Новости за 01.06.2023

د پاکستان د سولې د مطالعاتو انسټېټوټ وايي، په افغانستان کې د طالبانو د واکمنۍ له راتګ وروسته په پاکستان کې ترهګریز بریدونه زیات شوي دي. په اسلام اباد کې د پاکستان د سولې د مطالعاتو انسټېټوټ د پنجشنبې په ورځ یو راپور خپور کړ چې وايي، په پاکستان کې د ۲۰۲۱ کال له اګست څخه د ۲۰۲۳ کال تر اپرېل پورې په ترهګریزو بریدونو کې زیاتوالی راغلی دی. په راپور کې راغلي چې دا زیاتوالی د هغه وخت په پرتله چې طالبان بیا پر افغانستان واکمن شول، غیر معمولي وه. د راپور له مخې، د تلفاتو په شمېر کې هم د پام وړ زیاتوالی... Читать дальше...

ایا تاسو د افغان محلي کارکوونکو د پروګرام په اړه پوهېږئ؟ د اسټرالیا فدرالي حکومت اعلان کړی، هغه کسان چې د افغان محلي کارکوونکو په پروګرام کې یې کار کړی یوازې شپږ میاشتې پاتې چې د دې پروګرام لپاره درخواست وکړي. په افغانستان کې یو اسټرالیایي سیمه ییز یا محلي کارکوونکی چې "Locally Engged Employee" پروګرام له لارې اسټرالیا ته تللی، وايي، یو شمېر همکاران یې چې په افغانستان کې پاتې دي، ژوند یې له ګواښ سره مخ دی. امان‌الدین مرادي چې اوه میاشتې وړاندې اسټرالیا ته تللی، ازادي راډیو ته وویل، اسټرالیا باید د دوی د همکارانو سره مرسته وکړي. Читать дальше...

د پاکستان د سولې د مطالعاتو انسټېټوټ وايي، په افغانستان کې د طالبانو د واکمنۍ له راتګ وروسته په پاکستان کې ترهګریز بریدونه زیات شوي دي. په اسلام اباد کې د پاکستان د سولې د مطالعاتو انسټېټوټ د پنجشنبې په ورځ یو راپور خپور کړ چې وايي، په پاکستان کې د ۲۰۲۱ کال له اګست څخه د ۲۰۲۳ کال تر اپرېل پورې په ترهګریزو بریدونو کې زیاتوالی راغلی دی. په راپور کې راغلي چې دا زیاتوالی د هغه وخت په پرتله چې طالبان بیا پر افغانستان واکمن شول، غیر معمولي وه. د راپور له مخې، د تلفاتو په شمېر کې هم د پام وړ زیاتوالی... Читать дальше...

د دې اوونۍ د "هارون باچا هنري ګړۍ" خپرونې مېلمه نوميالی سندرغاړی فضل وهاب درد دی. نوموړي د يوې اوږدې مودې له محنت وروسته ځان د سيمې پر خلکو د يوه غزلبول سندرغاړي په توګه منلی دی. هغه د سندرې ويلو په فن کې د سيمې د يوشمېر ځوانو سندرغاړو لارښود هم دی. درد وايي، له هنر سره يې عشق کړی دی او غواړي پښتو ادب او موسيقۍ ته کار وکړي. د نوموړي دا خبرې او ځينې سندرې يې په خپرونه کې اورېدای شئ.

یو شمېر امریکايي سناتوران غواړي چې په افغانستان کې د بشري حقونو د سرغړونو له امله پر طالبانو د سختو بندیزونو د لګولو لپاره د امریکا کانګرس ته یوه لایحه وړاندې کړي. یو شمېر امریکايي سناتوران وايي، دوی داسې لایحه چمتو کوي چې پر اساس به یې پر طالبانو نوي او سخت بندیزونه ولګول شي. امریکايي خبري چینل فاکس نیوز ویلي، دغه لایحه چې د سناتور جیم ریش او ۱۸ نورو جمهوري غوښتونکو سناتورانو له خوا وړاندې کېږي، د امریکا له ولسمشره غواړي چې پر طالبانو د تروریستي فعالیتونو، د مخدره موادو د قاچاق او د ښځو د حقونو... Читать дальше...

