Ռուսաստանի ու Ադրբեջանի ընտրություններից հետո Հայաստանի շուրջ կարող են տեղի ունենալ անսպասելի զարգացումներ. Հրաչյա Արզումանյան
«Մեդիալաբի» հարցերին պատասխանում է քաղաքական գիտությունների դոկտոր, ազգային անվտանգության հարցերի փորձագետ Հրաչյա Արզումանյանը – Պարո՛ն Արզումանյան, նկատի ունենալով տեղի ունեցող իրադարձությունները՝ կարո՞ղ եք ասել, թե 2024 թվականն ինչպիսին կլինի տարածաշրջանի ու հատկապես Հայաստանի համար։ – Դժվար հարց է․ պետք է հիշել ու չմոռանալ, որ գործընթացները չեն սահմանափակվում միայն Հարավային Կովկասով, միայն ուկրաինական պատերազմով, այլ նաև […]
The post Ռուսաստանի ու Ադրբեջանի ընտրություններից հետո Հայաստանի շուրջ կարող են տեղի ունենալ անսպասելի զարգացումներ. Հրաչյա Արզումանյան first appeared on MediaLab Newsroom-Laboratory.
«Մեդիալաբի» հարցերին պատասխանում է քաղաքական գիտությունների դոկտոր, ազգային անվտանգության հարցերի փորձագետ Հրաչյա Արզումանյանը
– Պարո՛ն Արզումանյան, նկատի ունենալով տեղի ունեցող իրադարձությունները՝ կարո՞ղ եք ասել, թե 2024 թվականն ինչպիսին կլինի տարածաշրջանի ու հատկապես Հայաստանի համար։
– Դժվար հարց է․ պետք է հիշել ու չմոռանալ, որ գործընթացները չեն սահմանափակվում միայն Հարավային Կովկասով, միայն ուկրաինական պատերազմով, այլ նաև սկսվել է իսրայելական պատերազմը: Բայց մենք ունենք մի քանի ռազմական գործողությունների թատերաբեմ, որոնք դեռ մնում են «լոկալ», այսինքն՝ ունենք Եվրոպայում գործընթացներ, Կովկասում, Մերձավոր Արևելքում։
Բավականին դժվար տարի է լինելու, որտեղ կան տարածաշրջանային ու աշխարհաքաղաքական մեծ սպառնալիքներ, ու բոլոր գործընթացները զարգանում են ավելի շուտ ռազմական տրամաբանության մեջ, ինչը վտանգավոր է։
Երկրորդ հիմնական վտանգը, որը մեզ սպասում է 2024 թվականին, ԱՄՆ նախագահի ընտրություններն են: Այսօր ոչ մեկը չի համարձակվի կանխատեսել, թե դրանք ինչով կավարտվեն: Եթե հաղթում է Թրամփը, ապա մենք ունենում ենք լրիվ ուրիշ վիճակ, ու նաև Հայաստանի համար տարածաշրջանային անվտանգային միջավայրը կարող է կտրուկ փոփոխություններ կրել, ու մենք շատ քիչ հնարավորություններ ունենք ազդելու այդ գործընթացների վրա։
Ռուսաստանում ևս ընտրություններ են տեղի ունենալու, բայց դրանք կանխատեսելի են, Ադրբեջանի ընտրությունները ևս կանխատեսելի են, Վրաստանում ևս ընտրություններ են տեղի ունենալու։ Ռուսաստանում ու Ադրբեջանում անցկացվող ընտրություններից հետո Հայաստանի շուրջը կարող են տեղի ունենալ անսպասելի զարգացումներ, որին մենք պետք է պատրաստ լինենք։ Երևի թե այդ երկրորդն է հիմնական խնդիրը, Ռուսաստանի ու Ադրբեջանի ընտրություններից հետո կարող են ակտիվ փոփոխություններ տեղի ունենալ մեր տարածաշրջանում, մանավանդ եթե ուկրաինական պատերազմում հաջող զարգացումներ չլինեն Ուկրաինայի համար։ Այսպիսով, մեզ սպասում է բավականին դժվար տարի։
– Որ ասում եք՝ մենք պետք է պատրաստ լինենք, այսինքն՝ ի՞նչ պետք է անի օրվա իշխանությունը։
