Новости за 12.03.2021

Казакстандын Тышкы иштер министрлиги Кытайдын түндүк-батышындагы Шинжаң Уйгур автоном району (ШУАР) аймагындагы туугандарынын камактан бошотулушун талап кылып жаткан Кытайдагы теги казак тургундар көтөргөн " көйгөйлөрдү чечүүгө көмөктөшүүнү" расмий Бээжинден суранганын билдирди. Казакстан ТИМинин өкүлү Мухтар Карибайдын 12-мартта Нур-Султанда журналисттерге билдиришинче, "Кытайдан жардам суроо" чечими Казакстандын ири шаары Алматыдагы Кытай консулдугунун маңдайына пикетке чыккан КЭРдин ондогон... Читать дальше...

Түркия келээрки айда, АКШнын аскерлеринин Ооганстандан чыгарып кетүү мөөнөтүнүн аяктаарынын ирегесинде, Стамбулда ооган тынчтык жыйынын өткөрүүнү көздөп жаткандыгын билдирди. Тышкы иштер министри Мевлүт Чавушоглу Анкара өзүн "Ооганстандагы эң маанилүү аракет ээлеринин бири" деп эсептээрин 12-мартта билдирди. "Биз бул (жолугушууну) Катардагы боордошторубуз менен макулдашып жасайбыз", – деди Чавушоглу. Дохада буга чейин жүзөгө ашырылып келе жаткан Ооган өкмөтү менен талиптердин ортосундагы сүйлөшүүлөрдүн... Читать дальше...

Дүйнөдөгү баардык мамлекеттердин бийликтери коронавируска каршы эмдөөчү AstraZeneca вакцинасын колдонуудан баш тартпашы керек. Мындай билдирүүнү 12-мартта Дүйнөлүк саламаттык сактоо уюму - ДССУ жасады. Аталган уюмдун өкүлү Маргарет Харрис AstraZenecaны COVID-19 вирусуна каршы "мыкты вакцина” деп атады. Ошондой эле эл аралык уюм препаратты колдонгондон кийин айрым бейтаптарда тромб пайда болот, деген маалымат биротоло бышыктала электигин кошумчалады. Бейшембиден тарта Дания, Исландия, Норвегия... Читать дальше...

Өлкөдө таштанды иргөө аракети көп жылдан бери жолго коюлбай келет. Бирок, бул көйгөйдү өз алдынча чечүүгө аракет кылган жаш эко-активисттер бар. Бул ирет "Азаттык плюста" алардын демилгелери жөнүндө айтып беребиз.

Армения кийинки аптада аскердик машыгууларды өткөрөрүн жарыялады. Ага чейин дал ушул учурда аймактагы башкы каршылашы болгон Азербайжандын Куралдуу күчтөрү да машыгуу өткөрөрүн кабарлаган болчу. Армениянын Коргоо министрлиги машыгууларга 7500дөн ашуун аскер, 200дөй ракеталык-артиллериялык курал, 100дөй бронетехника, 90дон ашык абадан коргонуу техникасы, авиация тартыларын жарыялады. Ал эми Азербайжан болсо 15-18-марттагы машыгууга 10 миңдей аскер, 100дөн ашык танк, 30дай аскердик учактар катышарын билдирген. Читать дальше...

Президент Садыр Жапаров Конституциянын долбоору боюнча референдумду 11-апрелде өткөрүү жөнүндө мыйзамга кол койду. Бул тууралуу мамлекет башчысынын маалымат кызматынан кабарлашты. Мыйзам жарыяланган күндөн тартып күчүнө кирет. Буга чейин 11-мартта Жогорку Кеңеш аталган мыйзам долбоорду кабыл алган. Ага жыйынга катышкан 100 депутаттын 94ү макул деп, алтоо каршы добушун беришти. Кыргызстанда быйыл 10-январда референдум өтүп, президенттик башкаруу формасы тандалып алынган. Мына ушул президенттик... Читать дальше...

