doğum zarlarını yavru atımından çok geç bir sürede dışarı atarlar. Vatandaşlarımız böyle bir durumla karşılaştıkları zaman durumu bulundukları il veya ilçe müdürlüklerine bildirmeleri gerekmektedir" dedi.
Brusella'nın bulaş yollarına değinen Dr. Baygeldi, "Brusella, genellikle hayvandan insana bulaşır. Bu da daha çok enfekte olmuş hayvanın özellikle sütünün kaynatılmadan peynir, tereyağı ve krema yapılması ve bunu kişilerin tüketmesiyle kişilere bulaşabilmektedir. Diğer bulaş yolu ise enfekte olmuş hayvan etinin yeterince pişirilmeden tüketilmesiyle bulaşabilmektedir. Az önce bahsettiğimiz gibi doğum esnasında yani enfekte olmuş hayvanın doğumu esnasında, havayla mikroorganizmaların yani mikropların kişiye aerosol dediğimiz hava yoluyla bulaşmasıyla oluşabilmektedir. Kişide enfeksiyon oluşmuşsa genellikle spesifik olmayan yani yaygın vücut ağrısı, gece terlemeleri, bulantı, kusma, özellikle büyük eklem dediğimiz kalça ve diz eklemlerinde ağrı olmasıyla kendini göstermektedir. Bu hastalar bize başvurduğunda klinik değil, daha çok yapmış olduğumuz kan tahlilleriyle tanı koyup belli bir kliniğe ve şikayetlere yönelik olarak tedaviye başlamaktayız" diye konuştu.
"Brusellada özellikle Güneydoğu ve Doğu Anadolu Bölgesi'nde yaz aylarında özellikle taze peynirden yapılan yani kaynatılmadan veya yeterince kaynatılmadan yapılan sütten peynir ya da krema ve ya tereyağının yapılmasıyla bulaşabilmektedir" diyen Dr. Baygeldi, "Bunu önlemek için de özellikle eğerki sütten bu şekilde ürünler elde edilmek isteniyorsa sütün yeterince doğru bir şekilde kaynatılması ya da pastörize edilmesi gerekmektedir. Diğer bir koruma yolu ise doğum yani hayvancılıkla uğraşan kişilerin hayvanın doğumu esnasında koruyucu ekipman dediğimiz gözlük, maske, önlük veya çizme gibi ekipmanlarıyla birlikte doğumu gerçekleştirmesi gerekmektedir" şeklinde konuştu.
Brusella Hastalığı Nedir ve Belirtileri Nelerdir?
Brusella, pastörize edilmemiş süt ürünleri ile hayvanlardan insanlara bulaşan, eklem ve kas ağrısı, ateş, kilo kaybı gibi belirtilerle kendini gösteren zoonotik bir bakteriyel enfeksiyondur. Tıbbi olarak bruselloz şeklinde aynı isimle bilinen brusella hastalığı; keçi, sığır ve koyun gibi hayvanlarla kurulan yakın temas ile de bulaşabilir. Bazı durumlarda hava yoluyla da bulaşabilir. Bu sebeple çiftçiler, kasaplar ve hayvanlarla yakın temasta çalışan insanların brusella hastalığına yakalanma ihtimali daha yüksektir. Ateş ve eklem ağrısı başta olmak üzere çeşitli semptomlar ortaya çıkaran brusella hastalığının tedavisi genellikle antibiyotiklerle yapılır.
Brusella nasıl bulaşır?
Brusella, hayvanlardan insanlara bulaştığı bilinen bir hastalıktır. Hayvanlardan insanlara bulaşması direk hayvanlara temas yoluyla veya süt ve süt ürünleri tüketimiyle gerçekleşir. İnek, koyun, sığır ve keçi gibi hayvanlar brusella’nın bulaştığı başlıca hayvanlar olarak kabul edilir. Brusella’nın kişiden kişiye bulaşma durumu söz konusu değildir.
Brusella hastalığının insanlara bulaşma yolları aşağıdaki gibidir:
- Çiğ süt ve et ürünleri tüketmek
- Enfekte hayvanların sütünde yer alan brusella bakterileri, pastörize edilmemiş süt, peynir, dondurma ve tereyağı gibi ürünlerin tüketilmesi sonucu insanlara bulaşır. Bunlarla birlikte çiğ veya az pişmiş etler de brusella hastalığına yol açabilir.
- Hayvanın doku veya sıvısına dokunmak
- Enfekte olan bir hayvanın kanında, dokusunda veya sıvısında brusella bakterisi bulunabilir. Hayvanlarla temasla birlikte oluşan bir yara veya kesik brusella’nın vücuda girmesine neden olur. Özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerin köpeklere dokunması bile riskli bir durum oluşturabilir.
- Hava solumak
- Havadan da yayılabilen brusella bakterileri bazı meslek grupları ve kişiler için risk teşkil eder. Çiftçiler, kasaplar, mezbaha çalışanları, veterinlerler ve avcılıkla uğraşanların brusella hastalığına yakalanma ihtimali daha fazladır.
- Normal şartlarda insandan insana bulaşma durumu olmayan brusella, doğum sırasında ve anne sütüyle beslenen bebeklere geçebilir ancak bunun için daha kesin kanıtlara ihtiyaç vardır.
Brusella belirtileri nelerdir??
Ateş, terleme, baş ağrısı, sırt ağrısı ve fiziksel zayıflık gibi semptomlar ile kendisini gösteren brusella belirtileri şunlardır:
En sık görülen belirtisi ateştir
Küflü bir koku eşliğinde terleme
Halsiz ve tükenmiş hissetme
Bel, diz veya kalçada eklem ağrıları
Titreme hissedilir.
Sırt ağrısı
Kilo kaybı
Baş ağrısı
Mide rahatsızlığıyla birlikte iştah kaybı
Depresyon hali oluşabilir.
Büyük ve ağrılı lenf düğümleri
Kişi genel olarak kendisini iyi hissetmez.
Bu belirtilerin görülmesi, brusella hastalığını işaret edebilir. Bazı belirtiler haftalar veya aylar içinde kaybolup tekrar görülebilirken kimi insanlarda da kronik brusella hastalığı görülebilir. Kronik brusella hastalığının uzun vadeli semptomları şu şekildedir:
Tekrarlayan ateş durumu
Tükenmişlik hissi
Eklem iltihabı
Omurga kemiklerinin artriti
Çin’de bu defa 'brusella bakterisi' salgını paniği: Üç bini aşkın kişiye bulaştı