Ағри тоғи
Туркиянинг энг катта тоғи бўлган Ағри (Арарат) тоғи геологик жойлашуви ва “Буюк Тўфон”дан кейин Нуҳ (А.С.) кемасига мезбонлик қилгани учун афсонавий тоғдир. Муқаддас китобларда ҳам тилга олинган Ағри тоғининг турли тилларда кўплаб номлари бор: Арарат, Кўҳ-и Нуҳ, Жебел ул Харис.
Туркиянинг энг баланд чўққиси бўлмиш Ағри тоғи (5137 метр) сўнган вулқондир. Шарқий Анатўлиянинг Волкан тизмаси қаторида кўтарилган бу тоғ Туркия, Эрон ва Арманистоннинг чегара чорраҳасида жойлашган. Шимолда Иғдир текислиги (840 м), жанубда Дўғубеязит текислиги (1640 м) ва жануби-шарқда, сўнган вулқонли тоғ – Кичик Ағри тоғи (3896 метр) бўлиб, Сердар Булағи платоси, Катта ва Кичик Ағри вулқон тоғлари орасида жойлашган. Иккита сўнган вулқон тоғларини боғлайдиган бу лава платоси 2600 метр баландликда жойлашган.
Исҳоқ пошо саройи, Эски Боязид масжиди ва Нуҳ тўфони афсонаси, Нуҳнинг кемаси, шунингдек Яшар Камол романига мавзу бўлган “Ағри тоғи афсонаси” каби диққатга сазовор жойлари билан ажралиб турадиган Ағри тоғи Шарқий Анатўлия минтақасида ва Туркияда кўришга арзийдиган жойлардан биридир. Шаҳарнинг маданий ва табиий гўзалликларини яқиндан кўриш, Туркиянинг энг баланд тоғи бўлган Ағри тоғи манзарасида шаҳарнинг маҳаллий таомларидан татиб кўриш учун бир кун албатта ушбу туристик манзилга ташриф буюришингиз керак. Таътилингизни ўтказадиган кунларда сизга йиғилиб қолган чарчоғингизни кетказадиган қулай жой керак бўлади. Бунинг учун саёҳатингизни режалаштираётганда Ағрининг муҳташам меҳмонхоналаридан бирини танлаб, қоладиган жойингизни белгилаб олишни унутманг!
Туризм нуқтаи назаридан Ағри тоғи ҳақида маълумот
Сўнган вулқон тоғи бўлган Ағри тоғи туризм нуқтаи назаридан ҳар йили кўплаб сайёҳларни ўзига жалб қилади. Айниқса, ёз ва қиш фаслида ўзининг эримайдиган қори ва музлари билан алпинизм, кемпинг ва табиатда сайр қилиш учун ихлосмандларини ҳайратда қолдиради. 1990-йилда кўтарилиши тақиқланган Ағри тоғига 1998-йилда яна кўтарилишга рухсат берилди. Ҳар йили ёзда Ағри тоғи этагида кемпинг лагерлари ташкил этилади ва алпинистларнинг тоққа чиқишлари бу ерда ажойиб муҳит яратади. Сайёҳлар бу ерда гидлар ҳимояси ва назорати остида тоққа чиқиш ва табиатда сайр қилишлари мумкин. Тоққа чиқиш учун энг мос мавсум ёз бўлса-да, асосан июл ва август ойлари танланади.
Бундан ташқари, Ағри тоғига саёҳат қилиб, алпинизм билан шуғулланмоқчи бўлсангиз, ушбу туристик фаолият давомида тирманиш ва лагер ташкил этишингиз учун қуйидаги материаллар керак бўлади:
Алпинизм учун мўлжалланган арқон
Крампонлар
Тери қўлқоплар, этиклар ва иссиқ кийимлар
Хавфсизлик камари ва дубулға
Қор кўзойнаклари ва қор белкураклари
Қўл иситиш ўчоқлари
Биринчи ёрдам тўплами
Харита, компас ва чироқ
Кўчкидан қутқариш ва қидирув қурилмаси
Қоп-кўрпа
Рюкзак
Ағри тоғи ҳақида қизиқарли фактлар
Баландлиги 5137 метр бўлган Туркиядаги энг баланд тоғдир.
Унинг иккита чўққиси бор – Отатурк ва Инўну.
Охирги вулқон отишини 1840-йилда амалга оширган Ағри тоғи сўнган вулқон тоғидир.
Муқаддас китобларда Арарат, Кўҳ-и Нуҳ, Жебел-ул Харис каби турли номлар билан зикр этилган.
Ағри тоғида тахминан 3600 метр баландликда Куп кўли бор.
Ағри тоғида ҳар тўрт фаслда қор ва муз бор.
Ағри тоғига уч хил йўл – жануб, ғарб ва шарқий йўллар орқали чиқиш мумкин.
Италиялик саёҳатчи Марко Поло Ағри тоғини ҳеч қачон чиқиб бўлмайдиган тоғ деб атаган.
Ағри тоғига биринчи бўлиб 1829-йилда профессор Фредерик фон Парат кўтарилган.
Афсонага кўра, Нуҳнинг кемаси тўфонда “Арарат тоғининг устида ўтирган” деб ишонилади.
Ағри тоғига кўтарилиш ва ундан тушиш тахминан 3-4 кун давом этиши мумкин.