Новости за 08.12.2021

Депутат Бакытбек Жетигеновдун маселесин Жогорку Кеңеш 9-декабрдагы жалпы жыйынында карашы мүмкүн. Мындай сунуш парламентте кечээ айтылган жана жалпы эле «бийликти басып алуу» деген айып боюнча иш тууралуу Башкы прокуратуранын маалыматын угуу сунушу киргизилген. Жетигеновду Улуттук коопсуздук боюнча мамлекеттик комитет (УКМК) “Бийликти курал колдонуп күч менен басып алууга даярдык көрүү” деген айыптын негизинде быйыл ноябрда кармаган. Башкы прокуратура Жетигенов менен катар Жогорку Кеңештин камактагы дагы эки депутатын ... Читать дальше...

Жалал-Абад шаарында ала качууга кабылган кыз табылып, ата-энесине өткөрүлүп берилди. Бул тууралуу 8-декабрда шаардык милициянын басма сөз кызматы билдирди. Мекеменин маалыматына караганда, үч-төрт бала кызды машинага күч колдонуп салып кеткени жөнүндө билдирүү түшкөн. Факт каттоого алынып, териштирүү башталган. Натыйжада кыз Базар-Коргон районунун 17 жаштагы тургуну экени жана ал Жалал-Абад шаарындагы жогорку окуу жайларынын биринде билим алып жатканы, аны өзүнөн 10 жаш улуу айылдашы уурдаганы  белгилүү болгон. Читать дальше...

Париждин Шарль де Голль аэропортунда сауд арабиялык журналист Жамал Хашогжини өлтүрүүгө шектүү катары бир күн мурун кармалган Халед Айед ал-Отайби деген киши кайра коё берилди. Териштирүү учурунда анын аты-жөнү гана эл аралык издөө жарыяланган кылмышка шектүүгө окшош болуп чыкты. Шаршембиде Сауд Арабиянын Тышкы иштер министрлиги Халед Айед Отайби деген аты-жөнү уйкаш адам Парижде жаңылыштык менен кармалганын жана Стамбулдагы эки жыл мурунку чуулгандуу ишке анын тиешеси жок экенин билдирди. Франциянын прокуратурасы муну ырастады. Читать дальше...

Акын, маданиятка эмгек сиңирген ишмер Зайырбек Ажыматов атындагы адабий сыйлыктын жеңүүчүсү аныкталды. “Роза Отунбаеванын демилгеси” эл аралык фонду жана “РухЭш” сайты негиздеген сыйлыктын жеңүүчүсү жаш акын Мелис Мамажан уулу болгонун уюштуруучулар кабарлашты. Сыйлык жыл сайын маркум Зайырбек Ажыматовдун туулган күнү – 27-майда 35 жашка чейинки жаштар арасынан тандалып алынган бир акынга ыйгарылат. Жеңүүчүнү “РухЭш” сайтынын “Казына” адабий эксперттер тобу аныктады. Сынакта Айзат Кудайберди... Читать дальше...

Кыргызстандын Орусиядагы элчилиги Казан шаарында каза болгон кыргызстандык кыздын өлүмүнө байланыштуу жалган маалымат таратып жаткандар жоопко тартылышы мүмкүн экенин эскертти. Элчилик 8-декабрда билдиргендей, Кыргызстандын айрым жалпыга маалымдоо каражаттары жана социалдык түйүндөрдүн колдонуучулары «ушакка жана жоромолго» негизделген маалымат таратып жатышат. Мекеме Казан шаарынын Тергөө башкармалыгы менен байланышта экенин, экспертизалардын жыйынтыгы бир ай ичинде чыгарын, кыз зордуктоого кабылбаганын... Читать дальше...

Орусиянын атынан Eurovision-2021 сынагына катышкан тажик тектүү ырчы Maнижа жана анын апасы Наджиба Усманова "Эже-Сиңдилер" берүүсүнө маек курду. Ал Кыргызстанга аялдарга карата зордук-зомбулуктун алдын алууга жана жоюуга чакырган 16 күндүк өнөктүктүн алкагында келди. Манижа Eurovision-2021 сынагында "Орус аял" деген ырды аткарып, 9-орунду алган. Орусиянын атынан эл аралык сынакка бара турганы белгилүү болору менен ксенофобиялык айыптоолорго кабылган.

