Новости за 23.01.2023

پرون یکشبنه د سولې او ولسواکۍ د ملي نهضت په نوم نوی اتلاف اعلان شو، چې پنځه سیاسي حرکتونه په‌کې شامل دي. د دې ايتلاف یوه مرستیال، شاه محمود میاخېل چې په تېر جمهوري نظام کې یې د دفاع وزارت د معین په توګه دنده ترسره کړې، پرون ناوخته ازادۍ راډیو ته د دې نوي حرکت د هدف په باب وویل، ياد ايتلاف غواړي د افغانانو د حقونو دفاع وکړي. نوموړي وويل: "دغه ايتلاف غواړي د افغانانو د حقونو دفاع وکړي او بالاخره په افغانستان کې د ولسواکۍ، سولې او ثبات لپاره زمینه برابره شي. ځکه نو د افغانانو ترمنځ معناداره ډیالوګ اړین دی. Читать дальше...

د امریکا د متحدو ایالتونو د کلیفورنیا ایالت په یوه پارک کې د چینايانو د نوي کال د نمانځلو جشنونه پیل شوي، چې تر ډېره چینايي الاصله امریکايانو په‌کې برخه اخیستې ده. خو دغه جشنونه وروسته له هغې پیکه شول، چې د شنبې ناوخته یوه وسله‌وال کس د نڅا پر یوې ډلې ډزې وکړې، لس کسان یې ووژل او لس نور ټپیان کړل. چینایان هر کال ته د یوه څاروي یا مارغه نوم ورکوي، چې د دوی په باور سږنی کال د سوی یا خرګوش کال دی. په کلیفورنیا ایالت کې تر دې پېښې وروسته ځینې جشنونه لغوه شول، خو بیا هم په هغو ساحو کې چې ډېری اوسېدونکي... Читать дальше...

د اوکراین پوځ وايي، روسي ځواکونه په درېیو استقامتونو کې د پرمختګ په حال کې دي، خو بیا یې هم خپله عمده هڅه پر بخموت ښار عملیاتو باندې متمرکزه کړې ده. د اوکراین د پوځ چارواکو پرون ویلي، په زاپوریژیا، افدییفکا او لیمان کې د روسیې له‌خوا عملیات له ناکامۍ سره مخامخ شوي، خو اوکرایني ځواکونه توانېدلي چې په کوپیانسک، نوو-پاولوفسک او خرسون کې د ځانونو دفاع وکړي. بخموت ښار ته څېرمه روسي ځواکونه په پراخه پیمانه هوايي حملې کوي او په دې ښار کې یې مخکې تګ ته دوام ورکړی دی. دا اوکراین د ختیځې سیمې دونباس... Читать дальше...

د جرمني د بهرنیو چارو وزیره انالینا بایربوک وايي، هېواد یې تیار دی، پولنډ ته صلاحیت ورکړي، چې په جرمني کې جوړ شوي لیوپاردـ۲ ټانکونه اوکراین ته ورکړي. مېرمن بایربوک دا څرګندونې پرون یکشنه داسې مهال کړي، چې د پولنډ صدراعظم ماتیوز موراویڅکي پر برلین انتقاد کړی، چې ولې د ناټو غړو هېوادونو ته اجازه نه ورکوي، څو دغه ټانکونه اوکراین ته ولېږي. جرمني ویلي وو، تر هغو دغه ټانکونه کییف ته نه ورکوي، چې لومړی د امریکا متحدو ایالتونو د ابرامز په نوم جنګي ټانکونه اوکراین ته ورکړي نه وي. له دې درکه جرمني د... Читать дальше...

جرمني اوکراین ته د لیوپارډ ټانکونو په نه ورکولو سره د اروپایي ټولنې د یو شمېر غړیو تر سختو انتقادونو لاندې راغلی. د راپورونو له‌مخې جرمني ویلي، تر هغو به اوکراین ته دغه پرمختللي ټانکونه ورنه‌کړي چې د امریکا متحده‌ایالات دې هېواد ته د ایم ون ابرامز M1 Abrams ټانکونه ورکړي نه‌وي. د پولنډ صدراعظم ماتئوش موراویسکي ویلي، چې د جرمني دغه دلیل د منلو نه‌دی ځکه هره ورځ په اوکراین کې بې‌ګناه خلک وژل کېږي. د بالتیک د سمندرګي د غاړې درې هېوادونو، لاتویا، استونیا او لیتوانیا هم د جرمنې پر دغه دریځ انتقاد کړی دی. Читать дальше...

د ملګروملتونو د بشري مرستو د همغږۍ اداره یا اوچا وایي، بشري مرستندویه ادارو په افغانستان کې په روان ساړه ژمي کې تر اوسه تر شپېته‌سلنه پورې په نښه شویو زیانګالو کسانو ته مرستې رسولي. يادې ادارې ويلي، په دې ژمي کې چې په وروستیو څو کلونو کې تر ټولو سوړ ژمی دی، ډېرو مرستو ته اړتیا ده. اوچا پرون په یوه ټویټ کې ویلي، چې تر اوسه ۵۶۵ زره او ۷۰۰ کسانو ته مرستې رسول شوي دي. د دې ادارې په وینا بشري مرستندویه ادارې له زیانګالو افغانانو سره د کمپلو او د تودوخې موادو مرستې کوي او هم هغوی ته د سرپناو پر ترمیم سربېره د کرایي کورونو لپاره نغدي پیسې ورکوي.