د بې پولې ډاکترانو بنسټ یا 'ایم ایس ایف' وايي، په ۲۰۲۲ کال کې د بامیانو په ولایت کې تر ۴۰ سلنې زیاتو مېرمنو له مسلکي روغتیايي مرستې پرته په کور کې ماشومان زېږولي دي. دغه سازمان په یو راپور کې چې نن خپور شو لیکلي، سږ کال یې په بامیانو کې ۸ روغتیايي مرکزونه جوړ کړي، خو بیا هم د دغه غرني ولایت په لرو پرتو سیمو او کلیو کې خلک له سختو ستونزو سره مخ دي. د بې‌ پولې ډاکترانو د بنسټ د روغتیايي چارو د همغږۍ مرستیال ډاکتر همایون همت ازادي راډيو ته وویل، په هر روغتیايي مرکز کې یوازې یوه ښځینه ډاکټره یا قابله ګومارل شوې ده. Читать дальше...

د عراق د بصرې اوسېدونکې هبه فوري وايي، د خاورو او ښیښو پر لوښو او نورو شیانو انځورونه جوړول یې شوق هم دی او د ګټې وټې ذریعه هم. نوموړې وايي، انځورګري یې شاوخوا څلور کاله مخکې پیل کړې وه او اوس د عراق د پخوانیو ودانیو تر څنګ د بغداد فرهنګ هم انځوروي. د رویټرز اژانس له ویډیو جوړ رپورټ.

د افغانستان کرکټ ملي لوبغاړی نوین‌الحق نن پنجشنبه د انګلستان په کورنیو شل اوریزو سیالیو 'ویټالیټي بلاسټ' کې لومړۍ لوبه کوي. د نوین لوبډلې لېسټرشایر د نننۍ سیالۍ لپاره په اعلان شوې لوبډله کې نوموړی په خپل ۱۱کسیز نوملړ کې شامل کړی دی. لیسټرشایر به نن د کابل پر وخت د شپې شاوخوا لس بجې له ډربي شایر سره سیالي وکړي. نوین‌الحق د ویټالیټي بلاسټ په سیالیو کې د درېیم ځل لپاره ګډون کوي، هغه په لومړنیو دوه پړاونو کې ۵۰ لوبغاړي سوځولي وو.

د هند نومیالۍ پهلوانانې په احتجاج دي او د هغه هېواد د پهلوانۍ فېډرېشن (فېدراسیون) پر مشر د جنسي ځورونې تور پورې کوي. خو د فېډرېشن مشر دا تور ردوي. پولیسو په وروستیو کې د مظاهرو پر مهال یوشمېر پهلوانانې او فعالان ګرفتار هم کړل. د اسوشيېټېډ پرېس او رویټرز اژانسونو له ویډیوګانو جوړ رپورټ.

د ملګرو ملتونو د ښځو د څانګې مشره سیما باهوس وایي، د افغانستان د وضعیت په اړه د یوې خپلواکې څېړنې له همغږي کوونکي فریدون سینیرلي اوغلو سره یې کتلي او د هغه د دې مهم رول په اړه یې ورسره خبرې کړې دي. مېرمن باهوس نن په یوه ټویټ کې وویل چې دوی دواړه له دې سره موافق و چې د ملګرو ملتونو د امنیت شورا د ۲۶۷۹ م پرېکړه لیک له مخې دغه ماموریت به چې ده ته سپارل شوی، پر افغان ښځو او د هغوی پر حقونو ډېر متمرکز وي. باهوس ویلي چې د ملګرو ملتونو د ښځو ځانګه او جنسیتي متخصصان د هغه د ټیم ملاتړ ته ژمن دي. فریدون... Читать дальше...

