Кўп йиллик низога ечим топилади

Ўзбекистон Республикаси Президентининг нутқларидаги дастурий низомлар, унинг Марказий Осиё ва Афғонистондаги жорий вазият, ривожланиш истиқболларига берган баҳоси халқаро ҳамжамиятда катта қизиқиш уйғотди.
Давлатимиз раҳбари таъкидлаганидек, «Евроосиёнинг “юраги”да жойлашган Марказий Осиё? Европа ва Яқин Шарқ, Жанубий ва Шарқий Осиёни боғловчи кўприкдир». Минтақамиз табиий ресурсларга бой, бу ерда кўплаб мамлакатлар ва бутун минтақалар ривожига сезиларли даражада таъсир кўрсатган ноёб маданият ва тараққиёт салоҳияти мавжуд.
Шу билан бирга, Шавкат Мирзиёевнинг фикрича, Марказий Осиёда жаҳоннинг қудратли давлатларининг манфаатлари кесишмоқда, беқарорлик ва қарама-қаршилик ўчоқларига туташ бўлган ушбу минтақа яқин ва узоқ хорижда рўй бераётган барча салбий жараёнлар таъсирини ҳис этмоқда.

Шу муносабат билан Ўзбекистон Президенти адолатли саволларни ўртага ташлади: минтақада вазият қандай ривожланади? Бу ерда қандай ссенарий устун келади – низо ва қарама-қаршиликларми ёки ҳамкорлик ва тараққиётми?
Бу саволга жавоб равшан – энг аввало, барчаси Марказий Осиё давлатлари минтақанинг умумий келажаги учун жавобгарликни ўз зиммасига олишга нечоғли тайёрлигига боғлиқ.

Марказий Осиёнинг барча мамлакатлари билан чегарадош бўлган Ўзбекистон минтақа барқарорлик, изчил тараққиёт ва яхши қўшнилик ҳудудига айланишидан бевосита манфаатдор.

Давлатимиз раҳбари бир неча бор таъкидлаганидек: «бизнинг бош мақсадимиз – умумий саъй-ҳаракатларимиз билан Марказий Осиёни барқарор, иқтисодий ривожланган ва юксак тараққий этган минтақага айлантиришдан иборат».
Айни пайтда энг долзарб ва ўткир муаммолардан бири – қўшни Афғонистондаги низони ҳал қилмасдан туриб олдимизда турган мақсадларга эришишнинг иложи йўқ, чунки у тарихий ва геосиёсий жиҳатдан минтақамизнинг ажралмас бўлаги ҳисобланади.

Афғонистонда тинчлик ўрнатиш – Марказий Осиёнинг барқарорлиги ва тараққиёти кафолатидир. Самарқанддаги халқаро анжуманда сўзга чиқар экан, Ўзбекистон Президенти хавфсизликка таҳдидларни “ўзиники ва ўзгаларники” деб ажратишдан воз кечиш, “ялпи хавфсизлик” тамойилига амалда риоя қилиш зарурлигига тўғридан-тўғри даъват қилди.
Матбуот марказининг очилишида журналистлар билан суҳбатда матбуот маркази раҳбари Шерзод Қудратхўжаев Ўзбекистон Президентининг "Ўзбекистон ташқи сиёсатининг асосий устуворлиги – Марказий Осиё" тамойилининг амалга оширилиши минтақада ишонч, яхши қўшничилик, ҳамкорликка асосланган бутунлай янги сиёсий муҳитни яратганини таъкидлади. Бир ярим йилдан буён Тожикистон, Қирғизистон ва Қозоғистон билан сувдан фойдаланиш, чегаралар ўрнатиш, транспорт коммуникацияларини янгилаш ва кенгайтириш масалалари ҳал этилиб, Туркманистон билан муносабатлар яхшиланди. Ўзбекистон аҳволни яхшилашга, бешинчи қўшнимизнинг – Афғонистоннинг барқарор тинчлигига ғамхўрлик қилади. Биринчидан, бу бизнинг республикамиз хавфсизлигига дахл қилади, иккинчидан, Афғонистондаги тинчлик бизга Форс кўрфази ва Ҳинд океанига қисқа вақт ичида чиқиш имконини беради. Бу Ўзбекистонга товар айирбошлашни энг арзон усулда ошириш имконини беради. Учинчидан, Ўзбекистоннинг Афғонистон билан барча соҳаларда ҳамкорлик қилиш истаги. Қирқ йил давом этган урушдан ҳар бир киши чарчаган. Ўзбекистон нафақат ўз платформасини тақдим этишга, балки тинчлик жараёни, хавфсизлик ва минтақавий ҳамкорлик соҳасида ҳам фаол иштирок этишга тайёр.

