Новости за 12.03.2023

د کندز د دشت ارچي ولسوالۍ ګڼ شمېر اوسېدونکو له ازادي راډیو سره د خبرو پر مهال وویل، په یادې ولسوالۍ کې د مسلکي ښځینه ډاکټرانو نشتوالی د سیمې خلک له ستونزو سره مخ کړي دي. د دشت ارچي ولسوالۍ د باجوړیو د سیمې یو اوسېدونکی محمد سالم وايي، د دې ولسوالۍ په روغتیايي مرکزونو کې پر درملو او روغتیايي امکاناتو سربېره د ښځینه ډاکټرانو نشتوالی هغه ننګونې دي، چې خلک يې له ستونزو سره مخ کړي دي. نوموړی وايي: "موږ دلته نسايي ولادي ناروغانو او د جراحي په برخو کې مشکلات لرو چې زموږ په کلینیک کې د جراحي څانګه نه‌شته ده. Читать дальше...

د اسلامي دولت وسله‌والې ډلې يا داعش نن د مارچ په ۱۲مه په ټلېګرام کې د مزار شريف ښار کې پر تبيان فرهنګي مرکز د بريد مسؤليت ومانه. طالب چارواکو ويلي وي، پر تبيان فرهنګي مرکز د تېرې ورځې بريد کې يو تن وژل شوی او د خبريالانو په ګډون اته کسان په‌کې ژوبل شوي دي. خو د افغانستان خبریالانو مرکز وايي، د شنبې په ورځ په مزارشریف ښار کې د تبیان په فرهنګي مرکز کې د خبریالانو د ستاینې په مراسمو کې د بريد له امله ۳ کسان وژل شوي او د ۱۶ خبریالانو په ګډون تر ۳۰ ډېر ټپیان شوي دي. تېرو درې ورځو کې مزار شريف کې... Читать дальше...

بنګله‌دېش په دویمې شل اوریزې سیالۍ کې هم انګلستان ته ماتې ورکړه او په دې سره یې له ۳ سیالیو دوه وګټلې. د یکشنبې په ورځ د مارچ په ۱۲مه نېټه انګلستان په دویمې شل اوریزې سیالۍ کې لومړی توپ وهنه وکړه او د ۱۱۸ منډو هدف یې کېښود. د دوی په توپ وهونکو کې بین ډکېټ تر نورو زیاتې ۲۸ منډې وکړې. مهدي حسن میراز د انګلینډ ۴ لوبغاړي وسوځول. بنګله‌دېش ورکړل شوی هدف د ۶ وېکټو په تاوان په ۱۹م اور کې پوره کړ او په دې سره یې لوبلړۍ وګټله. د بنګال په توپ وهونکو کې بیا هم نجم الحسین شانټو ښه وځلېد او ۴۶ ناسوځېدلې منډې یې وکړې. Читать дальше...

د سارک مشر د درو کلونو لپاره ټاکل کېږي او له تېرو درو کلونو راهیسې یې مشري له سري لنکا سره ده. دا ځل د افغانستان نوبت وو خو د هند اېشیا نيوز انټرنيشنل خبري اژانس ليکلي چې پر ځای یې مشري، بنګلادېش ته ورکړل شوه. خپله سارک لا د نوي مشر د ټاکلو رسمي اعلان نه دی کړی.

ټول افغانستان کې د ماشومانو د پوليو ضد واکسين کمپاين پيلېدل. له ماشومانو څخه د ملګرو ملتونو د ملاتړ وجهي صندوق (یونېسف) د پولیو د له منځه وړلو د پروګرام د ارتباطاتو د څانګې مشر کمال شاه وايي، ټاکل شوې د دوشنبې په ورځ په ټول افغانستان کې د پولیو ضد واکسین کمپاین پیل شي. د نوموړي په وينا، د پوليو واکسين کمپاين په دې پړاو کې به شاوخوا لس مليونه هغه ماشومان چې عمرونه يې له پنځو کلونو کم وي، واکسين شي. نوموړي ويلي: "د دوشنبې په ورځ به په ټول افغانستان کې د پوليو واکسين کمپاين پيل شي. د دغه کمپاين... Читать дальше...