چکني، اچار او مربا هغه خوراکي توکي دي چې په افغانستان کې ډېر خوښونکي لري. دا توکي یوازې ښځې ښه نه جوړوي، بلکې نارینه هم په‌کې لوی لاس لري چې په خپله سیمه، چم ګاونډ کې یې له امله مشهور دي. علي رضا هم د همدې کسانو له ډلې دی. زموږ همکاره نرګس مومند حسنزۍ ورسره غږېدلې او دا راپور يې پرې چمتو کړی دی. د راپور اورېدو لپاره لاندې غږيز فايل کېکاږئ:

د افغانستان په هېلمند کې کروندګر وايي، د پنبې کښت ورته د پخوا په څېر ګټه رسوي. دوی وايي، د طالبانو حکومت ورسره تېر کال د کوکنارو پر کښت د بندیز لګولو پرمهال د متبادلو فصلونو کرلو لپاره د اسانتیاوو برابرولو ژمنه کړې وه. طالبان چارواکي وايي، د دې ستونزې هواري هڅې کوي. د اسوشيېټېډ پرېس اژانس له ویډیو جوړ رپورټ.

د بلوچستان د صحت کارډ پروګرام مشر اسدالله کاکړ د مې پر ۳۱مه مشال راډیو ته وویل چې تر دې وړاندې یې په پاکستان کې د وګړو د نوملیکنې، شناختي کارډونو او نورو اسنادو جوړولو له ادارې (نادرا) سره هم تړون لاسلیک کړی وو.

ټاکل شوې چې سبا جمعه د افغانستان او سریلانکا ترمنځ د درېیو یو ورځنیو لوبو لړۍ پیل شي. د افغانستان کرکټ بورډ خبر ورکړی چې راشدخان د چهارشنبې په ورځ د تمریناتو پرمهال په ملا کې درد محسوس کړی او د سریلانکا پر وړاندې لومړیو دوه سیالیو کې نه لوبېږي. د بورډ په خبرپاڼه کې ویل شوي، راشد خان ته ډاکترانو تر معایناتو وروسته ویلي چې تر یوې اوونۍ پورې باید ارام وکړي. راشدخان له تېرو دوو میاشتو راهیسې په پرله‌پسې توګه د هندوستان غوره لیګ یا آی پي ایل په سیالیو کې ۱۷ سیالۍ ترسره کړي. د افغانستان او سریلانکا... Читать дальше...

د اسټرالیا یوه تر ټولو ویاړل شوي ژوندي سرتېري نن پنجشنبه هغه دعوه وبایلله چې درې ورځپاڼې یې د خپل ځان په بدنامولو تورنې کړې وې. دغو ورځپاڼو په خپلو راپورونو کې د اسټرالیایي ځانګړیو ځواکونو پخوانی سرتېری ۴۴ کلن بین رابرټز سمیټ تورن کړی و چې په افغانستان کې د پوځې ماموریت د ترسره کولو پر مهال یې په ناقانونه توګه د شپږو افغانانو په وژلو کې لاس درلود. د رویټرز خبري اژانس د راپور له مخې په سیډني کې د فدرالي محکمې قاضي انټوني بیسانکو وویل، دغو درېیو ورځپاڼو ثابته کړه چې د دوی راپورونه د بدنامۍ د ډېری... Читать дальше...

د پاکستان پوځ اعلان وکړ چې د پولیو واکسیناسیون پر کارکوونکو د برید په پایله کې یو پولیس وژل شوی دی. د فرانسې خبري اژانس د پوځ د خبرپاڼې پر اساس ویلي چې پېښه پرون چهارشنبه په قبایلي سیمه شمالي وزیرستان کې هغه مهال وشوه چې د واکسیناسیون پر یوه ټیم ډزې وشوې. خبرپاڼه کې ویل شوي، ډزو کې هغه پولیس ووژل شو چې د واکسین د کارکوونکو امنیت ته ګمارل شوی و. د ماشومانو د ګوزڼ یا پولیو واکسین پنځه ورځنی کمپاین د دوشنبې په ورځ د خیبر پښتونخوا په ۱۲ ولسوالیو کې پیل شو. تحریک طالبان پاکستان یا ټي‌ټي‌پي د برید مسوولیت منلی دی. Читать дальше...

