Новости за 05.10.2021

Быйыл физика илиминдеги татаал системалардагы жасаган ачылышы үчүн окмуштуулар Сюкуро Манабэ, Клаус Хассельман жана Жоржо Паризи Нобел сыйлыгын алышты. Нобелдин ээлери алтын медалга жана 1,1 млн. доллар өлчөмүндө акчалай сыйлыкка ээ болушат. Бул сый акы сыйлыкты уюштуруучу, 1895-жылы кайтыш болгон швед ойлоп табуучусу Альфред Нобелдин атынан берилет. Жыл сайын Стокгольмдогу Нобел комитети сыйлыкты медицина тармагы боюнча ыйгаруудан баштайт. Жакында физика, химия, адабият, экономика тармагындагы... Читать дальше...

"Кыргыз көмүрдүн" "Кара-Кече" филиалын "Альфа" атайын бөлүмдүн 12 аскери кайтарууда. Алар күзгү-кышкы мезгилде көмүр кендеги коопсуздукту камсыз кылып турушат. Бул тууралуу "Кыргызкөмүр" мамлекеттик ишканасынын директору Мирлан Жакыпов "Биринчи радиодогу" маеги учурунда билдирди. "Бүгүнкү күндө өлкө башчыбыз менен Камчыбек Ташиев (УКМК төрагасы - ред.) өзү 12 кишиден турган "Альфа" командасын берди. Алар курал-жаракчан, биздин филалдагы 20 кишиден турган коопсуздук кызматкерлери менен чогуу кызмат өтөп жатат. Читать дальше...

Жогорку Кеңеште Финансылык технологиялар же кыскартып айтканда Финтех аттуу түшүнүктү киргизүүнү сунуштаган мыйзам долбоор четке кагылды. Мындай чечим 5-октябрда парламенттин экономика жана фискалдык саясат боюнча комитетинин жыйынында кабыл алынганын "Азаттыкка" депутат Дастан Бекешев ырастады. Комитеттин жыйынына мыйзам долбоордун автору Самат Ибраев катышкан эмес, бирок депутаттар маселени кароону уланткан. Улуттук банк менен Экономика жана финансы министрлиги каршы пикирин билдирген. Добуш... Читать дальше...

Кыргызстандык балбан кыз Айпери Медет кызы Норвегиянын Осло шаарында өтүп жаткан күрөш боюнча Дүйнө чемпионатында жарым финалда күрөшөт. Дүйнөлүк күрөш уюмунун расмий сайтындагы маалыматка таянсак, Медет кызы бүгүн, 5-октябрда кыз-келиндер күрөшүнөн 76 килограмм салмакта чейрек финалда орусиялык Марина Суровцеваны 10:0 эсебинде мөөнөтүнөн мурда жеңди. Буга чейин Медет кызы 1/8 финалда болгариялык Мария Гергинова Оряшкованы дагы дал ушундай эсеп менен жеңген. Айпери Медет кызынын жарым финалдагы атаандашы азырынча белгилүү боло элек. Читать дальше...

"Союз МС-19" космостук кемеси актриса Юлия Пересильд, кинорежиссер Клим Шипенко жана космонавт Антон Шкаплеров менен бирге 5-октябрда Эл аралык космостук станцияга учту. Бир нече мүнөттөн кийин космостук кемени асманга алып учкан ракета андан ажырап, кеме орбитага көтөрүлдү. "Союз МС-19" космостук кемеси эң кыска чийим менен учуп өтүп, жалпысынан 3 саат 17 мүнөттү түзөт. Учууга даярдыктан өткөн Шипенко менен Пересильд Эл аралык космостук станцияда «Чакырык» деген аталыштагы кино тасманы тартышат. Читать дальше...