БШК парламенттик шайлоодогу добуштарды кол менен санап бүттү. Баштапкы жыйынтык боюнча кийинки парламент алты партиянын 54 өкүлүнөн жана бир мандаттуу округдардан шайланган 36 депутаттан куралганы турат. Бул курамдагы парламент кандай болот? Баш мыйзам боюнча бир катар ыйгарым укуктарынан ажыраган Жогорку Кеңеш бийликтин көз карандысыз бутагы катары өзүн көрсөтө алабы?

БУУнун Адам укуктары боюнча комитети казакстандык журналист, маркум Шарип Куракбаевдин укугу бузулганын ал өлгөндөн кийин тааныган чечим чыгарды. Бул тууралуу «Адил сөз» сөз эркиндигин коргоо уюму билдирди. Сот чечими менен Казакстан коммунисттик партиясынын «Казакстан чындыгы» гезитин басуу 2013-жылы бир нече жолу токтотулуп, анын баш редактору Шарип Куракбаевге ири өлчөмдө акчалай айып салынган. Тыюу салынган гезиттин баш редактору Шарип Куракбаев улуттук соттордун бардык тепкичтеринин кароосунан өткөндөн кийин... Читать дальше...

Өзбекстандын Конституциясынын жаңы долбоору 2022-жылы, Баш мыйзамдын кабыл алынышынын 30 жылдыгынын алдында даярдалып кабыл алынат. Бул тууралуу президент Шавкат Мирзиёев Конституциянын 29 жылдыгына карата Өзбекстандын элин куттуктоо учурунда билдирди. Өзбекстандын 1992-жылы 8-декабрда кабыл алынган негизги мыйзамына соңку 29 жылда 15 жолу өзгөртүүлөр жана толуктоолор киргизилди. Президент Шавкат Мирзиёев Конституцияга өзгөртүүлөрдү киргизүү тууралуу биринчи жолу, өткөн айда, экинчи мөөнөткө шайлангандан кийин айткан. Читать дальше...

Жогорку Кеңештин депутаты Дастан Бекешев парламенттин ишин өз алдынча уюштуруу мындан ары оор болот деп эсептейт. Мындай пикирин ал 8-декабрда “Азаттыктын” “Эксперттер талдайт” көрсөтүүсүндө сүйлөп жатып билдирди: “Чындыгында оор болот ачыгын айтсам. Мурда парламентте “Ак үй” болгон, имарат болгон, азыр бүт баары президентке өттү. Эртең, көрөсүңөр, иш бөлмө, микрофон, кагаз, принтер, компьютер, баарын президенттин иш башкармалыгы чечет. Парламентке өтө оор болот”. Ал эми болочок парламенттеги... Читать дальше...

Жогорку Кеңеш "Кумтөр иши" боюнча айыпталган депутаттар Асылбек Жээнбеков менен Төрөбай Зулпукаровду жоопко тартууга уруксат берген жок. Кыргызстан жайында Токтогулдан Казакстанга сууну кошумча агызганы белгилүү болду. Өзбекстан парламенти насвайга тыюу салууну талкуулады.

Германиянын федералдык канцлери болуп социал-демократ Олаф Шольц шайланды. Анын талапкерлиги үчүн Бундестагдын 395 депутаты добуш берди. Ал 16 жылдан бери өкмөттү башкарып келген Ангела Меркелдин ордуна келди. Германияда федералдык канцлер аткаруу бийлигинин башчысы болуп саналат.  Президенттин ыйгарым укуктары негизинен өкүлчүлүк мүнөздө гана. Буга чейин үч партия - Социал-демократтар, "Жашылдар" жана Германиянын эркин демократиялык партиясы сентябрдагы шайлоодон кийин Бундестагда башкаруучу көпчүлүк коалициясын түзүп... Читать дальше...

Америкалык Time журналы окурмандары арасында сурамжылоо жүргүзүп, "Жылдын адамы" наамына добуш берүү жыйынтыгын чыгарды. Ага ылайык, 2021-жылы дүйнөдөгү эң таасирдүү адамдын же адамдар тобунун наамы үчүн онлайн тандоодо жалпы тогуз миллиондон ашык добуштун 24% Бразилиянын президенти Жаир Болсонаруга берилген. Журнал белгилегендей, Жаир Болсонару 2022-жылы өтчү президенттик шайлоодо кайра шайлана турган талаштуу лидер. Коомчулук өкүлдөрү анын экономикалык чараларын жактырбай каршы чыккан. Ошондой... Читать дальше...

