افغانستان کې د سېلابونو درانه زیانونه؛ ملګرو ملتونو د مرستو لپاره ارزونې پیل کړي
ملګري ملتونه وايي، د افغانستان په یو شمېر ولایتونو کې سختو ناڅاپي سېلابونو لسګونه کسان وژلي، سلګونه کورونه او زیاتې کرنیزې مځکې یې ویجاړې کړې دي.
د خوراکي موادو نړیوال پروګرام وايي، د دوی ټیمونه سېلاب ځپلو سیمو کې دي، وضعیت ارزوي څو زیانمنو شویو خلکو ته د خوراکي موادو بېړنۍ مرستې ورسوي.
د کډوالۍ نړیوال سازمان هم پر خپل ټویټر ویلي چې د دوی مرستندویه ټیمونه سېلاب ځپلو سیمو کې دي څو اوښتي زیانونه معلوم او خلکو ته بېړنۍ مرستې ورسوي.
د طالبانو په حکومت کې پېښو ته د رسېدو په چارو کې د دولت د وزارت ویاند شفیع الله رحیمي د دوشنبې په ورځ ازادي راډیو ته ویلي وو چې: "د بارانونو او راوتلو سېلابونو له امله په ۸ ولایتونو کې له بده مرغه ۳۸ تنه شهیدان، ۵۷ تنه ټپیان، ۲ تنه ورک، ۹۰۰ کورونه نیم یا هم بشپړ نړېدلي، ۴۵۶ څاروي تلف او نږدې ۷ زره جریبه کرنیزه ځمکه او باغونه ویجاړ شوي دي."
وروستيو سېلابونو کابل، خوست، غزني، کونړ، پکتیا، نورستان او ننګرهار کې هم ځینې سیمې ځپلي، خو تر ټولو دروند زیان یې د میدان وردګو په جلریز ولسوالۍ کې اړولی چیرې یې چې یې د ځايي چارواکو په وینا د تندورې کلي کې لږ تر لږه دېرش کسان وژلي، ۱۵ نور یې ټپیان کړي او ګڼې نورې ویجاړۍ یې رامنځته کړي دي.
د طالبانو تر کنټرول لاندې د افغانستان ملي راډیو تلوېزون د میدان وردګ د والي قاري بختیار معاذ هغه څرګندونې خپرې کړي چې په یو غونډه کې یې له مرستندویه ادارو غوښتي چې سېلاب ځپلو کورنیو سره دې د خوراکي او غیر خوراکي توکو بېړنۍ مرستې وکړي.
په جلریز کې د طالبانو د حکومت ولسوال قاري صبغت الله الهام هم په دې غونډه کې سېلاب ځپلو سیمو ته د بېړنیو مرستو په رسولو ټینګار وکړ.
هغه وویل: "روغتیايي برخه کې مرستو ته زیاته اړتیا ده، دویم قدم کې د اوبو اړتیا ده، څاګانې بشپړه تخریب شوې دي، د څښاک اوبه نه شته، او همدارنګه خوراکي مواد، البسه او نور توکي په کار دي ځکه د دوی ټول شته سېلاب وړي دي."
داسې مهال چې وروستیو سېلاب ځپلو ته د بېړنیو مرستو او ژغورنې هڅې روانې دي، د افغانستان په لږ تر لږه اتلس ولایتونو کې د نورو سختو ورښتونو او سېلابونو د راوتلو خبرداری ورکړی شوی دی.
د طالبانو حکومت د ټرانسپورټ او هوايي چلند وزارت د هوا پېژندنې ریاست د دوشنبې او سه شنبې په ورځو په ۱۸ ولایتونو کې د ډېرو بارانونو اورېدو او سېلابونو راوتو خبرداری ورکړی دی.
د دې وزارت له قوله، نورستان، لغمان، کونړ، کاپیسا، پروان، ننګرهار، کابل، لوګر، پکتیا، خوست، غزني، میدان وردک، بامیان، غور، پکتیکا، زابل او دایکندي ولایتونو کې د شدید باران او سېلابونو راوتو احتمال شته.
د چاپېریالي چارو پوهان وايي، په وروستیو کلونو کې نړیوال اقلیمي بدلون، په افغانستان کې د شنو ساحو او ونو بوټو له منځه تلل او د خلکو له خوا د سېلابونو په لارو کې کورونه جوړول او ابادۍ د دې سبب شوي چې موسمي سېلابونه تر پخوا درانه زیانونه واړوي.
په جرمني کې د اوبو د مدیریت څېړونکی ډاکتر نجیب الله سدید ازادي راډیو ته وویل، خلک کولی شي د ځینو تدابیرو په خپلولو د سېلابونو پر مهال مالي او بشري زیانونه راکم کړي.
نوموړی وویل، خلک باید د سېلابونو پر مهال لومړۍ خپل ځانونه او کورنۍ لوړو سیمو ته وباسي، همدارنګه دې تړلي څاروي خوشې کړي، ځکه د نوموړي په وینا کله چې څاروي خوشې وي نو د سېلاب څخه د تېښتې لاره خپلولی شي.
د سدید په وینا تر سېلاب وروسته دې خلک ژر خپلو خټینو کورونو ته ځکه نه ستنېږي چې ځینې کورونه چې بنسټونه یې سېلاب ځپلي وي د نړېدو خطر یې زیات وي.
د طالبانو د حکومت د اوبو او انرژۍ وزارت څو ورځې مخکې د افغانستان په یو شمېر سیندیزو حوزو کې د سیندونو د اوبو د لوړېدو او په ځینو سیمو کې د سېلابونو د راوتلو خبرداری ورکړی و.