Gulagu.net укук коргоо долбоорунун негиздөөчүсү Владимир Осечкин Орусиянын түрмөлөрүндө кордолгондор тартылган атайын кызматтын көлөмү 40 Гб болгон "жашыруун" видео архивин алганын билдирди. Осечкиндин айтымында, видеодо абакта отургандарды кыйнаган жана сексуалдык кордук көрсөткөн учурлар бар. Ал ошондой эле, Орусиянын түрмөлөрүндө атайын кызматтардын тыңчылары иштеп, кураторлордун буйругу менен камактагыларды кыйнап, тиешелүү көрсөтмөлөрдү алууга ыңгайлашканын кошумчалады. Видео компроматтардын... Читать дальше...

Спорттук күрөштүн (грек-рим, эркин жана кыздар күрөшү) түрлөрү боюнча дүйнө чемпионаты ушул күндөрү Норвегиянын Осло шаарында өтүп жатат.

Былтыр октябрдагы саясий башаламандыкта каза болгон Үмүтбек быйыл 20 жашка толмок. Айылдан 9-классты аяктап эле борборго билимин жогорулатуу үчүн кете берген. Окуп, билим алып, чындык үчүн күрөшөм деген ниети бар Үмүтбектин ата-энеси уулу тирүүсүндө алган сыйлыктарын тизип алып Кыргызстан өнүгүү жолуна түшөр бекен деп отурушат. Октябрь окуясында каза болгон Үмүтбектин ата-энесине Бишкек шаарынан эки бөлмөлүү батир окуянын бир жылдыгында берилди.

Кыргызстандык балбан кыз Айпери Медет кызы Норвегиянын Осло шаарында өтүп жаткан күрөш боюнча Дүйнө чемпионатында алгачкы атаандашын жеңди. Биргелешкен күрөш дүйнөсү уюмунун расмий сайтындагы маалыматка таянсак, Медет кызы бүгүн, 5-октябрда кыз-келиндер күрөшүнөн 76 килограмм салмакта болгариялык Мария Гергинова Оряшкова менен беттешип, 10:0 эсебинде мөөнөтүнөн мурда жеңишти камсыздады. Алдыда чейрек финалда орусиялык Марина Суровцева менен күрөшөт. Күрөштүн бул түрүнөн 62 килограмм салмакта кечээ... Читать дальше...

Бүгүн, 5-октябрда Ош шаарынын 3021 жылдыгы белгиленүүдө. Анын урматына шаардагы мекеме-ишканалардын кызматкерлери майрамдык жүрүшкө чыкты. Салтанат кечинде гала-концерт менен уланмакчы. "Ош сизге эмнеси менен жагат, калаада эмнени өзгөртүш керек, акыркы 10 жылда кандай жылыштар болду?" деген суроолорго шаардыктардын жообу.

Мугалимдер күнүнө карата "Эң мыкты мугалим" жана "Эң мыкты тарбиячы" республикалык сынактарынын жыйынтыгы чыгарылды. "Жылдын эң мыкты тарбиячысы" наамын Ош шаарындагы №61 балдар бакчасынын кызматкери Маргарита Нагаева алды. Ага 100 миң сом жана Ысык-Көлгө эс алуу үчүн жолдомо берилди. Экинчи орунду Нарындан келген Сюита Басылбекова ээлеп, 80 миң сом менен сыйланды. Үчүнчү орунду алган ысыккөлдүк Любовь Саратовага 60 миң сом ыйгарылды. "Жылдын эң мыкты мугалими" сынагында Ош шаарындагы №52 мектептин... Читать дальше...

Бүгүн спорттук күрөштүн түрлөрү боюнча дүйнө биринчилигинде кыз-келиндер бөлүгүндө 50, 53, 65 жана 76 килограмм салмактагы атлеттер таймашууда.