Мамлекеттик салык кызматы Кыргызстандагы аткаминерлердин 2019-2020-жылдардагы декларациясын жарыялады. Анда жогорку кызматтагы адамдардын көбү ортозаар жашары, бир тобу турак жай маселесин чече электиги көрсөтүлгөн. Мисалы, Министрлер кабинетинин төрагасы Акылбек Жапаровдун жалгыз батиринен башка эч нерсеси жок. Аткаминерлердин "кагаз бетиндеги байлыгы" Салык кызматынын маалыматына караганда, 6200 мамлекеттик жана муниципалдык кызматкерлер декларация тапшырып, дагы 15 миң адам байлыгын ачыктаган эмес. Читать дальше...

Жакынкы күндөрү Акжол машыктыруучусу менен беттештин күнүн жана өтө турган ордун аныктайт. Власов дүйнөдөгү эң күчтүү балбандардын бири менен килем үстүндө таймашканына кубанарын белгиледи.

Париждин Шарль де Голль аэропортунда сауд арабиялык журналист Жамал Хашогжини өлтүрүүгө шектүү Халед Айед ал-Отайби кармалганын француз маалымат каражаттары кабарлашты. Камакка алынган aл-Отайби Сауд Арабиянын ханзаадасы Мухаммед ибн Салмандын мурдагы жансакчысы экени айтылды. Франциянын RTL радиосу падышалык гвардиянын 33 жаштагы офицери Халед ал-Отайби Францияга өз аты менен менен келип, кармалгандан кийин камакка алынганын кабарлады. Ал эми Париж полициясынын кызматкери "Рейтер" агенттигине... Читать дальше...

Конституция күнүн утурлай Өзбекстандын президенти Шавкат Мирзиёев "кылмыштарына өкүнүп, түзөтүү жолуна түшкөн" деген негиз менен абактарда жаза мөөнөттөрүн өтөп жаткан 182 соттолуучуга ырайым кылуу тууралуу жарлыкка кол койду. Бул тууралуу ал Конституция күнүнө карата майрамдык куттуктоосунда билдирди. Президенттин басма сөз кызматы жарыялаган куттуктоонун текстинде ырайым кылынган 182 адам кандай кылмыштары үчүн соттолгону такталган эмес. Кийинчерээк Өзбекстандын Юстиция министрлиги мунапыс алгандардын үчөө жаза мөөнөтүн өтөөдөн толук... Читать дальше...

Орусиянын Жогорку соту НКВД кызматкерлеринин архивдик маалыматтарын ачыкка чыгаруудан баш тартты. Архив изилдөөчүсү Сергей Прудовский 1995-жылы президенттин мамлекеттик сырлар боюнча жарлыгынын айрым жоболорун жокко чыгаруу боюнча Жогорку сотко доо арыз менен кайрылган. Бул жарлыкка ылайык, ФСБ архивдеги НКВД кызматкерлеринин аты-жөнүн жана фамилиясын жашыруун кармайт. Сот жыйынын Орусияда “чет элдик тыңчы” деп таанылган “Мемориал” укук коргоо борбору соцтармактар аркылуу түз көрсөттү. Тарыхчы... Читать дальше...

Ташкентте 7-декабрда оор атлетика боюнча башталган дүйнө чемпионатына 65 өлкөдөн 432 спортчу катышууда. Бул тууралуу "Азаттыктын" өзбек кызматы кабарлады. 17-декабрга чейин улана турган чемпионатта эркектер арасында 10 комплект, аялдар арасында 10 комплект, жалпысынан 20 комплект медал ойнотулат. Бул мелдешти башында Перуда өткөрүү пландалган. Пандемиядан улам Эл аралык оор атлетика федерациясынын чечими менен Өзбекстанда өткөрүлмөй болгон. Кытайдын, Түштүк Африканын жана Ботсвананын штангист-спортчулары... Читать дальше...