Анжуманда 20дан ортиқ мамлакатнинг 300 дан зиёд меҳмонлари иштирок этади. Конференсиянинг очилиш маросимида Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев ва Афғонистон Ислом Республикаси Президенти Ашраф Ғани сўзга чиқадилар, меҳмонлар орасида – БМТнинг Афғонистонга кўмак кўрсатиш бўйича миссия раҳбари Тадамити Ямамото, Европа Иттифоқининг ташқи ишлар ва хавфсизлик сиёсати бўйича Олий комиссари Федерика Могерини ҳам бор. Анжуманда АҚШ давлат котиби ўринбосари Томас Шеннон, Россия ташқи ишлар вазири Сергей Лавров, Эрон ташқи ишлар вазири Жавод Зариф, Покистон ташқи ишлар вазири Муҳаммад Асифнинг иштирок этиши кутилмоқда. Шунингдек, Хитой, Қозоғистон, Қирғизистон, Тожикистон, Туркманистон, Ҳиндистон, Япония, Туркия, Буюк Британия, Германия, Италия, Франция, Саудия Арабистони, Бирлашган Араб Амирликларидан расмий делегацияларнинг иштирок этиши тасдиқланди.

Шерзод Қудратхўжаев тинчлик жараёни юзасидан музокаралар тинчлик талаб қилишини таъкидлади. Ва бу жараёнга бирон бир аралашувни олдини олиш, ортиқча шов-шувни бартараф этиш учун матбуот маркази музокаралар жойидан алоҳида-алоҳида жойлашишга қарор қилинди. Аммо журналистлар ноқулайлик ҳис этмайди – матбуот маркази томошабинлар томонидан жонли трансляцияларни ташкил этади.

Матбуот маркази барча зарур ресурслар билан жиҳозланган. Барча аккредитацияланган журналистлар материалларни ўз таҳририятига ўтказишда муаммоларга дуч келмайди. Анжуманда бўлаётган ҳар бир жараён 8х6 метрли экранда намойиш этилади. Кофе-брейк, ланч ташкил этилган. Айтганча, форумда афғон журналистлари иштирок этиши кутилмоқда.

Тадбирда Ўзбекистон Ташқи ишлар вазирлиги Афғонистон бўйича халқаро форумга тайёргарлик кўриш борасида улкан ишларни амалга оширганлиги таъкидланди. Ташқи ишлар вазири Абдулазиз Комилов барча қўшни мамлакатларга шахсан ташриф буюрди. Ўзбекистон Республикаси Президентининг топшириғига биноан ҳамкасбларга мурожаатлар топширилди. Анжуман якунида Ўзбекистон ташқи ишлар вазири Абдулазиз Комиловнинг матбуот анжумани бўлиб ўтади.

"Nyu-York Tayms", "BBC", "Jenmin Jibao", "NHK" " сингари хорижий оммавий ахборот воситаларининг 300 га яқин вакиллари ва уларнинг вакиллари Афғонистон бўйича Тошкент халқаро конферентсиясини ёритишда иштирок этади.
Журналистларга қулайлик яратиш мақсадида Тошкентдаги Халқаро симпозиумлар саройида бўлиб ўтадиган конференциянинг асосий воқеалари тўғридан-тўғри матбуот марказига узатилади. Бундан ташқари, марказ замонавий компьютерлар, принтерлар ва бошқа кўп функционал қурилмалар билан жиҳозланган. Юқори тезликдаги Wi-Fi ва кабел линиялари орқали интернетга уланиш мумкин.

Форум иштирокчилари минтақавий ва глобал даражада тез орада Афғонистон ҳукумати билан «Толибон» ҳаракати ўртасида ҳеч қандай дастлабки шартларни илгари сурмасдан тўғридан-тўғри музокаралар ўтказиш зарурияти хусусида умумий нуқтаи назар баён этилиши кутилмоқда.