په افغانستان کې د رسنیو او خبريالۍ بنسټونو یو شمېر مسولين، له طالبانو غواړي چې د خبریالانو د خوندیتوب په برخه کې خپل مسوولیت ادا کړي. د پژواک خبري اژانس رئيس دانش کړوخېل، د يکشنبې په ورځ له ازادي راډيو سره په خبرو کې، په مزارشريف کې پر خبريالانو د شنبې ورځې بريد په کلکه وغانده او دا يې د بيان پر ازادۍ او د افغانستان پر خلکو بريد وباله. نوموړي وويل: "موږ له اړونده مسولينو څخه غواړو چې دا پېښه په جدي توګه تعقيب کړي، عاملين يې وپېژني او د خبريالانو امنيت په برخه کې خپل مسوليت ادا کړي." په ورته... Читать дальше...

د افغانستان د ساحلي فوټبال ملي لوبډله د اسیا د ملتونو او نړیوال جام په مقدماتي سیالیو کې د ګډون په موخه خپل سفر پیل کړ. د افغانستان فوټبال فدراسیون په وینا چې، د یکشنبې په ورځ د روانې مارچ میاشتې په ۱۲مه نېټه د کابل پر وخت تر غرمې وروسته دساحلي فوټبال ملي لوبډلې د تایلینډ هېواد پر لور حرکت وکړ. د فوټبال فدراسیون د خبر له‌مخې د اسیا ملتونو او نړیوال جام مقدماتي سیالۍ د مارچ په ۱۶مه نېټه پیلیږي. افعانستان به په الف ګروپ کې له تایلینډ، بحرین او سعودي عربستان سره سیالۍ کوي. د ویلو ده چې، افغانستان... Читать дальше...

د اوکراین پوځ نن یکشنبه ادعا وکړه چې، په تېرو ۲۴ ساعتونو کې د روسیې څه باندې زر پوځیان وژل شوي دي. بل‌خوا مسکو د اوکراین پر ختیځ ښار بخموت خپل پوځي فشارونه زیات کړي دي. کییف وايي، د ځوابي عملیاتو په لړ کې د بخموت ښار د دفاع لپاره پوره هوډ لري. له کله چې څه باندې کال مخکې روسیې پر اوکراین غیرموجه یرغل کړی، په دونیڅک سیمه کې د بخموت ښار پر سر جګړه ډېره دوامداره پاتې شوې ده. د لوېدیځ ګڼ پوځي شنونکي په دې باور دي، چې دغه ښار خپل ستراتیژیک اهمیت لري. د اوکراین د لوی درستیز دفتر نن یکشنبه په... Читать дальше...

د جنوبي اسیا د سیمه‌ییزو همکاریو سازمان "سارک" غړو هېوادونو پرېکړه کړې چې افغانستان ته د دې سازمان د سرمنشي څوکۍ و نه سپاري. د سارک سازمان په دارالانشا کې باخبره سرچینو د پاکستان "THE NATION" ورځپاڼې ته ویلي، د دې سازمان د منشور او مقرراتو پر بنست، تمه وه چې افغانستان خپل یو ډیپلوماټ د سرمنشي څوکۍ ته وټاکي، خو دا چې د سارک سازمان غړي د طالبانو اوسنی رژیم په رسمیت نه‌ پېژني، له همدې امله یې افغانستان ته د دې څوکۍ له ورکولو ډډه کړې. د "THE NATION" ورځپاڼه لیکي، د نیپال د بهرنیو چارو وزیر بهارات... Читать дальше...

سدوزی وايي، د ماشوم مړی په کورنګۍ سیمه کې د ګاډو درولو په یو ځای کې له یوه موټره موندل شوی دی. دی زیاتوي چې د پېښې پلټنې لپاره یې کمېټي جوړه کړې ده.

