"Köteklediler, iskencege oğrattılar, atıp öldürüv ile qorquttılar". Oleksiy Kısılev ile SİZO-da intervyü
Ukrayina Arbiy deñiz quvetleriniñ "Slavutiç" istihbarat gemisiniñ sabıq komandanı Oleksiy Kısılevnıñ davası boyunca artıq 6 mahkeme oturışı olup keçti.
Oturışlar Canköy rayon mahkemesinde mahkemeci Liliana Solovyevanıñ reberligi altında keçirile. Mahkeme tahqiqatı vaqtında artıq davanıñ materialları, vide ve foto materialları, ifadeler baqıp çıqıldı.
(Oleksiy Kısılev Rusiyede yasaq etilgen ve terroristik sayılğan Noman Çelebicihan adına göñülli qırımtatar batalyonında iştirak etüv ile qabaatlana. O, Ukrayinağa keniş mıqyaslı cenk vaqtında Rusiye ordusı tarafından işğal etilgen Herson vilâyetiniñ Geniçesk şeerinde bellisiz şahıslar tarafından tutup esir etilgenini ve iskencelerge oğratulğanını bildire. Soylarınıñ bildirgeniyek köre, bundan soñ onı Qırımğa alıp ketkenler ve anda SİZO-ğa yerleştirgenler. Oleksiy Kısılev 15 yıl apis cezasına mahküm etile bile. O qabaatını tanımay. Onıñ batalyonda iştigani batalyonıñ tesisçisi ve iş adamı Lenur İslâmov da inkâr ete.)
FSB hadimleri ve Rusiyeniñ Çongar kiriş-çıqış yoqlav keçitiniñ sıñır hızmetiniñ hadimi ifadelerini berdi. Soñkisi 2021 senesi iyülniñ 27-nde Kısılevniñ ğayıp olmasından 5 kün soñra o özü Qırım ile memuriy sıñırdan keçkenini kösterdi. Kısılev özü ise FSB hadimleriniñ onı Geniçeskten Aqmescitke alıp barğanını ve o maşnanıñ arqa oturğıçından başında çuval ile yoqlav keçitini keçkenini bildirdi.
Qabaatlav tarafınıñ 3 şaatı da mahkemede şaatlıq etti. Olarnıñ arasında yaqınlarda Noman Çelebicihan adına göñülli qırımtatar batalyonında iştirak etüv içün RF Ceza qanunnamesiniñ 208-nci maddesi ile 5 yıl apis cezasına mahküm etilgen ve artıq cazahanege ketken Sergey Gudım da bar. Advokatlarnıñ malümatına köre, işğal mahkemeciler bu maddege binaen böyle qısqa müddetni öz qabaatını "tanığan" ya da bazen başqalarğa qarşı şaatlıq etip tahqiqat ile işbirlik etkenlerge bere. Akis alda, mahkeme mahkemelengen şahıslarğa daa büyük müddet tayin ete. Misal olaraq Arsenom İbraimov – 10 yıl, Seydaliyev Nasrulla – 9 yıl ve Rustem Gugurik – 8,5 yıl apis cezasına mahküm etildi.
Qabaatlav tarafınıñ ekinci şaatı "Tayson" şatrlı isminen Seit-İbram Zaytullayevdir. O batalyonda öz iştiragini inkâr etmey, Aqmescitte otura ve FSB ile faal şekilde işbirlik ete, tahqiqatqa kerekli malümatnı bere. O Arsen İbraimov, Nasrulla Seydaliyev ve İgor Halilovnıñ davasında iştirak etti.
Üçünci şaatnıñ şahsiy malümatı tahqiqatçı tarafından gizlendi. Mahkemede o Petrov Petr Petroviç tahallüsi ile şaatlıq etti. O dersiñ "Timur" şartlı ismi ile batalyon azasıdır. Amma Oleksiy Kısılev özü bu tahallüs altında Ernest Ablâzimov gizlengenini bildire. Bunıñ tasdıqı muarririyette yoq.
(Qırım.Aqiqat muarririyetinde bu davağa dair şaatlarnıñ fikri yoq. Biz olarğa öz fikrini bildirmek imkânını bermege azırmız).
Kısılevniñ sözlerine köre, nevbetteki mahkeme oturışında 2016 senesi Rusiyede çıqarılğan "Qırımnıñ grajdan blokadası" aqqında filmniñ müellifi sorğuğa çekilecek. Filmde er şey arasında Oleksiy Kısılevniñ blokadada alğan emiyeti ve mahkemelengenniñ şaatlıq etkeni kösterile.
"Mahkemedeki vaziyet pek kergin ve siñirli edi. Prokuror çoq vaqıtqa meni sustırmaq içün aşıqa. Maña öyle kele ki, onıñ içün doğulğanda artıq suçlu edim. Diger devleteniñ topraqlarında qaçırılğanım, meni köteklegenleri, iskencege oğratqanları, atıp öldürüv ile qorqutqanları ise diqqatqa asla alınmay", - dep aytıp bere Kısılev.