د امریکا قانون جوړونکو او یوه لوړپوړي ډيپلومات د جرمونو نړیوالې محکمې یا آی سي سي له چوکاټه بهر د یوې داسې محکمې د جوړولو ملاتړ کړی چې د اوکراین د جګړې پر مهال یرغلیز جنایتونه وڅېړي.  د فرانسې ولسمشر ایمانویل مکرون او د اوکراین ولسمشر ولودمیر زیلینسکي په دې وروستیو کې د همداسې یوې خپلواکې نړیوالې محکمې د جوړولو غوښتنه کړې ده. د دغې محکمې په طرحه کې ویل شوي چې دا کار باید د اوکراین د قضایي تګلارو په چوکاټ کې ترسره او تر هغو چې جګړه روانه وي، محکمه به له اوکراینه بهر غونډې کوي. په اوکراین کې... Читать дальше...

مېل انلاين: مېل انلاين په کندهار کې د طالبانو د لوی مشر ملا هبت‌الله اخندزاده او د قطر د صدراعظم شیخ محمد ابن عبدالرحمان ال‌ثاني په پټو خبرو لیکنه کړې ده. ورځپاڼې د لوېدیځو اژانسونو په استناد لیکلي چې دغه خبرې اترې د مې میاشتې په ۱۲مه، د طالبانو ټاټوبي کندهار ته د ال‌ثاني د سفر پر مهال شوي دي. که څه هم د طالبانو او قطر حکومتونو تر اوسه نه‌دي ویلي چې دواړو لوریو پر کومو مسئلو خبرې کړي، خو رویټرز بیا د یوې با خبره سرچینې په حواله لیکلي، خبرې د طالبانو او د نړیوالې ټولنې د لانجو پر هواري ورټولې وې. Читать дальше...

د روغتیا نړیوال سازمان یا 'ډبلیو ایچ او' وایي، تنباکو هغه ځانګړی بوټی دی چې پرې د خپلو روږدو کسانو نیمایي یې وژني. 'ډبلیو‌‌ ایچ‌' او دا خبره پرون چهارشنبې له تنباکوسره د مبارزې د نړیوالې ورځې په مناسبت په یوه ټویټ کې کړې او ویلې يې دي تنباکو په نړۍ کې یوه له هغو لویو وباو څخه ده چې عامه روغتیا ګواښي. د روغتیا نړیوال سازمان ویلي، د تنباکو له امله چې وبا یې د مخنیوي وړ ده، هر کال په نړۍ کې له اتو ميلیونو زیات کسان خپل ژوند له لاسه ورکوي. د طالبانو حکومت د عامې روغتیا وزارت هم دا ورځ 'موږ خوړوته... Читать дальше...

د ملګرو ملتونو د ماشومانو د ملاتړ صندوق یا یونېسف وایي، د روان ۲۰۲۳ کال په لومړیو درېیو میاشتو کې یې د هغو له ۱۴۰ زره زیاتو ماشومانه درملنه کړې چې پر سختې ځوارځواکۍ اخته و. يونېسف پرون چهارشنبې په یوه ټویټ کې ويلي چې، دا له پنځو کلونو کم‌عمره ماشومان و چې درملنه یې شوې ده. د ملګر ملتونو د ماشومانو د ملاتړ صندق په دې برخه کې له یو شمېر نړیوالو موسسو د مرستې مننه کړې او دا ۱۴۰ زره یې د پرمختګ لپاره نور چانسونه یاد کړي دي. د روغتیا نړیوال سازمان د روان میلادي کال په فبرورۍ میاشت کې ویلي وو چې... Читать дальше...

د ملګرو ملتونو د ماشومانو د ملاتړ صندوق یا یونېسف او د روغتیا نړیوال پروګرام د واکسینو د نړیوال ایتلاف په ملاتړ د افغانستان په اولسو ولایتونو کې د کوېډ ۱۹ ناروغۍ په وړاندې د واکسین د دویم پړاو کمپاین د پیلېدو خبر ورکوي. یونېسف پر خپله ټویټرپاڼه کښلي چې هڅه کېږي، د دغه کمپاین په ترڅ کې به چې د جون تر اتمې نېټې دوام کوي، ۲،۳ ميلیونه ښځې او نارینه واکسین شي. په دغه کمپاین کې خلکو ته د کوېډ۱۹ ناروغۍ په وړاندې د واکسینو لومړی دوز او هم یې تقویتي دوز ورکول کېږي. یونېسف پر هغو کسانو چې تر اوسه یې... Читать дальше...