د ملګروملتونو ښوونیزه، علمي او فرهنګي اداره یا یونسکو وایي، د افغانستان په پوهنتونونو کې د ښځو ګډون په تېرو دوو لسیزو کې کابو شل چنده زیات شوی و خو نن ورځ دوی اجازه نه‌لري چې په دغه هېواد کې لوړې زده‌کړې وکړي چې دا د منلو وړ نه‌ده. دې ادارې دغه څرګندونې د زده‌کړې د نړیوالې ورځې په مناسبت پرون په یوه ټویټ کې کړي او غوښتنه یې کړې چې راځئ له دې ورځې سره یو ځای شو او په لوړ غږ او واضح دا خبره وکړو چې پرېږدئ، افغان نجونې زده کړې وکړي. یونسکو ویلي، د طالبانو د لومړی واکمنۍ له نسکورېدو وروسته په ۲۰۰۱... Читать дальше...

په افغانستان کې د طالبانو د حکومت د بهرنیو چارو وزارت وایي چې، د بهرنیو چارو سرپرست وزیر مولوي امیرخان متقي پرون په کابل کې د افغانستان لپاره د ایران له نوي ټاکل شوي سفیر حسن کاظمي قمي سره وکتل. د دې وزارت مرستیال ویاند حافظ ضیا احمد تکل پرون په څو ټویټونو کې د دغې کتنې په اړه ویلي، چې ښاغلي متقي ښاغلي قمي ته د ایران د سفیر په توګه د نوې دندې مبارکي وویله او هغه ته یې د ښه ماموریت د ترسره کولو هیله وکړه. د هغه په خبره په دې کتنه کې د دواړو هېوادو تر منځ په سیاسي او اقتصادي موضوعاتو مفصلې خبرې... Читать дальше...

نن د افغانستان په یو شمېر هغو ولایتونو کې د ماشومانو لپاره د پولیو ضد واکسین کمپاین پیلیږي چې د پولیو له پلوه له لوړ خطر سره مخامخ دي. د دغه څلور ورځني کمپاین په ترڅ کې به چې تر پنجشنبې پورې دوام کوي، له پنځو کلونو کم‌عمره پنځه‌نیم ملیونه ماشومان د پولیو ضد واکسین شي. په افغانستان کې د ملګروملتونو د ماشومانو د ساتنې د صندوق يا یونېسف د پولیو د پروګرام د عامه اړیکو مسوول کمال شاه تېر ماښام ازادي راډیو ته هغه ولایتونه په ګوته کړل چې نن په‌کې دغه کمپاین پیلیږي. نوموړي وويل: "هرات، فراه، نیمروز،... Читать дальше...

ټاکل شوې چې اروپایي ټولنه نن په یوه غونډه کې د افغانستان پر روان وضعیت خبرې وکړي. د اروپایي ټولنې د بهرنۍ پالیسۍ د دفتر ویاندې نبیلا میزرالي تېر ماښام ازادي راډیو ته په یوه رالېږلي غږیز پیغام کې تایید کړه چې، د افغانستان موضوع د سبانۍ غونډې د اجندا یوه مهمه موضوع ده. نوموړې ويلي: "دغه غونډه چې سبا جوړیږي، مشري به یې د اروپایي ټولنې د بهرنۍ پالیسۍ او امنیتي چارو مشر جوزیف بوریل کوي. د بهرنیو چارو وزیران په دې غونډه کې د افغانستان، ایران، ونیزیویلا، ایتوپیا او مونتینګرو پر وضعیت خبرې کوي." مېرمن... Читать дальше...

ټورنټو سټار: د کاناډا ټورنټو سټار ورځپاڼې افغانستان ته د بشري مرستو پر عاجلې اړتیا او وروستیو سیاسي تحولاتو لیکنه خپره کړې او وايي، هره اوونۍ له افغانستانه له بشري حقونو د سرغړونې خبرونه خپرېږي. د لیکنې په یوه برخه کې د پخوانۍ ولسي جرګې د استازې مرسل نبي زاده وژنې ته هم اشاره شوې چې د دغو غمجنوونکو خبرونو تازه مورد دی. د ورځپاڼې په لیکنه طالبانو په افغانستان کې یو خطرناکه ماحول رامنځته کړی چې د ښځو ډېر خلاف ماحول دی او افراطي وسله وال د نبي زاده په څېر تحصیل کړې ښځې په نښه کوي. ټورنټو سټار... Читать дальше...

د کندز د سپین زر شرکت ځینې تولیدي فابریکې بېرته فعاله او تولیدات یې بازار ته وړاندې شوي دي. د کندز د سپین زر شرکت د چارواکو د خبرو له مخې، د غوړیو د تولید پر فابریکې سربېره د کاغذو، د پُنبې د پروسس او د یخ د تولید فابریکې بېرته فعاله شوي دي. د شرکت عملیاتي او تخنیکي مرستیال انجنیر نائید فرخاري له ازادي راډیو ته سره د خبرو پرمهال وویل، د ځینو فابریکو د فعالېدو ترڅنګ ددغه شرکت د ودانیو ډېرې برخې هم بیارغول شوي دي. هغه وویل: "په تېر یو کال کې موږ وتوانېدلو د دغه شرکت د غوړیو، د یخ، د پُنبې او... Читать дальше...