Тажикстандын жогорку окуу жайларында билим алып жаткан онго жакын ооган студенти "Озоди" радиосуна август айынан бери чек арадан өтө албай турганын  айтып беришкен. Хорог чек ара отрядынын атын атагысы келбеген офицери талибдер бийликти басып алгандан кийин Тажикстандын түштүк жагындагы чек арасын “бекем” кармоо боюнча буйрук алышканын маалымдады. Тажикстандын университеттеринде окуган көптөгөн ооган студенттеринин визасынын мөөнөтү аяктап баратат. Алар өлкөдөгү кырдаалдан улам бардык мамлекеттик... Читать дальше...

Тажик парламенти Тажикстан менен Орусиянын "Биргелешкен аймактык абадан коргонуу системасын түзүү боюнча" келишимдин долбоорун колдоду. Мыйзам долбоорун Тажикстандын коргоо министри Шерали Мирзо 8-декабрда парламенттин төмөнкү палатасына сунуштады. «Чөлкөмдө коркунучтардын өсүп баратканын жана согуштук аракеттердин жаңы түрлөрүнүн пайда болгонун, террористтик топтор пилотсуз учуучу аппараттарды кеңири колдоно баштаганын эске алуу менен, бул келишим өлкөнүн аба мейкиндигинин коопсуздугу үчүн абдан маанилүү экенин белгилейм»... Читать дальше...

Шинжаңдагы мусулман азчылыктарына жасалып жаткан кысым тууралуу айтып жүргөн жарандык активист Серикжан Билашка Казакстандын укук коргоо органдары издөө жарыялап, кармалышы мүмкүн. Алматы шаарынын Алатау районунун пробация кызматы активистти издөө тууралуу соткө өтүнүч келтиргени белгилүү болду. "Сунуш жаңы эле түшүп жатат. Сот чечет. Азыр ага жактоочу бекитүү боюнча чечим кабыл алынды. Бул боюнча иш 14-декабрда каралат", - деди Алатау райондук сотунун кызматкери Зухра Акрамова. Адвокат Чынкуат... Читать дальше...

Тил үйрөнүүнү грамматикасын өздөштүрүп, сөздүктөн жаңы сөздөрдү жаттоо деп ойлогон элем. Көрсө, тил үйрөнүү үчүн б.а. ал жердеги маанини так биле алуу үчүн булар такыр жетиштүү болбойт экен. Эмне үчүн бир тилде сүйлөп, бирок бири-бирибизди түшүнө албайбыз? Биз Түркияга окууга келип, каникулдарда бир аз иштеп акча кылып алалы деп, иш издеп калчу элек. Жолуккан кишилерибиз резюмени алып, маектешип бүткөн соң "Бара бериңиз! Биз сизге телефон чалабыз!" дешчү эле. Биз аны мага чалат экен деп түшүнүп... Читать дальше...

9-декабрда түнкүсүн Чүй, Ош, Жалал-Абад, Ысык-Көл, Нарын облустарынын кээ бир райондорунда жаан, кар жаашы мүмкүн. Тоолуу райондордо кар жаашы ыктымал. Талас, Баткен облустарында жаан-чачын болбойт. Күндүз Чүй, Ысык-Көл, Нарын облустарынын кээ бир райондорунда жаан, кар, тоолуу райондордо кар жаайт. Калган аймактарда жаан-чачын жаабайт. Абанын температурасы: Чүй жана Талас облустарында түнкүсүн -3...+2, күндүз 1...6; Ош, Жалал-Абад, Баткен дубандарында түнкүсүн -1...+4, күндүз 6...11; Ысык-Көл облусунда түнкүсүн -1...-6... Читать дальше...

Бишкектин Биринчи май райондук соту абактагы саясатчы Равшан Жээнбековдун бөгөт чарасын өзгөртүү боюнча адвокаттын арызын канааттандырган жок. Адвокаттын өтүнүчү бүгүн, 8-декабрда Кой-Таш окуясы боюнча соттук жараяндын алкагында каралды. Судья Азирет Медеров Жээнбековдун бөгөт чарасы буга чейин аныкталып, 27-декабрга чейин абакта камоо тууралуу чечим чыгып калганын, аны өзгөртө албай турганын жүйө келтирди. Буга чейин бир катар укук коргоочулар Жээнбековду эркиндикке чыгаруу маселеси менен президент Садыр Жапаровго кайрылышкан. Читать дальше...