Орусиянын Анапа шаарында өткөн КМШ жана Балтика өлкөлөрүнүн "Киношок" кинофестивалы жыйынтыкталды. Ага Кыргызстандан катышкан эки тасма ийгилик жаратты. Режиссер Эмил Атагелдиевдин "Көл" фильминдеги образы үчүн Болот Тентимишов "Эң мыкты эркектин ролу" сыйлыгын алды. Дагы бир кыргыз тасмасы - “Акыркы көч” фильми “Толук метраждуу тасмалардын эң мыкты музыкасы” номинациясында жеңди. Фильмдин музыкалык композициясы Баласагын Мусаевге таандык. Бул тууралуу "Акыркы көч" тасмасынын режиссёрлорунун бири Дастан Жапар уулу "Азаттыкка" билдирди. Читать дальше...

Көптөн бери эмиграцияда жүрүп, мекенине кайтканда кармалып, Руставидеги түрмөгө камалган Грузиянын мурдагы президенти Михаил Саакашвили талаптары аткарылмайынча, ачкачылыкты токтотпой турганын билдирди. Саакашвилинин грузин тилиндеги каты Фейсбук баракчасына украин, англис жана орус тилдериндеги котормосу менен кошо жарыяланды. “Мен жана менин адамдарым бошотулмайынча, ачкачылык кармоону токтотпойм”, – деп жазылган анын катында. Ошондой эле ал эс-учун жоготкон учурда дагы медициналык жардам алуудан баш тарта турганын белгилеген. Читать дальше...

Amnesty International эл аралык укук коргоо уюму “Талибан” бийликти басып алгандан эки жумадан кийин Ооганстандагы этникалык азчылыкты түзгөн хазарларга кол салып, он үч киши өлтүрүлгөнү тууралуу баяндамасын жарыялады. Өлтүрүлгөндөрдүн арасында 17 жаштагы кыз да болгон. Бул окуя 30-августта Дайкунди борбордук провинциясындагы Кахор айылында болгон. Талиб жоочулары качууга аракеттенген эки жайкын тургунду жана Ооганстандын коопсуздук күчтөрүндө кызмат кылган 11 адамды өлтүрүшкөн. Amnesty International... Читать дальше...

Бразилиянын "СК Сан-Паулу" футбол клубунун оюнчусу Вильям Рибейро Риу-Гранди-ду-Сул штатынын чемпионатынын экинчи дивизионунун беттешинде калысты эсин оодара тепти.

2020-жылдагы октябрь окуяларында каза болгон Үмүтбек Алтынбек уулунун жакындарына Бишкектен эки бөлмөлүү батир берилди. 5-октябрда президент Садыр Жапаров маркумдун атасы Алтынбек Жуматаевди жана эжеси Инаят Жээналиеваны кабыл алып, үйдүн ачкычын тапшырганы расмий кабарланды. Президент менен жолугушуудан соң, Бишкек шаарынын мэри Айбек Жунушалиев Үмүтбектин жакындарына жаңы батирди көрсөттү.   Ушул күнү октябрь окуяларында жабыркагандардан түзүлгөн "Кыргыз Үмүтү" уюму Жогорку Кеңештин имаратынын алдында Үмүтбекти эскерип... Читать дальше...

Кыргызстанда октябрдын ортосуна чейин күйүүчү майдын баасы дагы кымбатташы күтүлүүдө. Бензиндин наркы 1,5 сомго, дизелдики 1 сомго чейин өсүшү ыктымал. Бул тууралуу шейшембиде Бишкектеги маалымат жыйында Нефтетрейдерлер ассоциациясынын президенти Канат Эшатов билдирди. Муну ал Орусияда эки ири мунай заводу ремонт болуп жаткандыктан, башка фирмалардын күйүүчү майлары тартыш болуп жатканы менен түшүндүрдү. Нефтетрейдерлер ассоциациясы күйүүчү май баасын туруктуу кармоо үчүн Кыргызстандын бийлигинен бензинге акциздик салыкты... Читать дальше...