Орус оппозициячыл саясатчы Алексей Навальный Владимир облусундагы Кольчугино тергөө абагынан башка жабык жайга которулду. Бул тууралуу саясатчынын “Твиттердеги” баракчасындагы билдирүүдө айтылат. Анда 12-мартта Навальныйга ар кандай себептерди айтып, жактоочуларын ага киргизбей коюшканы, түштөн кийин тергөө абагынын кызматкерлери саясатчынын башка жакка которулганын айтышкан. Оппозиционер кайсы жакка которулганы белгисиз. Буга чейин “Ведомости” гезити Федералдык жаза аткаруу кызматындагы булактарга таянып... Читать дальше...

- Орусияда үй өрттөнүп, кыргызстандык мигранттардын эки баласы чарчап калды. - Баткендеги аткезчиликке каршы операцияда коопсуздук комитетинин эки кызматкери жараат алды. -Дүйнөдө он миллиондогон киши ачарчылыктын запкысын тартууда.

Ош облусунун Кара-Суу районуна караштуу Нариман айылында эки киши ууланып каза болду. Дагы 10 киши ооруканада жатат. Бейтаптар 6-мартта тойго барып, тамакка ууланганы кабарланды. «Салат жегендер ууланды» Ош шаардык санитардык-эпидемиологиялык көзөмөлдөө борборунун башкы дарыгеринин орун басары Мамирасул Өмүрзаков Кара-Сууда ботулизмден эки киши каза болгонун билдирди. Алардын бири Нариман ооруканасында 10-мартта, экинчиси Ош шаарындагы ооруканада 11-мартта үзүлгөн. Учурда Кара-Суу аймактык ооруканасында дагы 10 киши дарыланууда. Читать дальше...

Кыргызстандын жана Өзбекстандын президенттери Садыр Жапаров менен Шавкат Мирзиёев чек ара маселесиндеги негизги маселелерди 3 айлык мөөнөттө чечүүнү макулдашты. Муну кошо эки мамлекет ортосунан өтүү жеңилдетилери, аткезчилик менен биргелешип күрөшүү да сүйлөшүлдү. Жапаровдун эки күндүн иш-сапарында мындан башка тармактарда да кызматташууга сөз бекиди. Жаңы саясий диалогдон үмүттөнгөндөр да, күмөн санагандар да арбын. Макулдашуулардын жаңы топтому Кыргыз мамлекет башчысы Садыр Жапаровдун Өзбекстандагы... Читать дальше...

Кыргызстандын мурдагы премьер-министри Феликс Кулов коомдук ишмер Топчубек Тургуналиевди жана «7-канал» телекомпаниясын сотко берди. Саясатчы 12-мартта «Азаттык» радиосуна билдиргендей, сотко арыз эки ай мурда берилген, ишти Бишкектин Биринчи Май райондук соту карап жатат. Куловдун айтымында, «7-канал» анын Чехияда отели бар экени тууралуу маалымат таратып, 17 аскердик учактын сатылып кетишине айыптаган коомдук ишмер Топчубек Тургуналиевге эфирден сөз берген. Саясатчынын белгилешинче, эгер Чехияда... Читать дальше...

Кыргызстан менен Өзбекстан ортодогу мамлекеттик чек ара маселесин жакын арада, эң кеч дегенде үч айда чечмей болуп жатышат. Бул тууралуу 12-мартта Ташкентте президент Садыр Жапаров менен жолугушкандан кийин өзбек президенти Шавкат Мирзиёев билдирди:   «Биз мамилелерибиздин тарыхында алгачкы жолу чек ара боюнча ким, эмне жана качан жасашы керектигин так, бекем макулдаштык. Себеби бул элдерибиз күтүп жаткан орчундуу көйгөй. Жада калса мөөнөтүн да аныктап алдык – үч ай. Бирок бул эң узак мөөнөт болсун дедик. Читать дальше...