په افغانستان کې د فلمونو او تمثیلي ټوټو لوبغاړې ارزو وداع وايي، اوس چې هنري فعالیتونه نه‌لري، له سختو اقتصادي ستونزو سره مخ ده. د اغلې وداع يوه ویډيو په دې وروستیو کې د ټولنیزو رسنیو د کارونکو له‌خوا ډېره لاس په لاس کېږي، چې نوموړې په‌کې له خپلو اقتصادي ستونزو شکایت کوي. ارزو چې په افغانستان کې ۱۵ کاله د فلمونو او تمثیلي ټوټو د لوبغاړې په توګه يې کار کړی، ازادي راډیو سره په خبرو کې وویل، اوس په واټونو کې قلمونه او کتابچې خرڅوي، خو دا چې د معدې زخم لري، ډاکټرانو ورته د استراحت کولو ویلي دي. ااغلې وداع وايي، د دوه کورنیو سرپرسته ده. Читать дальше...

د پاکستان وزیراعظم شهباز شریف د زمان پارک د جلسې د مشرۍ کولو په اړه د عمران خان تر اعلان وروسته تور پورې کړ چې هغه د پیسو له نړیوال صندوق (ای اېم اېف) سره د موافقې د مخنیوي هڅه کوي.

د امریکا د متحدو ایالتونو پخواني مرستیال ولسمشر مایک پینس د مخکني ولسمشر ډونالډ ټرمپ په باب تر ټولو سخت ټکي وکارول. مایک پینس په تېره دوره کې د ډونالډ ټرمپ مرستیال و. ښاغلي پینس نن ویلي، تاریخ به له ډونالډ ټرمپ سره د ۲۰۲۱م کال په جنورۍ میاشت کې د امریکا د کانګرس پر ودانۍ د یرغل ور وړلو په پېښه کې د هغه د رول له کبله حساب کتاب وکړي. پخوانی مرستیال ولسمشر مایک پینس د کانګرس په ودانۍ کې و، چې د ټرمپ په زرګونو ملاتړو د کانګرس پر ودانۍ یرغل ور وړ او غوښتل یې کانګرس د ۲۰۲۰م کال د ولسمشرۍ ټاکنو د نتایجو له تایید راوګرځوي. Читать дальше...

د سوریې دولتي رسنۍ وايي، د اسرائیل میزایلو نن سهار د سوریې جنوبي برخه ویشتلې او د سوریې درې سرتېري یې ټپیان کړي دي. دولتي خبري اژانس سانا د پوځي سرچینو په حواله راپور ورکړی، چې سهار وختي دغه میزایل د حما ولایت پر مصیاف ښار لګېدلي دي. په دې پېښه کې د چا د وژل کېدو خبر نه‌دی ورکړل شوی. په هغو تصويرونو کې چې سانا اژانس خپاره کړي، داسې ښکاري چې دغه میزاییل پر کرنیزو ځمکو لګېدلي دي. اسرائیل، چې له کلونو راهیسې یې په سوریه کې پر ځینو اهدافو په سلګونو حملې کړي، سم د لاسه د دغو میزاییلو د توغولو په باب تبصره نه‌ده کړې.

هغه څلور ستورمزلي چې شا و خوا ۵ میاشتې یې په نړیوال فضايي تم‌ځي کې تېرې کړې وې، نن د سپېس اکس شرکت د چټکې الوتنې په مرسته ځمکې ته ستانه شول. د ډراګون په نوم هغه کپسول کې چې دوی په‌کې ناست وو، د فلوریدا ایالت په سواحلو کې ټامپا ته څېرمه پر اوبو راکښته شو. د امریکا د متحدو ایالتونو، روسیې او جاپان دغه ستورمزلي په تېره اکتوبر میاشت کې نړیوال فضايي تم‌ځي ته تللي وو. ځمکې ته د دوی ستنېدل څو وارې د خرابې هوا له کبله ځنډېدلي وو.

