Новости за 09.03.2023

یوه زلزله چې شدت یې د ریښتر په حساب ۴ اعشاریه ۷ درجې و، نن سهار وختي د افغانستان په بدخشان ولایت کې احساس شوه. د هند د زلزله پېژندنې ملي اداره وايي چې د دې زلزلې مرکز د فیض اباد ښار د شمال ختیځ په ۲۸۵ کیلومترۍ کې تر مځکې ۱۰۷ کیلومتره لاندې و. د دې ادارې پر اساس، دا په تېرو ۸ ورځو کې په دې سیمه کې درېیمه زلزله ده. پرون هم په بدخشان ولایت کې د ریښتر په کچه ۴ اعشاریه ۲ درجې زلزله ثبت شوه. د روان مارچ په دوهمه نېټه د افغانستان او تاجکستان په بدخشانونو کې د زلزلې ټکانونه احساس شوې وو. تراوسه... Читать дальше...

د متحدو ایالتونو یوې دولتې ادارې کانګرس ته په یوه راپور کې ویلي چې امریکا په ۲۰۲۱ کې د ځواکونو له ایستلو وروسته په افغانستان کې د ۷ میلیارده او دوه سوه میلیون ډالرو په ارزښت وسلې پرې ایښي دي. له هغه راپور سره سم، چې په فبرورۍ کې د افغانستان د بیارغونې لپاره د امریکا د ځانګړي سرمفتش دفتر خپور کړ، د امریکا دفاع وزارت د تېر کال په مارچ کې کانګرس ته ویلي و چې متحدو ایالتونو په افغانستان کې د ۷ میلیارده او ۲۰۰ میلیون ډالرو الوتکې، ماشینګڼې، پوځي ګاډي، مهمات، د شپې د عینکو په شان وسایل او د بایومیټریک الې پرې ایښي دي. Читать дальше...

ملګري ملتونه وایي، له کله چې طالبان په افغانستان کې واک ته رسېدلي، دغه هېواد د نړۍ په کچه ښځو او نجونو ته تر ټولو ځپونکی پاتې شوی دی. دغه سازمان د ښځو د نړیوالې ورځې په مناسبت یوه اعلامیه کې ویلي، د افغانستان نویو حاکمانو 'پر هغو تګلارو واحد تمرکز کړی چې له مخې یې ډېرې ښځې او نجونې کورونو کې بندې پاتې دي.' ملګري ملتونه وایي، سره له دې چې طالبانو په لومړي سر کې د معتدل دریځ ژمنې کړې وې، خو په خبره یې له حاکمیت وروسته یې نجونې له شپږ ټولګي پورته تعلیم او ښځې له عام محضر لکه پارکونو او جیمونو منع کړي دي. Читать дальше...

د اروپایي ټولنې تر بندیزونو وروسته بریتانیا هم پرون د ښځو د نړیوالې ورځې په مناسبت پر طالب چارواکو بندیزونه اعلان کړل. د راپورونو له مخې د بریتانیا د بهرنیو چارو وزیر جیمز کلیورلي ویلي، دغه بندیزونه د دې لپاره لګول کېږي چې طالبانو په پراخه توګه د ښځو او نجونو له حقونو سرغړونه کړې ده. په راپورونو کې دا جزییات نه دي ورکړل شوي چې بریتانیا د طالبانو پر کومو چارواکو بندیزونه اعلان کړي، خو تر دې وړاندې اروپایي ټولنې د طالبانو د لوړو زده کړو پر سرپرست وزیر ندا محمد ندیم او د امر بالمعروف او نهی عن المنکر... Читать дальше...

یو امریکایي سرتېری چې د ۲۰۲۱ کال په اګست کې د کابل هوایي ډګر مخې ته په برید کې ټپی شوی و وایي، ورته ویل شوي وو چې د داعش ډلې پر مشکوک ځانمرګي بریدګر حمله ونه کړي. د راپورونو له مخې تایلر ورګاس اندریوز پرون چهارشنبه د استازو جرګې د بهرنیو اړیکو کمېټې غونډې ته ویلي، استخباراتي معلوماتو تایید کړې چې برید کوونکی پېژندل شوی و. هغه ان دا جزییات هم ورکړل چې ځانمرګی له خریلې ږیرې، شنو کالیو، تور واسکټ له یوه سپین ږیري سره د خلکو ګڼې ګوڼې ته ننوت، خو په خبره یې قومندان یې ورته وویل چې دا سړی ممکن خطرناک نه وي. Читать дальше...