30-марттан 1-апрелге чейин өтүүчү Кыргыз Республикасынын Куралдуу күчтөрүнүн “Коопсуздук-2021” жана “Калыптоо-2021” биргелешкен командалык-штабдык жана мобилизациялык машыгуусуна даярдык башталды. Бул тууралуу Башкы штабдын маалыматтык камсыздоо башкармалыгы билдирди. Машыгууга Куралдуу күчтөрдүн башкаруу органдары, өкмөттүн Баткен облусундагы ыйгарым укуктуу өкүлчүлүгү, Баткен облусунун райондорунун мамлекеттик администрациялары, Баткен шаарынын мэриясы, Өзгөчө кырдаалдар министрлигинин аймактык кошуундары... Читать дальше...

Украина аэрокосмостук кыймылдаткычтарды чыгарган «Мотор Сич» компаниясын улутташтырууну көздөөдө. Бул компаниянын акциясынын көпчүлүк бөлүгүн кытайлык компания сатып алган. Расмий Киев мындай чечимди компания мамлекеттин коргоо тармагы үчүн стратегиялык мааниге ээ экендигин эске алып кабыл алганын билдирди. Украинанын коопсуздук жана коргоо кеңешинин башчысы Алексей Данилов «Мотор Сич» мыйзамдуу жол менен мамлекетке кайтарыларын билдирди. Ал инвесторлорго кенемте төлөп берилээрин кошумчалады. ... Читать дальше...

Жалпы жарандык паспортту - чет өлкөгө чыгуу үчүн паспортту - даярдоо үчүн 4 миң актай бланк калды. Мындай кризиске жаңы үлгүдөгү биометрикалык паспорт берүү кечигип жатканы себеп болууда. Мамлекеттик каттоо кызматында жалпы жарандык паспортту (чет өлкөгө чыгуу үчүн паспорт) даярдоо үчүн 20 миң даана бланк калды. Анын 16 миңи учурда паспортко даярдалып жатат. Кыргызстанда айына орто эсеп менен 25-30 миңдей паспорт берилсе, анын 16 миңдейи жаңы алып жаткандар. Мамлекеттик каттоо кызматы жаңы үлгүдөгү паспорттор май айында бериле баштайт... Читать дальше...

Соңку жылдары Кыргызстандын ММА мушкерлери атаандаштарын жыга чаап, сулата тээп бүк түшүргөн учурлар көп болду. Sputnik Кыргызстан ата мекендик мушкерлердин нокауттар топтомун сунуш кылат.

АКШ президенти Жо Байден кызматка киришкенден кийин биринчи жолу элге кайрылуу жасады. Пандемия жарыяланып, карантин киргенине бир жыл толгонуна арналган сөзүндө президент 4-июлга чейин өлкө нормалдуу турмушка кайтат деп үмүттөнөрүн, эмдөө программасы тездетилерин билдирди. 11-мартта улуттук каналдардан тартууланган кайрылуусунда президент 530 миңдей америкалыктын өмүрүн алып кеткен пандемия менен күрөштүн мындан аркы кадамдары менен тааныштырды. Байден ошол күнгө карай коронавирустан көз жумгандардын так санын атап... Читать дальше...

Абдылас Малдыбаев атындагы Улуттук опера жана балет театрында казак элинин улуу акыны, агартуучу жана коомдук ишмер Абай Кунанбаевдин 175 жылдыгына карата “Миң таазим Абай акынга” аттуу чоң программадагы концерт өттү. 10-мартта өткөн бул салтанатка Казакстандын маданият жана спорт министри Актоты Раимкулова, Өзбекстандын маданият министринин орун басары Олимжон Мирзаев жана ТҮРКСОЙ уюмунун баш катчысы Дюсен Касеинов баш болгон коноктор катышты.

Улуттук команда акыркы жолу расмий беттешин 2019-жылдын күзүндө ойногон. 2022-жылы өтчү Дүйнө жана 2023-жылы боло турган Азия кубогу мелдештерине тандоо оюндарынын айрымдары пандемияга байланыштуу кийинкиге калган.