د طالبانو ویاند یو وار بیا خپل حکومت ته په ملګرو ملتونو کې د افغانستان د څوکۍ د ورسپارلو غوښتنه وکړه. ملي راډیو ټلوېزیون چې د طالبانو په کنټرول کې دی، نن یکشنبه د ذبیح‌الله مجاهد څرګندونې خپرې کړي چې ویلي یې دي، ملګرو ملتونو کې د تېر حکومت استازی د افغانستان استازولي نه‌شي کولای او دا څوکۍ باید اوسني حکومت ته وسپارل شي. دا مهال په ملګرو ملتونو کې نصیر احمد فایق د افغانستان استازولي کوي او طالبانو مخکې سهیل شاهین په ملګرو ملتونو کې د خپل استازي په توګه نومولی و. ذبیح‌الله مجاهد ټینګار کوي، چې... Читать дальше...

د افغانستان لپاره د واشنګټن ځانګړي استازي توماس وېسټ په بلخ ولایت کې پر خبریالانو پرونۍ چاودنه تروریستي حمله بللې او غندلې يې ده. پرون د مزار شریف په تبیان فرهنګي مرکز کې چاودنې د طالبانو په وینا یو تن وواژه او د خبریالانو په ګډون اته نور ټپیان کړل، خو د رسنیو ملاتړو بنسټونو بیا د وژل شویو شمېر ۳ او د ټپي خبریالانو شمېر ۱۶ بللی دی. توماس وېست نن سهار وختي پر خپل ټویټر کې لیکلي، چې واشنګټن د تاوتریخوالي دا روان بې مفهومه اعمال غندي. د ژورنالېستانو د خوندیتوب کمېټې هم پرون په یوه اعلامیه کې دا... Читать дальше...

د کمال په خبره، د مارچ پر ۱۰مه یې د پېښې له ځایه پینځه مړي واېستل او د شنبې یا خالي پر ورځ یې پینځه نور مړي هم له اوبو واېستل. نوموړی وايي، په وژل شویو کې درې ماشومان او اووه ښځې دي.

د يو شمېر خصوصي ښوونځيو مسوولين وايي، د تعليمي کال په رانږدې کېدو سره، کم شمېر کورنيو خپل ماشومان په خصوصي ښوونځيو کې شامل کړي دي. د هېواد بګرام خصوصي ښوونځي مشر نصير احمد پوپلزی وايي، تر شپږم ټولګي پورې د نجونو پر زده‌کړو له بنديز وروسته د دوی د خصوصي ښوونځي په ګټه کې ٥٠سلنه کموالى راغلى دى. نوموړی زیاتوي، که څه هم نوی تعلیمي کال په رارسېدو دی او په تېرو کلونو کې دوی د کال په دې وخت کې ډېر زده‌کوونکي جذبول، خو په خبره یې سږ کال د زده‌کوونکو شمېر کم دی. نوموړي ازادي راډيو ته وویل: "یو شمېر... Читать дальше...

پر ټولنيزو رسنيو د طالبانو حکومت د روغتیا وزارت سرپرست قلندر عباد يوه ويډيو خپره شوې ده چې، په اړه يې تُوند غبرګونونه ښودل شوي دي. هغه په دې ویډیو کې چې د ثبت کره نېټه یې معلومه نه‌ده وايي، هڅه کوي چې د افغانستان طبي سیسټم او تعلیمي نصاب د پاکستان په څېر شي. نوموړی وايي: "له دې امله چې زموږ ټوله دل‌چسپي پاکستان کې ده، موږ وایوو زموږ د روزنې کوم پروګرامونه او قوانین او د لېسو کوم نصاب چې دی، هغه دې د پاکستان په څېر شي. موږ د همدې کار په هڅه کې یوو. موږ ته د دې ډېره اړتیا ده، خو که چېرې دا ټولې... Читать дальше...