اوکرایني ځواکونه وایي، د بخموت ښار د نیول کېدو په تړاو د روسیې ادعا ناسمه ده. د اوکراین د پوځ لوی درستیز د چهارشنبې په ورځ وویل، ځواکونو یې د څلورویشتو ساعتونو په ترڅ کې د روسیې څه باندې ۱۰۰ بریدونه په شا تمبولي دي. تر دې وړاندې روسیې ادعا کړې وه چې ځواکونو یې په دونتڅک سیمه کې بخموت ښار نیولی دی. د اوکراین پوځ په اعلامیه کې ویل شوي چې روسي ځواکونو د بخموت ښار په جګړه کې ډېر تلفات ورکړي دي. له دې سره همهاله د ناټو سرمنشي ینس سټولټنبرګ ویلي، د درنو تلفاتو له ګاللو سره سره روسي ځواکونه ممکن اوس هم د بخموت د نیولو په هڅه کې وي.

د ملګرو ملتونو ښونیزې، علمي او فرهنګي ادارې یونسکو په ایران کې د زده کوونکو نجونو پر مسمومیت اندېښنه څرګنده کړې. یونسکو پرون چهارشنبه په ایران کې د سلګونه زده کوونکو مسمومیت ته په اشارې په دې تړاو د څېړنو او د زده کوونکو د خوندیتوب لپاره د بېړنیو اقداماتو غوښتنه وکړه. یونسکو ویلي، تېرو درېیو میاشتو کې د ایران په ښونځیو کې د زده کوونکو مسمومیت د اندېښنې وړ دی. له دې سره همهاله د ایران د اطلاعاتو وزارت ویلي، د نجونو د مسمومېدو ریښه یې پيدا کړې، خو په دې تړاو یې نور جزییات نه دي ورکړي. اټکل... Читать дальше...

لاس انجلس ټايمز ورځپاڼه: افغانستان د ښځو لپاره تر ټولو ځپونکی هېواد دی، امریکایۍ لاس انجلس ټایمز ورځپاڼه تر دې سرلیک لاندې په یوه مطلب کې لیکي، طالبانو په افغانستان کې له واک ته رسېدو راهیسې له ژمنو او د هغوی د یو شمېر مشرانو له نسبتاً نرم دریځ سره سره پر ښځو تر ټولو سخت محدودیتونه لګولي دي. ورځپاڼه د افغانستان لپاره د ملګروملتونو د سرمنشي د ځانګړې استازې روزا اوتونبایووا له قوله لیکي چې ویلي يې دي، دا ډېره د اندېښنې وړ ده چې په افغانستان کې له عامه ژوند څخه د ښځو د حذف کولو لپاره اساسي، قصدي او سیستماتیکې هڅې روانې دي. Читать дальше...

د کار او روغتیا نړیوال سازمانونه په افغانستان کې د ښځو وضعیت د اندېښنې وړ بولي. د کار نړیوال سازمان په افغانستان کې د ښځو د کاري بوختیاوو کچه د اندېښنې وړ بولي او وایي، تېر یوه نیم کال کې دا بوختیاوې د پام وړ کمې شوي دي. په دغه سازمان کې د افغانستان د څانګې همغږي کوونکي رامین بهزاد د چهارشنبې په ورځ د مارچ په اتمه ازادي راډیو ته وویل، د ښځو د کاري فرصتونو په کمولو کې سیاسي بدلونونو ډېر رول لوبولی دی. بهزاد وايي: "لکه څنګه چې لیدل کېږي، په خواشینۍ سره چې په افغانستان کې ښځې او کار لرونکې مېرمنې... Читать дальше...

د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د سرمنشي ځانګړې استازې وایي، دغه هېواد د نړۍ په کچه له لوی بشري ناورین سره مخامخ دی. د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د سرمنشي استازې او د یوناما مشره وایي، دغه هېواد کې هغه نجونې په کورونو کې بندې دي چې غواړې ډکترانې، سیاستوالې، پوهانې یا ژورنالیستانې شي. روزا اوتونبایوا د چهارشنبې په ورځ د افغانستان په اړه د ملګرو ملتونو د امنیت شورا یوې غونډې ته وویل، د طالبانو تګلارو او بندیزونو د دغو نجونو هیلې مړاوې کړي دي. نوموړې خبرداری ورکړ چې که طالبان نجونې او ښځې... Читать дальше...