Кыргызстандын Мусулмандар дин башкармалыгынын жетекчиси - Муфтий болуу үчүн эки кишиден арыз түшүп, алар талапкер катары катталышты. Бул тууралуу Кыргызстан мусулмандарынын Аалымдар кеңешинин катчысы Акылбек Калыбеков "Азаттыкка" билдирди. Анын айтымында, талапкерлердин бири - Аалымдар кеңешинин мүчөсү Сайдамир Жээналиев, экинчиси - ислам дин илими боюнча устат Нурбек Токтогулов. Каалоочулардан арыз кабыл алуу 17-мартка чейин уланат. Быйыл 10-февралда УКМК мурдагы Муфтий Максатбек Токтомушевди... Читать дальше...

Өзбекстан Кыргызстанга 20 “Тез жардам” автомашинасын белекке тартуулады. Бул тууралуу 12-мартта президенттин басма сөз кызматы кабарлады. Мекеменин маалыматына караганда, президент Садыр Жапаровдун Өзбекстанга мамлекеттик сапарынын алкагында ал өзбек президентинин чакыруусу боюнча Ташкенттеги “Яшнабад” инновациялык технопаркында болуп, уюмдун иши менен таанышты. “Технопарктагы ар кыл багыттагы инновациялык ойлоп табууларды эске алуу менен тажрыйба алмашуу жана кызматташуу мүмкүнчүлүктөрү талкууланды. Читать дальше...

Түрк тарых коому (Türk Tarih Kurumu) уюму Кыргызстанда бардык тилдердеги тарыхый материалдар сакталган китепкана ачууга кызыкдар экенин жарыялады. Кыргызстандык тарыхчылар бул жаңылыкты кандай кабыл алышты? Кыргызстандын Түркиядагы элчиси Кубанычбек Өмүралиев 2-мартта Түрк тарых коомунун башчысы профессор Бирол Четинге жолуккан. Элчи анда тарых жана археология жаатында биргелешкен илимий изилдөө иштерин жүргүзүү жөнүндө сөз болгонун билдирди. «Түрк коому биринчиден, археологиялык казуу иштерине жардамчы болуу ниетин билдирди. Читать дальше...

Президент Садыр Жапаровдун Өзбекстанга мамлекеттик сапары жыйынтыкталып, 12-мартта расмий делегация Бишкекке кайтып келди. Эки күндүк сапар алкагында 22 документке кол коюлду. Алардын арасында кыргыз-өзбек өнүктүрүү фонду жөнүндө, аткезчиликке каршы чогуу күрөшүү, суу-энергетика, коргоо жана башка тармактарда кызматташууну өнүктүрүү боюнча макулдашуулар бар. Президенттер Садыр Жапаров жана Шавкат Мирзиёев жакынкы жылдары эки тараптуу товар алмашуунун көлөмүн 2 миллиард долларга чейин жеткирүү керектигин белгилешти. Читать дальше...

Кыргызстанда азык-түлүк баасын арзандатуу үчүн бюджеттен акча бөлүндү. Бул тууралуу премьер-министр Улукбек Марипов 12-мартта КТРКга берген маегинде билдирди.  Ал бааны турукташтыруу үчүн каралган акчанын суммасын айткан жок. Азык-түлүктүн кымбатташын Кыргызстандын ички базарынын импортко көз карандылыгы катары түшүндүрдү: "Бир аз болсо да жардам болсун деп бүт республикада жармаңкелерди уюштуруп атабыз. Ишемби-жекшемби күндөрү. Мен өзүм да кыдырып, бааларды текшерип көрдүм. Ачык айтканда, жармаңкелерде деле баанын өтө төмөндөшү байкалбайт.

АКШнын президенти Жо Байден 1,9 триллион доллар жардам каралган пакетке кол койду. Президенттин айтымында, бул каражат коронавирус кризисинен жапа чеккен катардагы америкалыктарга көмөк болмокчу. Бөлүнгөн каражат эмдөө, чакан бизнести колдоо, жумушсуздарга, балдарга жөлөк пул төлөөгө сарпталмакчы. Америкалык маалымат каражаттары санап чыгышкандай, жардамды үй-бүлөлүүлөрдүн 90 пайызы алат. Бул жарлыкка кол койгон соң Жо Байден кызматка киришкенден кийин биринчи жолу элге кайрылуу жасады. 11-мартта... Читать дальше...