Новости за 13.03.2021

Расмий Кабул жакынкы апталарда Орусияда жана Түркияда өтөөөрү белгиленип жаткан Ооганстандагы тынчтык жүрүмү боюнча сүйлөшүүлөргө катышат. Бул тууралуу 13-мартта, ишемби күнү, Ооганстан өкмөтүнүн коопсуздук боюнча кеңешчиси айтты. Ооганстандын өкмөтү өз өлкөсүндөгү тынчык жүрүмүнө арналган жакынкы болочокто Түркияда жана Орусияда өтө турган тынчтык сүйлөшүүлөрүндөгү расмий ооган делегациясынын курамы ушул жолугушуунун эл аралык катышуучуларынын курамынын тизмесине жараша болот деп билдирди. ... Читать дальше...

Казакстандын мурдагы борбору Алматы шаарына жакын жерде алты жүргүнчүсү бар учак кулады. Алдын ала маалымат боюнча учак Казакстандын Чек ара кызматынын Улуттук коопсуздук комитетине таандык экени кабарланды. Такталбаган маалыматтарда төрт киши каза болуп, экөөнүн абалы оор экени айтылууда. Алматы аба майданынын басма сөз кызматы «атайын кызматка таандык Нур-Султан – Алматы багытында учкан Ан-26 учагы жерге конорго жакын калганда кырсыктаганын» билдирди. «Байланыш 17:20да үзүлгөн. Дароо чара көрүлүп... Читать дальше...

Коронавирус илдети Борбор Азияга былтыр 13-мартта жеткен. Анда Казакстанда чет жактан келген эки адамда илдет аныкталган. Бир нече күндүн ичинде вирусту жугузгандар Өзбекстан, андан кийин Кыргызстанда табылган. Тажик өкмөтү өлкөдө COVID-19 жугузгандар бар экенин апрелдин аягына чейин танган. Ал эми түркмөн бийлиги ушул күнгө чейин жугуштуу илдетти тааныбай келет. Борбор Азия өлкөлөрү пандемияны баштан кантип кечиргени тууралуу видео баян.

20 жыл мурун "Талибан" кыймылы Ооганстандагы эң чоң маданий, тарыхый жана баалуу деп эсептелген эки Будданын эстеликтерин талкалашкан. Эстеликтер ислам дооруна чейин, 6-7-кылымдарда бийик асканын бооруна таштан чегилип жасалган. Уникалдуу эстеликтердин орду азыр бош турат.

Европа Биримдиги бардык мүчө өлкөлөр экинчи токсондукта калкты коронавируска каршы эмдөө жаатындагы өз долбоорлорунун максаттарына жетишүү үчүн чукул арада вакциналарды бөлүштүрүү маселеси боюнча саммит өткөрүүгө тийиш. Бир катар кабар агенттиктери маалымдашкандай, Евробиримдиктин беш мүчө өлкөсү (Австрия, Болгария, Латвия, Словения жана Чехия) ЕБнын жетекчилигине кайрылып, вакцина менен камсыз кылууда теңчилик жана калыстык болушун талап кылышты. 12-мартта Европа Комиссиясынын төрайымы Урсула... Читать дальше...

Дүйнө жүзүндөгү коронавируска каршы күрөштөгү айрым кабарлар. 2021-жылдын 13-мартына карата маалымат топтому. АКШ, Индия-Тынч океанынын лидерлери виртуалдык саммитте коронавирустук вакцинанын өндүрүшүн көбөйтүүгө убада беришти АКШ президенти Жо Байден жана Австралия, Индия жана Жапониянын лидерлери Индияда коронавирус вакцинасын өндүрүүнү мындан ары да кеңейтүү планы тууралуу макулдашты. Билдирүү “Төрттүк” деп бейрасмий аталган өлкөлөр тобунун жетекчилеринин 12-мартта өткөрүлгөн онлайн отурумунан кийин жарыяланды. Читать дальше...