د هلمند د کجکي ولسوالۍ خلک وايي، د ځمکو تر څنګ يې سيند بهیږي خو د دوی باغونه او ځمکې د اوبو له نشتوالي وچ شوي دي. ځايي خلک له دولت غوښتنه کوي چې، د هلمند سيند څخه دې کانال ورته وکاږي تر څو يې ځمکې تر اوبو لاندې شي. په دې اړه نور تفصيل د لاندې غږيز فايل په کېکاږلو اورېدلی شئ:

په هند کې پولیسو درې کسان په بیهار ایالت کې د یوه مسلمان سړي د وژنې د قضیې په تړاو نیولي دي. پولیسو پرون شنبه وویل، پر دغه ۵۶ کلن مسلمان سړي چې نسیم قریشي نومېده، د خلکو د یوې پارېدلې ډلې له‌خوا د دې لپاره حمله شوې وه، چې شک کېده د خوسکي غوښه ورسره وه. د هند په ځینو برخو کې د محلي حکومتونو له‌خوا د خوسکي او غويي د غوښې خرڅول او کارول منع شوي دي. په هندویزم کې غواګانو ته په درنه سترګه کتل کېږي او پر هغو کسانو وخت ناوخت حملې کېږي، چې د غواګانو په وژنه تورن دي. په هند کې چې مسلمانان په‌کې اقلیت... Читать дальше...

دوه امریکايي، یو روسی او یو جاپانی ستورمزلي په فضا کې د شپږو میاشتو له تېرولو وروسته پرون له نړیوال فضايي تم‌ځي بېرته ځمکې ته روان شول. د امریکا د فضايي تحقیقاتو اداره (ناسا) وايي، دغه ستورمزلي نن یکشنبه ناوخته د فلوریډا ایالت په سواحلو کې ځمکې ته رسېږي. د جرمني خبري اژانس د راپور له‌مخې، ځمکې ته د دغو ستورمزلو ستنېدل د هوا د خرابوالي له کبله څو وارې وځنډېدل. پر اوکراین د روسیې تر غیرموجه یرغل وروسته دغه ستورمزلي په تېره اکتوبر میاشت کې د ناسا او د روسیې د یوه شرکت له‌خوا د امریکا له خاورې فضا ته ولېږل شول.

پرون شنبه هم د ترکیې په جنوب لوېدیځ اژه سمندرګي کې پنځه پناه غوښتونکي په اوبو کې ډوب شول. د ترکیې ساحلي ساتونکي وايي، دغه پناه غوښتونکي په یوه رابړي کښتۍ کې ظاهراً د یونان پر لوري روان شوي وو. د ترکیې ساحلي ساتونکو په یوه اعلامیه کې ویلي، یوولس پناه غوښتونکي ژغورل شوي او د پنځو نورو جسدونه ترلاسه شوي دي. په وروستیو کې د افغانانو په ګډون د څو هېوادونو د پناه غوښتونکو د ډوبېدو خبرونه ورکول کېږي.

د طالبانو تر ولکې لاندې د برښنا ریاست د کندوز حوزوي څانګه وايي، د امام صاحب، علي اباد او چهاردرې ولسوالیو بېلابېلو برخو ته د برښنا رسونې د بهیر د چټکتیا لپاره یې ټول پخواني تجهیزات بدل کړل. د دې ادارې د اعلامیې له‌مخې د علي اباد ولسوالۍ په میرشیخ سیمه کې ۱۲ پایې چې ۱۲متره دي هم درول شوي دي. برښنا ریاست ویلي، د ټرانسفرمرونو تجهیزات هم په دقیق ډول ارزول شوي دي. دا ادعا داسې وخت کېږي، چې د پلازمېنې کابل په ګډون د افغانستان په زیاتو ښارونو کې منظمه برېښنا نه‌شته او پرچاوي هم زیاته شوې ده.