"Rusiye akimiyetiniñ Ukrayina vatandaşlarına qarşı areketlerini qanunsız sayam. Olar halqara uquqqa zıttır. Vaqıt kelecek ve bu areketler halqara mahkemelerde ilân etilecek", - dey o.
Uquq qoruyıcılarnıñ bildirgenine köre, bugünde Aqmescit tahqiqat tevqifhanesinde siyasiy taqiplerge oğratılğan çoq sayıda Ukrayina vatandaşları tutula. Şu cümleden, qanunsız silâlı birleşmelerniñ faaliyetinde iddia etilgen iştirak içün.
Oleksiy Kısılev şularnı ayta: "Bazılarınen etap vaqtında tanıştım. Olarnıñ episi yaqalanmaları ve SİZO-da tutulmaları aqqında qorqunç şeyler añlata. Nayırsızlıqta epimiz qardaşmız ve biri-birimizniñ taqdirine muqayt olmağa tırışamız".
Onıñ sözlerine köre, tahqiqat tevqifhanesindeki baquv şaraiti qanaatlendirmegen, pek yaramaydır: "Yemek em keyfiyet, em de teşkiliy ceetten igrenç. Adetince aş suvuq, farqlı vaqıtta berile".
Lâkin Oleksiy Kısılevniñ Aqmescit tahqiqat tevqifhanesinde qarşılaşqanı esas qıyınlıq - tibbiy yardım almaq içün normal bir imkânnıñ olmamasıdır.
"Menim kameram ekimniñ odasından 70 metrlik uzaqlıqta olğanına baqmadan tibbiy bölükke "kettim". Tibbiy yardım içün ne qadar muracaat etsem de, alıp barmadılar. Açlıq ilân etkenimden soñ SİZO hadimleri meni ekimge alıp bardılar. Ekim güya retsept yazıp berdi ve kerekli ilâcalar er kün kamerama ketirilecegini vade etti. Añlağanıñız kibi ilâclar maña öyle ketirilmedi. Bir aydan soñ ise maña retsept coyulğan eken dediler. Neticede tuvğanlarıma kerekli ilâcalrnı alıp, maña berip yibermelerini rica ettim".
Rusiye akimiyeti uquq qoruyıcılarnıñ Aqmescit tahqiqat tevqifhanesiniñ mabüsleriniñ aqları bozulğanı aqqında bildirmelerini iç bir şekilde izaatlamaylar.
Oleksiy Kısılev, tibbiy yardımnıñ kösterilmemesini qılınuv ve atta iskence, tazyıq kibi qabul etkenini bildire. Aynı zamanda, ruh küçüni ğayıp etmegenini ve böyle mahkeme şaraitinde bile öz aqqını ve azatlığını qorçalamağa devam etkenini ayta.
Bir çoq siyasiy mabüs ve arbiy esir kibi o da tezden azat etilecegine ümüt ete: "Ukrayina, ortaqlarınıñ yardımı ile siyasiy mabüslerniñ azat etilmesine irişecek. Ümüt etem ve inanam ki böyle olacaq. Eñ yaqın vaqıtta".
MALÜMAT: Ukrayinağa qarşı Rusiye silâlı ücümi 2022 senesi fevralniñ 24-nden sabadan berli devam ete. Rusiye ordusı arbiy ve vatandaş infrastrukturasınıñ esas obyektlerine avadan darbe endire, uçaq alanları, arbiy bölük, cermay bazaları, yaqıt stantsiyaları, kilse, mektep ve hastahanelerni viran ete.
Aprelniñ başında Moskva Ukrayina şimalinde faal olğanını toqtattı, dep bildirdi. Tezden Ukrayina akimiyeti Kıyiv, Çerniğiv ve Sumı vilâyetinde Rusiye arbiyleri qalmadı, dep ayttı.
Rusiye ordusı çekilgen soñ azat etilgen köy ve şeerlerde kütleviy öldürüv adiseleri aqqında belli oldı. Bazı ğarbiy liderler Rusiyeni cenk cinayetlerinde qabaatladı. Rusiye akimiyeti arbiyleriniñ öldürüvlerge alâqası bar olğanını inkâr etip, olarnı «uyduruv» dep adlandıra.
Rusiye Ukrayinağa qarşı basqıncılıq cenk alıp barğanını inkâr ete ve bunı maqsadı «askeriysizleştirüv ve denatsifikatsiya» olğan «mahsus operatsiya» dep adlandıra.
***
Roskomnadzor Qırım.Aqiqat saytını blok etti. Qırım.Aqiqatnıküzgü saytı vastasınen oqumaq mümkün: https://krymrcriywdcchs.azureedge.net. Esas adise-vaqialarnı Qırım.Aqiqatnıñ Telegram ve İnstagram saifelerinden taqip etiñiz.