– Չեմ կարող այդ հարցին պատասխանել, որովհետև պատկերացում չունեմ, թե ինչպես են մտածում Հայաստանի իշխանությունները, ինձ համար դա հանելուկային է։ Հայաստանի իշխանությունների վարքը այսրոպեական է, այսինքն՝ նրանք անում են քայլեր, որոնք ելնում են տվյալ պահի իրադարձություններից, պատասխանում են միայն օրվա սպառնալիքներին, ոչ մի կանխատեսում, ռազմավարություն ես չեմ տեսնում։ Կգործեն այնպես, ինչպես արել են մինչև հիմա, երբ սպառնալիքն արդեն դառնում է անխուսափելի, իրենք անում են ինչ-որ քայլեր՝ իբրև պատասխան։
– Պարո՛ն Արզումանյան, իսկ այդ պարագայում Հայաստանի Հանրապետությանն ի՞նչ է սպասելու։
– Դժվար հարց է, ոչ մեկը միանշանակ չի կարող պատասխանել, մեծ նշանակություն ունի, թե ինչպես կձևավորվի ուժային կենտրոնների վարքը՝ Իրան, Թուրքիա, Եվրոպա, Չինաստան, այդ հարցը շատ քիչ է կախված հայկական պետությունից, բայց հույս ունեմ, որ մի քիչ կախված է հայ ժողովրդից ու հայ հասարակությունից, մեր ներուժից, պատրաստակամությունից ու դիմակայությունից, որ պաշտպանենք Հայաստանը։ Այստեղ մի փոքր հույս ունեմ, որ հայ ժողովուրդը պատրաստ է պաշտպանել Հայաստանը, իսկ իշխանությունների մասով, նորից եմ կրկնում, ոչինչ չեմ կարող ասել։
– Ձեր տպավորությամբ՝ իշխանությունն այդպես էլ չի՞ պատրաստվում արտաքին քաղաքականության վեկտորը փոխել։
– Չէ՛, Հայաստանի իշխանությունները մնում են ինչ-որ հորինված աշխարհում, շարունակում են խոսել խաղաղության մասին, ու ինձ մոտ տպավորություն է, որ նրանք իսկապես հավատում են դրան։ «Խաղաղության դարաշրջանը», «Խաղաղության խաչմերուկը» նրանց համար դարձել են գաղափարախոսություն, բայց գաղափարախոսությունը քաղաքականություն ու ռազմավարություն չէ, դրա համար այդ «հավատը»՝ գաղափարախոսությունը, սահմանափակում է նրանց տեսլականը։
Նրանք պատրաստ չեն տեսնել իրականությունը, որտեղ իրենց բոլոր հարևանները պատրաստվում են պատերազմի․ Մերձավոր Արևելքում, Ուկրաինայում, Եվրոպայում պատերազմ է, իսկ 2020 թվականին պարտված Հայաստանը խոսում է խաղաղության մասին։ Այս պարագայում բացատրել արտաքին քաղաքականությունը, դիվանագիտությունը, ինձ համար անհնար է։
Խոսել խաղաղության պայմանագիր կնքելու մասին մի երկրի հետ, որը պատրաստվում է ռազմական գործողությունների․․․ Այդ խաղաղությունը կարող է լինել, բայց դա չի լինելու հավասար խաղաղություն, Հայաստանը համաձայնում ու ստորագրում է կապիտուլյացիա, ինչը խաղաղության ձևերից մեկն է։ Բայց չեմ կարծում, թե հայ ժողովուրդը պատրաստ է դրան։
Մենք 2020 թվականից հայտարարություններով Արցախը պահում ենք, բայց 2023-ին կորցրինք Արցախը, այսինքն՝ հայտարարությունները, խոսքերն ու ստորագրությունները որևէ կշիռ չունեն, աշխատում է ուժի տրամաբանությունը, իսկ Հայաստանի իշխանությունը խոսում է խաղաղությունից, սա իրականությունից լրիվ կտրված մոտեցում է։
Քրիստինե Աղաբեկյան
MediaLab.am
The post Ռուսաստանի ու Ադրբեջանի ընտրություններից հետո Հայաստանի շուրջ կարող են տեղի ունենալ անսպասելի զարգացումներ. Հրաչյա Արզումանյան first appeared on MediaLab Newsroom-Laboratory.