Кыргыз бийлиги Кыргызстандын аймагында жайгашкан Сох анклавына авиакаттам жана транспорт жолун ачууга даяр экенин билдирди. Президенттин аппараты өзбек тарап Кыргызстанга талаштуу Үңкүр-Тоо аймагын бере турганын жарыялады. Бул маалыматты коомчулук бир кылка кабыл алган жок. Аксы районунун жергиликтүү тургундары Үңкүр-Тоо Кыргызстандыкы экенин айтып, президенттик аппараттын билдирүүсүн сынга алышты. Ошол эле кезде Сох анклавына жол ачылса, Баткен облусу өзү анклавда калат деген кооптонуулар айтылууда. Читать дальше...

АКШ президенти Жо Байден жана Австралия, Индия жана Жапониянын лидерлери Индияда коронавирус вакцинасын өндүрүүнү мындан ары да кеңейтүү планы тууралуу макулдашты. Билдирүү “Төрттүк” деп бейрасмий аталган өлкөлөр тобунун жетекчилеринин 12-мартта өткөрүлгөн онлайн отурумунан кийин жарыяланды. Бул – АКШга Жо Байден президент болуп калгандан кийинки учурда Индия-Тынч океан аймагы үчүн өткөрүлгөн жогорку мамлекеттик жетекчилердин деңгээлиндеги алгачкы виртуалдык отурум болуп калды. Байдендин өкмөтү... Читать дальше...

Үңкүр-Тоо аймагы жана Сох анклавы боюнча буга чейинки тараткан маалымат президенттин сайтынан өчүрүлүп, кайра өзгөртүлгөн тексти жарыяланды. Анда кыргыз тарап Кыргызстандын аймагында жайгашкан Өзбекстандын Сох анклавына аба каттамдарын ачууга даяр экенин айтылат. Буга чейин орус тилинде таратылган маалыматта транспорт жолу дагы ачылары айтылган. “Өзбек тарап Кыргызстанга ушул мезгилге чейин чек ара аймагынын тургундарынын ортосунда талаш жана тирешүүнү жаратып келген Үңкүр-Тоо талаштуу аймагын талап кылбоого даяр экендигин билдирди”... Читать дальше...

Орусия полициясы борбор шаардагы көз карандысыз жергиликтүү депутаттардын чогулушуна чабуул жасап, мындагы ондогон кишилерди "жарамсыз" топ уюштурган иш-чарага катышты деген жүйөө менен кармап кетти. "Эркин Европа / Азаттык" үналгысынын орус кызматынын кабарчысы билдиргендей, "Муниципалдык Орусия"  шеринелик иш-чарасы Москванын Измайлово мейманканасында 13-мартта эртең менен башталган жана тартип сактоо кызматкерлери 40 мүнөттөн кийин келип, ага катышкан кишилерди четинен кармап кете башташкан. Читать дальше...

Кыргыз адабиятынын классикасына арналган түрмөктүн кезектеги шиңгили кыргыз эл жазуучусу Мурза Гапаровдун ажайып мурасынын бир бөлүгү - 1973-жылы жарык көргөн "Кыштакча" повестине арналат. Түрмөктү адабият таануучу Бекташ Шамшиев алып барууда.    Мурза Гапаров  (1936–2002) турмуштун гармониясын, пенде баласынын те тереңде катылып жаткан асылдык дүйнөсүн лирикалуу, романтикалуу маанайда сүрөттөөнүн чебери эле. Ошонун аркасында анын каламынан чыккан чыгармасы окурмандардын кызыгын арттырып турчу. Читать дальше...

13-мартка караган түнү Бирмадагы хунтага каршы чыккан демонстранттарга полиция ок атып, натыйжада бери дегенде 2 киши набыт кетти. Ал эми АКШ жана чөлкөмдөгү бир нече ири мамлекет Түштүк-Чыгыш Азиянын бул мамлекетинде демократиялык бийликти калыбына келтирүү үчүн тыгыз кызматташууга убада беришти. Жергиликтүү маалымат каражаттары 1-февралда Бирманын аскер жетекчилиги жарандык өкмөт жетекчилерин камакка алып, парламентти таркаткандан бери 70тен ашуун киши набыт кеткенин маалымдашууда. Акыркы... Читать дальше...

"Эже-сиңдилер" берүүсүндө бул жолу майыптыгы бар адамдардын жумушка орношуу жагдайы тууралуу баарлаштык. Кыргызстанда мыйзамда иш берүүчүлөр майыптыгы бар адамдарды ишке алышы керектиги так көрсөтүлгөн. Бирок ал кагаз жүзүндө гана калып келет.

Нарын облусундагы акимдерди жана алардын орун басарларын кайра баалоо аяктап, жыйынтыгында Жумгалдын акими Залкарбек Бозбалаев, Ат-Башы акиминин орун басары Динара Жунусова жана Нарындын акиминин орун басары Ишенбек Муканбетовго “ээлеген кызмат ордуна шайкеш келбейт” деген чечим чыкты. Бул тууралуу өкмөттүн Нарын облусундагы өкүлчүлүгү кабарлады. Комиссиянын чечими премьер-министр Улукбек Мариповдун кароосуна жиберилет. Район жетекчилерин кайра баалоо 11-мартта Нарын облусунан башталды. Мамлекеттик... Читать дальше...

АКШ Кытай Эл Республикасынын (КЭР) бийлигин уйгурларга карата катаал мамилесин айыптап, аны "геноцид" жана "адамзатка каршы кылмыш" деп атады. Бул тууралуу АКШнын элчиси Марк Кассайр Бириккен Улуттар Уюмунун Адам укуктары боюнча кеңешинде сүйлөп жатып билдиргенин Reuters агенттиги жазды. Бул айыптоого британ элчиси Жулиан Брейтуэйт кошулду. Ал КЭР бийлигинин мажбурлап иштетүү жана балдардын төрөлүшүнө көзөмөл ыкмасы жөнүндөгү маалыматтарга таянып сүйлөдү. Америка жана британ элчилери Бээжинди... Читать дальше...

Кыргызстанда «Туура тамактануу» деп аталган бир айлык компания башталды. Анын алкагында мектептерде окуучулардын ден соолугун чыңдоо, пайдалуу азыктарды тандоону бала кезинен үйрөтүү үчүн маалыматтар берилет. Бул тууралуу Бириккен Улуттар Уюмунун (БУУ) Дүйнөлүк азык-түлүк программасынын Кыргызстандагы өкүлчүлүгү маалымдады. Долбоорду Кыргызстандын Билим берүү жана илим министрлиги менен бирге Орусиянын агартуу министрлиги, БУУнун Дүйнөлүк азык-түлүк программасы жана Өнөр жай тамактануу институту ишке ашырып жатат. Читать дальше...

10-мартта "Азаттык" радиосунун тажик кызматы жеке булактарына таянып, Мухаммад Мирзо Катавозай ооган парламентинин төмөнкү палатасынын вице-спикерлик кызматынан кеткенин кабарлады. «Мирзо Катавозай алтын жана ири өлчөмдөгү акчаны мыйзамсыз алып өттү деген айыптоолордон улам, вице-спикерлик кызматка өзүн көрсөтпөөнү чечти», - деди маалымат булагы. Буга чейин март айынын башында Катавозай Тажикстанда конфискацияланган алтын жана валютага эч тиешеси жок экенин билдирген. «Андай болушу мүмкүн эмес. Читать дальше...

Кыргызстандын Өзгөчө кырдаалдар министри Бообек Ажыкеев Европа Биримдигинин өлкөдөгү өкүлү Эдуард Ауэр менен жолугуп, Евробиримдик жана Кайра куруу жана өнүктүрүү банкы тарабынан каржыланган уран калдыктарын маданий иштетүү долбоорун талкуулашты. Анын ичинде Майлуу-Суудагы уу калдыктар сакталган жайларды кайра жандандыруу боюнча техникалык-экономикалык негиздөө маселесине токтолушту. Министр Ажыкеев Майлуу-Суу шаарындагы калдык сактоочу жайларын маданий иштетүү жумуштарына Европа Биримдигинен 30 млн. Читать дальше...

АКШнын башкы сенаторлорунун ар башка партиялардан куралган тобу президент Владимир Путинди "Эркин Европа / Азаттык үналгысынын" Орус кызматын ("Радио Свобода") мерчемге алуу аркылуу жүргүзүлүп жаткан өлкөдөгү "медиа эркиндигине мамлекет тарабынан каржыланган кол салуу аракеттерин" токтотууга чакырды. 12-марттагы билдирүүсүндө, АКШ Сенатынын Эл аралык байланыштар боюнча комитетиндеги демократтар менен республикачылар Орусиядагы медиа чөйрөсүнүн начарлашын жана талаш-тартыштуу “чет элдик агент” мыйзамына таянып... Читать дальше...

Кыргызстанда соңку бир сутка ичинде коронавирус дагы 63 кишиден жаңы аныкталды. Инфекцияны жугузуп алгандар Бишкек шаарында жана Чүй облусунда көп катталган.  Бишкек - 26 Ош - 3 Чүй облусу – 20 Ош облусу - 2 Талас облусу - 0 Нарын облусу - 4 Ысык-Көл облусу – 7 Жалал-Абад облусу – 1 Баткен облусу - 0 Бул тууралуу COVID-19га каршы күрөшүү боюнча республикалык штаб билдирди. 13-мартта коронавирустан каза болгондор катталган жок. Саламаттык сактоо жана социалдык жактан өнүктүрүү министрлигинин... Читать дальше...

Кыргыз бийлиги Кыргызстан аймагында жайгашкан Сох анклавына авиакаттам жана транспорт жолун ачууга даяр. Сохтун жашоочулары чек ара аркылуу ары-бери эркин каттай алат. Ал эми Өзбекстан Кыргызстанга буга чейин талаштуу аймак болуп келген Үңкүр-Тоо аймагын берүүгө даяр. Бул тууралуу кыргыз президенттинин басма сөз катчысы Галина Байтерек маалымдады. Маалыматка ылайык, жакынкы күндөрү эки өлкөнүн мамлекеттик чек арасында жети өткөрмө бекети иштеп, өзбек тарап аны керектүү жабдуулар менен камсыздоону убада кылды. Читать дальше...

“Азаттыктын” “2х1" форматындагы эксклюзив маегинин кезектеги коногу - “Мекен ынтымагы” саясий партиясынын лидери Темирбек Асанбеков. Саясатчы журналисттердин партиялык ишмердиги, октябрь окуялары, жаңы бийлик менен мамилеси, жаңы Конституцияга көз карашы, экономикалык кырдаал, тууралуу суроолоруна жооп берди.

Чүй облустук ички иштер башкармалыгы жергиликтүү жалпыга маалымдоо каражаттарында өспүрүм кыздын көз жарганы жөнүндө жазылган кабарларга түшүндүрмө таратты. Милициянын маалыматына ылайык, 2020-жылдын декабрь айында Сокулук районунун тургуну жергиликтүү ички иштер бөлүмүнө 16 жаштагы кызы Т. аттуу киши менен жыныстык катнашта болгонун айтып кайрылган. Арыз Кылмыш жана жоруктардын бирдиктүү реестрине Жазык кодексинин 164-беренеси (“Он алты жашка жете элек адам менен сексуалдык мүнөздөгү аракеттер”) боюнча катталып... Читать дальше...

Кыргызстандагы былтыр октябрдагы элдик толкундоонун активдүү катышуучуларынын акыркылары кызматтан алынды. Алар муну бийликтин саясий чечими катары баалап жатышат. Эки облустун башчысы алмашты Былтыр октябрь окуяларынан кийин өкмөттүн Чүй облусундагы ыйгарым укуктуу өкүлү болуп бекитилген Мирбек Мияров 10-мартта премьер-министр Улукбек Мариповдун буйругу менен кызматтан алынды. Ал «башка кызматка өткөндүгүнө байланыштуу иштен бошотулганы» кабарланганы менен кайсы кызматка бара турганын азырынча өзү да билбейт. Читать дальше...

Спортчулардын машыгуусу апрелдин башында өтөт. Спорт агенттиги алдыда чет мамлекеттеги мелдештер жана Азия биринчилиги боло турганын маалымдады.