د ژغورنې د نړیوالې کمېټې یا 'آی آر سي' مشر ډیولډ میلبنډ وایي، که د اروپایي ټولنې هېوادونه د افغانانو د خوندیتوب په اړه جدي دي، نو سمدستي دې د دوی پر مخ اروپا ته خوندي لارې خلاصې او ټول افغانان چې د پناه غوښتنه کوي له دې پرته چې په څه ډول تر دې وچې رسېدلي،، په عزت ومني. ډیویډ میلبنډ ویلي، له اوکراینه د تښتېدلو له اتو ميلیونو زیاتو کسانو په وړاندې د اروپايي ټولنې اقداماتو وښوده چې اروپا د دې وړتیا لري چې په انساني او باعزته توګه د کډوالو هرکلی وکړي. نوموړي دغه څرګندونې پرون چهارشنبې د دې کمېټې د نوي څېړنیز راپور له خپرېدو سره هممهاله کړي دي. Читать дальше...

سپینې ماڼۍ پرون چهارشنبې له اوکراین سره نوره مرسته اعلان کړه چې د هوایي مدافعې د سیستمونو، مهماتو او نورو دفاعي تجهیزاتو لپاره تر۳۰۰ ميلیون ډالرو پورې په‌کې شامل دي. پنټاګون وویل، د امنیتي مرستو دغه کڅوړه د دفاع وزارت له وسله‌تونونو ۳۹مه هغه ده چې له اوکراین سره یې کوي. په دې مرسته کې د پټرویټ هوایي مدافعې دستګاوې، الوتکې ضد سټینګر توغندي، د ټانک مهمات او نور تجهیزات شامل دي. د ۲۰۲۲ م کال د فبرورۍ له میاشتې راهیسې چې روسیې پر اوکراین یرغل کړی، د امریکا متحدو ایالتونو تر اوسه له کییف سره په... Читать дальше...

د امریکا متحده ایالاتو او اروپایي ټولنې پرون چهارشنبې وویل، تمه ده چې په څو راتلونکو اوونیو کې د مصنوعي ذهانت په اړه یوه کړنلاره په دې هیله جوړه کړي چې ډیموکراسۍ لرونکي هېوادونه یې لاسلیک کړي. د متحدو ایالتونو د بهرنیو چارو وزیر انټوني بلېنکن په سوېډن کې د اروپایي ټولنې له چارواکو سره له خبرو وروسته وویل، لوېدیځ شریکان یې د دغې ټکنالوژۍ له راڅرګندېدو سره چې چین یې یو پیاوړی ځواک دی، سخته اړتیا محسوسوي چې په اړه یې فوري اقدام وشي. بلېنکن خبریالانو ته وویل، د دغې داوطلبانه کړنلارې کودونه به د همفکرو هېوادونو لپاره خلاص وي. Читать дальше...

د ژغورنې نړیوالې کمېټې د اروپایي ټولنې غړي هېوادونه تورن کړي چې د افغان پناه غوښتونکو په برخه کې یې تر اوسه ډېره بې غوري کړې ده. د ژغورنې نړیوالې کمېټې یا 'آی آر سي' په دغه راپور کې چې پرون چهارشنبې د مې په ۳۱مه یې خپور کړی ویلي چې د ۲۰۲۱ کال د اګست له میاشتې راهیسې چې طالبان بیا پر افغانستان واکمن شوي، ۱،۶ ميلیونه افغانان ګاونډیو هېوادونو ته تللي چې د دوی ۹۹ سلنه یې په پاکستان او ایران پورې تړلي دي. په راپور کې ویل شوي چې د دې ډلې د ۲۷۰ زره افغانانو چې پناه ته فوري اړتیا لري، د اروپایي ټولنې... Читать дальше...