Νέες διπλωματικές κινήσεις στη σκακιέρα της Ανατολικής Μεσογείου
Στη σκιά της κρίσιμης έκθεσης που εγκρίθηκε χθες από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και προτρέπει τις Αρχές της Λιβύης να ακυρώσουν το μνημόνιο με την Τουρκία (του 2019) για την οριοθέτηση τουρκολιβυκής ΑΟΖ, γίνονται οι νέες κινήσεις στη σκακιέρα της Ανατολικής Μεσογείου. Μάλιστα, με την ευρωπαϊκή έκθεση, που εγκρίθηκε με 454 ψήφους υπέρ, 130 κατά και 54 αποχές, καλούνται Τρίπολη και Αγκυρα να μην εφαρμόσουν καμία ρήτρα που περιλαμβάνεται στη συμφωνία του περασμένου Οκτωβρίου για τους υδρογονάνθρακες, καθώς προβλέπει παράνομες δραστηριότητες γεώτρησης σε ΑΟΖ άλλων χωρών, συμπεριλαμβανομένων της Κύπρου και της Ελλάδας.
Μέσα σε αυτό το σκηνικό, ως ένα ακόμα μήνυμα της ενίσχυσης των συνεργασιών και της ενδυνάμωσης των δεσμών της Ελλάδας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, στη βάση του διεθνούς δικαίου και με απόλυτο σεβασμό στις σχέσεις καλής γειτονίας χαρακτηρίζεται το μνημόνιο συνεργασίας στους τομείς Αεροναυτικής και Ναυτικής Ερευνας και Διάσωσης που υπεγράφη με την Αίγυπτο. Το γεγονός ότι εκτός από τους υπουργούς Αμυνας, Μοχάμεντ Ζάκι και Νίκο Παναγιωτόπουλο, που υπέγραψαν το κείμενο ήταν παρόντες και οι ΥΠΕΞ, Νίκος Δένδιας και Σάμεχ Σούκρι, ανέδειξε τη σημασία που αποδίδει η Αθήνα στον ρόλο του Καΐρου.
Στη συμφωνία για την έρευνα και διάσωση έσπευσε να αντιδράσει η Τουρκία, σημειώνοντας ότι οι εν λόγω περιοχές Αθήνας - Αγκυρας αλληλοκαλύπτονται, υποστηρίζοντας ότι «η Ελλάδα τις συνδέει με τις μαξιμαλιστικές αξιώσεις της περί θαλάσσιας δικαιοδοσίας». Σύμφωνα δε με το τουρκικό ΥΠΕΞ, η Αθήνα θέλει με την κίνηση αυτή «να συγκαλύψει το τελευταίο σκάνδαλο που προκάλεσε στη Λιβύη», ενώ είναι σημαντικό ότι αποφεύγει επιμελώς κάθε αναφορά στην πλευρά της Αιγύπτου.
Το ΥΠΕΞ απορρίπτει ως αβάσιμους τους τουρκικούς ισχυρισμούς και υπογραμμίζει: «Η Τουρκία για μία ακόμα φορά διαστρεβλώνει πλήρως την πραγματικότητα προκειμένου να στηρίξει τις μονομερείς και αβάσιμες αιτιάσεις της». Καταγγέλλει δε την Αγκυρα ότι «προσπαθεί να εξισώσει ένα διμερές Μνημόνιο Κατανόησης, το οποίο συνάφθηκε με γνώμονα τον πλήρη σεβασμό στο διεθνές δίκαιο και τους διεθνείς κανόνες με ανυπόστατες και παράνομες μονομερείς αιτιάσεις της που καταπατούν βασικές έννοιες του διεθνούς δικαίου».
Επισημαίνεται ότι μετά τη χειραψία Ερντογάν - Σίσι στο Κατάρ η Τουρκία ποντάρει στην επαναπροσέγγιση με την Αίγυπτο, την οποία επιδιώκει εδώ και αρκετό καιρό. Η Αθήνα παρακολουθεί τις εξελίξεις, ωστόσο μετά την επίσκεψη στο Κάιρο οι ισχυροί δεσμοί με το Κάιρο θεωρείται ότι επαναβεβαιώθηκαν, χωρίς αστερίσκους.
Η Ανατολική Μεσόγειος εξελίσσεται σε μια άσκηση λεπτών ισορροπιών, σημαντική στη γεωπολιτική σκακιέρα. Η Τουρκία από την πλευρά της επιχειρεί να καλύψει τα κενά που είχε αφήσει και να εκμεταλλευθεί τα σημεία στα οποία θεωρεί ότι έχει προβάδισμα, ενώ η Αθήνα επενδύει ακόμα πιο δυναμικά στις σχέσεις που έχει οικοδομήσει επί σειρά ετών, θέλοντας να μην επιτρέψει ανατροπές.