Венгриянын Кыргызстандагы элчилиги октябрдан тартып Европа Биримдигиндеги мамлекеттерге баруу үчүн шенген визасын бере баштайт. Бул тууралуу 4-октябрда Будапешт шаарында өткөн Кыргыз-Венгрия стратегиялык кеңешинин биринчи жыйынынан соң расмий кабарланды. Жыйынга Кыргызстандын тышкы иштер министри Руслан Казакбаев жана Венгриянын тышкы экономикалык байланыштар жана тышкы иштер министри Петер Сийярто баштаган өкүлдөр катышты. Кыргыз жаштары үчүн Венгриянын жогорку окуу жайларындагы квоталардын санын 200 орунга чейин көбөйтүүгө макулдашышты. Читать дальше...

2020-жылдын октябрында жараат алгандар жана активисттер 5-октябрда Бишкекте чогулушту. Алар бир жыл мурдагы нааразылыктар учурунда көз жумган Үмүтбек Алтынбек уулун эскерип, куран окушту.

Апрель айынын соңунда кыргыз-тажик чек арасында болгон куралдуу кагылышта талкаланган Баткен районундагы кырк үйдүн курулушу бүтө элек. Чатырда жашап жаткандар суук түшүп кеткенден улам башка бош үйлөргө убактылуу көчүрүлдү. Жергиликтүү бийлик ушул айдын орто ченине чейин бүтүрөбүз деп убада берүүдө. Баткен районундагы Көк-Терек айылынын жашоочусу, үч баланын апасы Нурайым Нарзила кызы апрелдин соңундагы чек ара чырынан күйүп, талканган үйүнүн бүтүшүн чыдамсыздык менен күтүп жатат. Ал үй-бүлөсү... Читать дальше...

6-октябрда түнкүсүн жана күндүз өлкөнүн бардык аймактарында жамгыр, тоолорго кар жаайт. Ош, Жалал-Абад, Баткен, Ысык-Көл облустарынын кээ бир райондордо катуу жаан-чачын болот. Чүй, Талас, Нарын облустарында түндө -2....-4 градуска чейин суук болуп, үшүк жүрөт. Абанын температурасы: Чүй өрөөнүндө түнкүсүн 1...6, күндүз 3...8, Талас жергесинде түнкүсүн 1...6, күндүз 2...7, Баткен, Ош, Жалал-Абад облустарында түнкүсүн 3...8, күндүз 13...18, Ысык-Көл дубанында түнкүсүн 0...5, күндүз 6...11... Читать дальше...

Бишкек жылуулук электр борбору (ЖЭБ) 2021-2022-жылдын күз-кыш мезгилдери үчүн 1 миллион 650 миң тонна көмүр менен камсыздалышы керек. Анын миллион тоннасы жергиликтүү – Кара-Кеченин көмүрү. Калганы Казакстандан импорттолот. Андан тышкары, “Газпром-Кыргызстандан” 68 миллион кубметр газга келишим түзүлгөн. Азыр көгүлтүр отун үзгүлтүксүз келип жатканын Бишкек ЖЭБинин башкы инженеринин орун басары Нурлан Кулжыгачев билдирди. "Көмүр атайын графиктин негизинде жеткирилип турат. Азыр кампабызда 281 миң тонна көмүр бар. Читать дальше...

Улуттук дзюдо федерациясынын аткаруучу катчысы Урматбек Маткеримов Бишкекте ачылган Эл аралык дзюдо академиясында бир убакта 500 адам машыга аларын айтты.

Жалал-Абад шаардык кеңешинин депутаты Тай-Мурас Ташиев шаардык кеңештеги депутаттык ыйгарым укуктарын мөөнөтүнөн мурда токтотуу тууралуу арыз тапшырды. Бул маалыматты "Азаттыкка" өзү тастыктады. Арыз Аймактык шайлоо комиссиясына 4-октябрда берилген. Ташиев мындан ары ишкерлик менен алектене турганын билдирди. "Өзүм ишкермин. Мандатымды тапшырып, иштерим менен эле алек болоюн деп чечтик үй-бүлөбүз менен", - деди Ташиев. 27 жаштагы Тай-Мурас Ташиев Улуттук коопсуздук боюнча мамлекеттик комитеттин төрагасы Камчыбек Ташиевдин баласы. Читать дальше...