Մարկեդոնով. Ռուսաստանը որոշակի եզրակացություններ է արել ղարաբաղյան հակամարտության գոտում ապրիլյան էսկալացիայից հետո
Արմինֆո. Ուժերի հավասարակշռությունը տարածաշրջանում երբեք չի խախտվել, նոյեմբերի 3-ին լրագրողների հետ զրույցում այդպիսի կարծիք է հայտնել ռուսաստանցի վերլուծաբան Սերգեյ Մարկեդոնովը՝ պատասխանելով ԱրմԻնֆո-ի հարցին:
«Կարծիք կա, թե ուժերի հավասարակշռությունը մինչև 2016 թվականը խախտվել է, սակայն դա այդպես չէ: Կուզեի ընդգծել մեկ կարևոր հանգամանք՝ մենք 2016 թ. ապրիլյան պատերազմի պատանդ ենք դարձել: Մինչդեռ 2016 թվականից առաջ
Էլ բռնության նշաձողը պարբերաբար բարձրացվել է: Եվ այստեղ բանն այն չէ, որ Ռուսաստանը զենք է վաճառել Ադրբեջանին, թեև այստեղ վիճելու տեղ կա, բայց դա երկրորդական է: Չլինի ռուսական զենք, կինեն թուրքական կամ իսրայելական: Զենքի պահանջարկի կա, խնդիրն ուժային ճանապարհով լուծելու ցանկություն նույնպես առկա է: Այսօր հարկավոր է մտածել, թե ինչպես նվազագույնի հասցնել այդ ռիսկերը, իսկ դրա համար անհրաժեշտ է, որպեսզի միջնորդ երկրները միմյանց հետ շփվեն՝ գոնե ոչ որպես թշնամիներ»,- գտնում է փորձագետը:
Նրա խոսքով, անշուշտ, Հայաստանում ղարաբաղյան հակամարտությունը բացարձակ գերակայություն է համարվում: Սակայն, նրա համոզմամբ, ղարաբաղյան հակամարտությունը գլոբալ առումով եվրոպական անվտանգության չլուծված խնդիրների մասն է հանդիսանում: Մարկեդոնովը գտնում է, որ այսօր միջազգային անվտանգությունում գրեթե բացակայում են խաղի կանոները, հակամարտության կարգավորման ուղիներ գտնելու համատեղ մեխանիզմները, առկա են միակողմանի լուծումներ: Փորձագետը գտնում է, որ այդ վատ ֆոնն էլ թույլ չի տալիս լուծել գոյություն ունեցող խնդիրները, դրդել փոխզիջման: «Անշուշտ, կգտնվեն առնչման կետեր, սակայն դեռ պարզ չէ՝ երբ: Ակնհայտ է, որ վերադարձ 1988 թվականին չի լինի, ինչպես՝ վերադարձ 2014 թ. Դոնբասին: Հակամարտության կողմերից մեկի հաղթանակ չի լինի, քանի որ դրանցից ոչ մեկը համապատասխան ռեսուրսներ չունի»,- հայտարարել է Մարկեդոնովը:
Անդրադառնալով ռուս-ադրբեջանական հարաբերություններին՝ փորձագետը նշել. «Այն բանից հետո, երբ Ռուսաստանը կորցրեց Վրաստանի վրա ազդեցության շատ մեխանիզմներ, երկրորդ Վրաստան ստեղծել Կովկասում, խնդրահարույց է: Դա չի նշանակում, որ Ռուսաստանն Ադրբեջանի հետ լիակատար ռազմավարական ըմբռնում ունի, կան բազմաթիվ տարաձայնություններ: Ասենք, Բաքուն կցանկանար, որպեսզի Ռուսաստանն այդ հարցում Ադրբեջանի օգտին գործեր: Ռուսաստանը չի ուզում դա անել, քանի որ վերջինիս խնդիրը սեփական շահերի առաջմղումն է, այլ ոչ թե՝ ինչ-որ նպատակների իրագործման հարցում Բաքվին աջակցելը»,- գտնում է քաղաքագետը:
Խոսելով ռազմավարական դաշնակից Հայաստանի հետ հարաբերությունների մասին՝ Մարկեդոնովը համոզմունք է հայտնել, որ Երևանը քիչ բան չի ստանում Մոսկվայից: «Դա թե զենքային գործարքներում զեղչն է, թե Գյումրիի ռազմակայանը, որը, հավատացեք, լիովին զսպում է Թուրքիային: Չլիներ այդ ռազմակայանը, չգիտեմ, ինչպես կվարվեր Անկարան այս կամ այն իրավիճակում: ՆԱՏՕ-ին անդամակցման հեռանկարը խաբուսիկ է. քանի դեռ Թուրքիան այնտեղ է, այդ ճանապարհը փակ է: ԵՄ-ն Ադրբեջանը դիտարկում է որպես էներգետիկ գործընկեր, այն նույնպես Արևելյան գործընկերության մաս է:
Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև ընտրություն ԵՄ-ն չի անի: Բացի այդ, Հայաստան-ԵՄ նոր շրջանակային համաձայնագրում կետ կա Մեծամորի ԱԷԿ փակման վերաբերյալ, որն ապահովում է հանրապետության էներգիայի 45%-ը: Ենթադրենք՝ դա արվում է, ինչպես և ով է լրացնելու այդ պակասը: Միթե այստեղ ակնհայտ չեն Թուրքիայի և Ադրբեջանի լոբբիստական ջանքերը»,- ասել է նա;
Նրա խոսքով, Հայաստանը, որպես անկախ պետություն, ունի շահեր, որոնք ոչ միշտ են համընկնում ռուսական շահերին, և այն շահագրգռված է թե Արևմուտքում և թե Արևելքում շփումների ընդլայնմամբ: Սակայն, նա համոզված է, որ այսօր Ռուսաստանի հետ դաշնակցությանն իրական այլընտրանք չկա: Վերլուծաբանը նշել է, որ Ադրբեջանին զենք մատակարարվել է որոշակի ոչ պաշտոնական պայմնավորվածություններով, որ դա չի օգտագործշի հակամարտության բորբոքման համար: Մարկեդոնովի խոսքով, հակամարտության բորբոքումը Ռուսաստանին ձեռնտու չէ, և, հնարավոր է, հետագա մատակարարումների ժամանակ ինչ-որ անվանացուցակ կրճատվի»,- նշել է Մարկեդոնովը՝ ավելացնելով, որ Ռուսաստանը որոշակի եզրակացություններ արել է ապրիլյան սրացումից հետո: