Новости за 03.07.2023

په فرانسه کې له څو ورځنیو پراخو اعتراضونو او ناارامیو وروسته اوس وضعیت یو څه کابو شوی او اعتراضونه کم شوي دي. د فرانسې بېلابېل ښارونه د شپږو پرلپسې شپو په مخه د تاوتریخجنو مظاهرو او بلواګانو شاهدان وو. دا مظاهرې وروسته تر دې پيل شوې چې د تېرې سه شنبې په ورځ پولیسو یو الجزایري الاصله ۱۷ کلن ځوان په ډزو وواژه. د نایل په نوم د دغه ځوان له وژلو وروسته د فرانسې پولیس په توکم پالنه تورن شول او ټول هېواد کې بلواګانې وپارېدې. فرانس پریس اژانس لیکلي چې د بلوا د مهارولو لپاره په ټوله فرانسه کې ۴۵ زره... Читать дальше...

د وړیو اوبدل داسې یو کار دی چې، لږ عاید خو ډېره خواري غواړي. خو بې‌وزلۍ او ناخوالې یو شمېر افغان مېرمنې دې سخت کار ته اړې کړي دي. په دې راپور کې مو د هغې مور پر ژوند خبرې کړې چې د خپل ځان او ماشومانو د ګېدې مړولو لپاره وړۍ اوبي. نور جزییات د لاندې لېنک په کېکاږلو په دې راپور کې اورېدلی شئ، چې د یوې مور په غږ سره پیلېږي:

د بوټانو له توليدونکو کارخونو جوړه د کابل د بوټ ګڼدونکو ټولنه وایي، په تېرو دوو کلونو کې په افغانستان کې څه باندی ۳۵۰ د بوټ ګنډلو کارخونې بندې شوې او له امله یې څلور زره کسان وزګار شوي دي. د بوټانو د تولید د کارخونو ځیني مالکان وایي، په دې وروستیو کې یې د خرڅلاو بازار کم شوی او له دې امله یې ګڼو کارګرانو ته ځواب ورکړی دی. په کابل ښار کې د بوټانو د تولید د یوی کارخونې مالک محمد طارق په دې اړه ازادي راډیو ته وویل: "په تېر کې ۲۴ کسانو زما په کارخونې کې کار کاوه، خو له کومې ورځې چې امارت راغلی دا شمېر ۸ کسانو ته راټیټ شوی. Читать дальше...

په داسې حال کې چې د اوکراین د ختیځ او جنوب په ځینو برخو کې لاهم جګړې روانې دي، کییف په ځینو سیمو کې د کوچنیو پرمختګونو ادعا کوي. د اوکراین ولسمشر ولودمیر زیلینسکي نن پر ټویټر ولیکل چې تېره اوونۍ د جګړې په لومړۍ کرښه کې وضعیت ستونزمن و، خو د ده په وینا اوس اوکرایني ځواکونه د پرمختګ په حال کې دي. هغه زیاتوي چې دوی ګام په ګام د پرمختګ په حال کې دي. اوکرایني چارواکي وايي، چې د روسیې د پوځي یرغل پر وړاندې د اوکراین د پوځ دفاعي حملې، د روسیې د پوځي ځواکونو له جدي مقاومت سره مخامخ شوې دي.

د افغانستان ملي لوبډلې پيلیز لوبغاړي عثمان غني د کرکټ بورډ له اوسنۍ ادارې او ټاکونکې ډلګۍ سره پرېکون اعلان کړی دی. غني په خپل ټوېټر لیکلي چې د کرکټ بورډ د اوسنيو مشرانو ظلم او د انتخاب کمېټې غلط قضاوت اړ کړ چې نوره لوبه ونه کړي. نوموړي ویلي: "تر ډېر غور وروسته مې پرېکړه وکړه چې د افغانستان له کرکټ رخصت واخلم. د کرکټ بورډ اوسني فاسد مشرتابه زه اړ ویستم چې تر یوه وخته شاته ولاړ شم. زه به خپل تمرینات دوه برابره کړم او تر هغې به په تمه یم چې سمه اداره او سمه انتخابي کمېټه راشي." عثمان غني وايي،... Читать дальше...

د فرانسې په بېلابېلو برخو کې د بېګانۍ شپې له اعتراضونو وروسته ۱۶۰ کسان نیول شوي دي. دا په داسې حال کې ده، چې په دې هېواد کې له تېرو شپږو ورځو راهیسې د پیل شويو اعتراضونو زور په کمېدو دی. دا تاوتریخجن اعتراضونه د جون په ۲۷مه وروسته له هغه پیل شول چې پولیسو د پاریس په لمنو کې یو اوولس کلن افریقايي الاصله هلک په ډزو وواژه او ورسره پولیس په سیستماتیک تشدد او توکمپالنې تورن شول. د دې وژل شوي ځوان نیا پرون د دې مظاهرو چې په ترڅ کې یې زرګونه کسان د عامه شتمنیو د لوټ او تالان، د دوکانونو د سوځولو او... Читать дальше...

د  ایشیز د ټېسټ سیالیو د لوبلړۍ په دویمې لوبې کې هم اسټرالیا د ۴۳ منډو په توپیر کوربه انګلستان ته ماتې ورکړه. یاده ټېسټ سیالي چې د جون میاشتې په ۲۸مه نېټه په لارډز لوبغالي کې پيل شوې وه، په پنځمه ورځ د اسټرالیا په بري سره پای ته ورسېده. د دې ټېسټ سیالۍ پچه انګلستان ګټلې وه او توپ اچونه یې غوره کړې وه. اسټرالیا په لومړۍ پاڼۍ کې ۴۱۶ منډې کړې وې. دوی ته سټیف سمېت ۱۱۰ او ډیویډ وارنر ۶۶ منډې کړې وې. انګلستان ته اولي روبینسن او جاش ټنګ درې درې لوبغاړي سوځولي و. انګلستان د خپلې توپوهنې د لومړۍ... Читать дальше...

د اسیا ایمرجېنګ سیالیو لپاره د افغانستان ټاکل شوې لوبډله سریلانکا ته ولاړه. دفغان کرکټ بورډ د یکشنبې په ورځ د جولای په ۲یمه نېټه ویلي چې د یادو سیالیو لپاره یې د افغان ابدالیانو په نوم لوبډله ټاکلې او د لا ښه چمتووالي په موخه یې تر لوبو دوه اوونۍ مخکې سریلانکا ته ولېږله. ټاکل شوې چې د شپږو هېوادونو ترمنځ د اسیا ایمرجېنګ سیالۍ د جولای میاشتې په ۱۴مه نېټه په سریلانکا کې پیل شي او د همدې میاشتې تر ۲۳مې نېټې دوام وکړي. د یادو سیالیو لپاره د کرکټ بورډ غوراوي کمېټې د شاهد مندوزي په لوبډلمشرۍ ۱۶کسیزه... Читать дальше...

د افغانستان د فوټسال ملي لوبډلې تمریناتي کمپ د ۲۴ لوبغاړو په ګډون په ایران کې پیل شوی دی. د فوټبال فدراسیون د خبر له مخې کمپ یې د جولای میاشتې له لومړۍ نېټې پیل کړی او د همدې میاشتې تر شلمې نېټې به دوام کوي. د فدراسیون د خبر له مخې، په دې تمریناتي کمپ کې به ملي لوبډله د مرکزي اسیا د سیالیو لپاره تیاری وکړي. دغه تمریناتي کمپ، چې د مشر روزونکي نظر مجید مرتضايي تر روزنې لاندې پیل شوی دی، غوره لوبغاړي به یې ملي لوبډلې ته انتخاب شي.

د ادارې په وینا د هغې ورځې د نمانځنې هدف یې دادی چې د لوبغاړو تر مینځ  همغږۍ ډېره کړي، د هغوی پر ستونزو خبر شي او د هغوی د کار ښه کولو لپاره ګامونه پورته کړي.

د ماشومانو د ساتنې يوې ادارې په خپل راپور کې ویلي چې نړیوالو ادارو پلان درلود د مارچ په میاشت کې څه باندې څلور میلیونه خلکو ته روغتیایي خدمتونه ورسوي، خو د ښځو پر کار د طالبانو محدودیتونه د دې لامل شول چې یوازې درې نیم میلیونه اړمن کسان روغتیایي خدمتونو ترلاسه کړي. زموږ همکار مرسلین ارسلا پر همدې موضوع له خبریالې او مدني فعالې مرضیې حفیظي سره مرکه کړې او په سر کې یې ترې پوښتلي چې طالبانو خو ویلي، چې د روغتیایي سکتور ښځینه کارکوونکې د دوی له محدودیتونو مستثنی دي، نو ولې دې محدودیتونو پر روغتیایي... Читать дальше...

په افغانستان کې د ملګرو ملتونو سازمان استازولي یا یوناما نن د ۲۰۲۳-۲۰۲۵ کلونو لپاره د افغانستان لپاره خپل ستراتېژیک چوکاټ اعلان کړ. د یوناما له لوري په دې ستراتېژیک چوکاټ کې له افغانانو د ملاتړ په برخه کې د ملګرو ملتونو لومړیتوبونه په ګوته شوي. هغه اعلامیه چې دې سازمان له رسنیو سره شریکه کړې، په کې ویل شوي چې په دې ستراتېژیک چوکاټ کې په افغانستان کې د لومړنیو بشري اړتیاوو د کړنلارې ترڅنګ د زیانمنو طبقو لکه ښځو او نجونو، ماشومانو او ځوانانو، کورنیو بې ځایه شويو، راستنېدونکو، کډوالو، قومي او مذهبي... Читать дальше...

د پرنسس یا شهزادګۍ دایانا د جایزې ګټونکو د سږنیو جایزو په نوملړ کې دوه افغان هم شامل دي. دا افغان ځوانان د هغو ۱۸۰ کسانو په لېست کې دي چې په ۲۰۲۳ کال کې په ټولنه کې د بدلون راوستلو له پاره د شهزادګۍ دایانا د خیریه بنسټ د جایزې ګټونکي اعلان شوي دي. دغه دوه ځوانان صابره سعید او محمد جاوېد اماني نومېږي، چې د ټولنیزو فعالیتونو او زده کړې په برخه کې کار کوي. صابره سعید د کابل پوهنتون د طب محصله هم ده. یو کال کېږي چې هغې د طیب تعلیمي بنسټ تاسیس کړی او افغان نجونو ته د ژبې، هنر او کمپیوټر پروګرامونه انلاین درس ورکوي. Читать дальше...

یو شمېر افغان کرکټ پوهان او د افغانستان د کرکټ بورډ مخکېني چارواکي له بنګله‌دېش سره د لوبو لپاره د افغانستان د اعلان شوې لوبډلې په اړه بېلابېل نظرونه لري. د بنګله‌دېش پر وړاندې د شل اووریزه لوبو لپاره د افغان کرکټ بورډ د اعلان شوې لوبډلې پر وړاندې بېلابېل غبرګونونه راپارېدلي دي. ځینې یې ټولیز شکل ستايي او په یوې ځانګړې برخه تبصره لري، خو ځینې یې بیا متوازنه نه بولي. د افغانستان د کرکټ بورډ مخکېنی لوبغاړی او چارواکی هستي‌ګل عابد وايي، د لوبډلې په ټاکلو کې د وړتیا پر ځای تر ډېره ملګرتیا او اړیکې په نظر کې نیول شوي دي. Читать дальше...

د ګوند د کوټې مشر غلام نبي مري  مشال رېډیو ته وویل، احتجاج یې ځکه کړی چې د بلوچستان په وډ ( وډھ)  سیمه کې د هغوی ګوند مشر  اخترجان مېنګل پر ضد سازش روان دی او د هغه د سیاسي کیریئر د خرابولو هڅې کېږي.

د پاکستاني حاجیانو خپل هېواد ته د ستنېدو لړۍ پیل شوې ده. د جولای پر دويمه نېټه د پاکستان په دولتي الوتکه پي ای اې کې ۳۶۰ حاجیان له سعودي عرب څخه کراچۍ ته ورسېدل.

د پاکستان پوځ وایي، د وسله والو سخت دریځو په ډزو کې د دوی دوه افسران وژل شوي دي. پوځ نن دوشنبه په یوه خبرپاڼه کې ویلي، ځواکونه یې د جنوب لوېدیځ په لرې پرته سیمه بلور کې پر عملیاتو بوخت و چې ډزې پرې وشوې. اسوشېټېډپرېس خبري اژانس د پاکستان د پوځ په حواله ویلي چې دغو ډزو کې یې یو بل سرتیری ټپي شوی هم دی. تراوسه د یکشنبې د ناوختې دغو ډزو مسوولیت کومې وسله والې ډلې نه دی منلی، خو تر دې وړاندې تحریک طالبان پاکستان او یو شمېر نورو سخت دریځو ډلو د پاکستان پر پوځ د بریدونو پړه منلې ده.

د ماشومانو د ساتنې یوه اداره وايي، له کله چې د طالبانو حکومت په غیردولتي ادارو کې د ښځو په کار بندیز لګولی، دوی توانېدلي چې له خپل ټاکل شوي هدف څخه یوازې ۷ سلنه ماشومانو او ښځو سره مرسته وکړي. د ماشومانو د ساتنې یوې ادارې په خپل نوي راپور کې ویلي، د طالبانو له‌‌خوا په غیردولتي ادارو کې د ښځو کار بندیز د دې لامل شوی چې دوی ونه شي کولای، اړمنو افغانانو ته اړینې مرستې ورسوي. د دې ادارې راپور، چې د ملګرو ملتونو سازمان پرون په خپله ویبپاڼه خپور کړی په کې راغلي، دوی له مارچ میاشت راهیسې ۴،۸۷ میلیونه... Читать дальше...

په افغانستان کې د ملګرو ملتونو مرستندوی ماموریت یا یوناما په دغه هېواد کې تر ۲۰۲۵ کال پورې د خپل فعالیت ستراتېژیک چوکات وړاندې کړ. یوناما نن دوشنبه د جولای ۳مه په یوه خبرپاڼه کې ویلي چې دغه تګلاره له افغانانو د ملاتړ په درېیو اساسي برخو کې د دوی لومړیتوبونه په ډاګه کوي. په دغو درېیو برخو کې لومړۍ د کلیدي سکتورونو لکه روغتیا، زده کړو، کارموندنې او تغذیې د ملاتړ، دویمه برخه کې یې د اقتصادي فرصتونو او درېیمه هغه کې د بشري حقونو ، د قانون حاکمیت، ټولشمولوالي او جنسیتي برابرۍ د ملاتړ یادونه شوې ده. Читать дальше...

د روسیې د واګنر اجیرې ډلې د جنګیالیو د جلب او جذب بهیر درولی دی. واګنر ډلې شاوخوا لس ورځې وړاندې د جون میاشتې په ۲۳مه او ۲۴مه په روسیه کې د حکومت په ضد وسله وال بغاوت وکړ. د ازادي راډیو د خبر مرکزي څانګې د معلوماتو له مخې، د واګنر امنیتي شرکت پرون یکشنبه یوه ټویټ کې ویلي: "په لنډمهالي توګه ځانګړو پوځي عملیاتو کې برخه نه اخلي او بېلاروس ته روانېږي." په روسیه کې د بغاوت د پای ته رسېدو لپاره د واګنر ډلې او روسیې ترمنځ د بېلاروس په منځګړیتوب هوکړه وشوه چې له مخې یې د دې ډلې مشر یفګیني پریګوژین بېلاروس ته ولاړ. Читать дальше...

د ژوب پوليسو مشر عرفان علي مشال راډیو ته ويلي ول چې د جولای پر دويمه نېټه سهار وختي ژوب ښار ته څېرمه د شيراني ضلعې په دهنه سر سيمه کې د پوليسو، ليويزو او اېف سي ځواکونو پر پوستو لومړی راکټ توغول شو او وروسته وسلوالو ورباندې ډزې وکړې.

ډیلي مېل: د بریتانیا ډیلي مېل ورځپاڼې پر افغانستان د طالبانو د ولکې ټینګولو پر مهال د برتانوي پوځیانو له خوا د میلیاردونو پاونډو په ارزښت د پوځي تجهیزاتو د تخریب پر موضوع لیکنه خپره کړې ده. د لیکنې په پیل کې راغلي، برتانوي پوځیانو دا کار د دې لپاره کړی، چې دغه پوځي تجهیزات د طالبانو لاس ته ورنه شي. په هغو تصاویرو کې چې خپاره شوي او ورځپاڼې ټکان ورکوونکي بلل، د کابل په حامد کرزي نړیوال هوايي ډګر کې تخریب شوې څرخي الوتکې او پوځي وسایط تر سترګو کېږي، چې هر لوري ته ګډوډ پراته دي. د لیکنې له مخې... Читать дальше...

د روغتیا نړیوال سازمان یا 'ډبلیو ایچ او' وایي، په مې میاشت کې یې نږدې یونیم ميلیون افغانانو ته روغتیایي خدمتونه رسولي دي. دې سازمان پرون یکشنبې په یوه ټویټ کې وویل چې دغه خدمتونه یې تر خپل پوښښ لاندې د افغانستان د ۱۰۱۸ روغتیایي مرکزونو له لارې رسولي دي. د روغتیا نړیوال سازمان ویلي چې د دې سازمان او نورو شریکانو زیاتره مرستې د افغانستان په لیرې پرتو سیمو کې پر خوارځواکۍ اخته له امیندوارو ښځو او ماشومانو سره شوي دي. ياد سازمان همدارنګه ویلي چې په دې موده کې یې په افغانستان کې ۶۹ روغتیایي مرکزونو... Читать дальше...

طبیعي پېښو ته د رسېدو په چارو کې د طالبانو د د دولت وزارت وایي، د تېرو څو ورځو بارانونو او سېلابونو د افغانستان په یو شمېر سیمو کې خلکو ته ځاني او مالي تلفات اړولي دي. د دې وزارت ویاند شفیع‌الله رحیمي تېر ماښام ازادي راډیو ته په یوه رالېږلي پیغام کې وویل: "طبیعي پېښو ته د رسېدو د چارو ولایتي ریاستونو د لومړنیو شمېرو له مخې په پکتیکا، ننګرهار، میدان وردګ، لوګر، کاپیسا، پروان او پکتیا ولایتونو کې د سرطان د میاشتې له اوومې تر یوولسمې پورې د سېلابونو له امله اووه تنه مړه شوي، نهه تنه نور ټپیان شوي... Читать дальше...

د ایران د استېناف یوې محکمې پېژندل شوې فعالې او خبریالې ګلرخ ابراهیمي ایرایي ته د پنځو کلونو سزا اورولې ده. دا خبره د هغې ملاتړیو پرون یکشنبې وکړه. نوموړې د اعتراضي غورځنګ په پیل کې نیول شوې او تر اوسه زنداني ده. ایرایي چې په غیرقانوني غونډو او د ملي امنیت ضد تاوتریخوالي کې د ګډون په تور په زندان محکوم شوې د استېناف په محکمه کې یې د اعتراض په توګه له راڅرګندېدو ډډه کړې او ویلي یې دي چې د محکمې مشروعیت نه مني. نوموړې په سپټمبر میاشت کې د امنیتي ځواکونو په توقیف کې د مهسا امیني د مړیني په وړاندې... Читать дальше...